Сірыец, які пабываў на мяжы, распавёў, як мігранты ненавідзяць Лукашэнку

Што робяць беларускія памежнікі, каб прымусіць нелегалаў прарываць польскую мяжу.

Журналіст The Moscow Times Пётр Саўэр сустракаўся з шасцю сірыйскімі мужчынамі ў Менску, а потым знайшоў іх у Нідэрландах. Сірыйцы распавялі пра здзекі беларускіх памежнікаў, дрыгву і голад.

У нідэрландскай вёсцы Будзел на поўдні Нідэрландаў знаходзіцца цэнтр бежанцаў, уладкаваны на месцы былога вайсковага лагера. Тут групы ўцекачоў катаюцца на веласіпедах паміж спальнымі карпусамі.

А шасцёра маладых сірыйцаў стаяць у чарзе ў кафетэрый, чакаючы абед з каўбасы і бульбянога пюрэ. Яны выглядаюць стомленымі і разгубленымі.

Усяго тры тыдні таму карэспандэнт The Moscow Times размаўляў з імі ля гандлёвага цэнтру на ўскраіне Менска, дзе яны куплялі ваду і ліхтарыкі перад тым, як адправіцца да польскай мяжы. З таго часу, з іх слоў, яны перажылі сур'ёзныя выпрабаванні — іх білі, яны блукалі па балотах, пакутавалі ад голаду і адсутнасці вады і хаваліся на канспіратыўнай кватэры ў Нямеччыне.

«Мы шмат перажылі за апошнія тыдні... Гэта як быццам пражыць цэлае жыццё», – кажа 26-гадовы Валід, седзячы на двух'ярусным ложку ў цесным пакоі інтэрната, дзе жывуць яшчэ чацвёра чалавек.

Як і тысячы іншых выхадцаў з Блізкага Усходу, якія гэтай восенню прыехалі ў Беларусь, Валід і ягоныя сябры спадзяваліся патрапіць у ЕЗ.

«Беларусь была нашым адзіным варыянтам выбрацца з сірыйскага пекла і патрапіць у Еўропу», - кажа Валід, які, як і пяцёра ягоных сяброў, з'яўляецца чальцом этнічнай меншасці друзаў з горада Эс-Сувайда на мяжы з Ярданіяй. Яны змарнавалі ўсе свае зберажэнні на візы і квіткі, каб дабрацца да Менска.

Там селі на таксоўку да Горадні, дзе сірыйцаў сустрэлі беларускія памежнікі, якія правялі іх у памежную зону ў лесе. Са слоў мігрантаў, памежнікі неаднаразова спрабавалі пераправіць іх праз мяжу ў Польшчу і тройчы пераразалі калючы дрот у розных месцах, але кожны раз сірыйцаў затрымлівалі польскія памежнікі і адпраўлялі назад. Мігранты расказваюць, што пасля вяртання ў памежную зону беларускія памежнікі збівалі іх дубінкамі і драўлянымі палкамі.

«Гэта было вельмі зневажальна», - кажа высокі 27-гадовы Касай, здымаючы кашулю і паказваючы сінякі на спіне і руках.

Пасля трэцяй няўдалай спробы яны наважылі разбіць лагер на іншым адрэзку мяжы, але ледзь не патанулі ў балоце. «Гэта быў самы страшны момант. - Кажа 24-гадовы Шадзі, які не ўмее плаваць. - Я думаў, што гэта канец».

Са слоў мігрантаў, яны былі вымушаныя піць ваду з балота, калі да сёмага дня ў іх скончыліся ежа і вада.

Нягледзячы на небяспеку новых збіванняў, ужо ў роспачы яны вярнуліся да беларускіх памежнікаў з просьбай яшчэ раз дапамагчы ім перайсці мяжу. Мігрантаў сагналі ў цесныя аўтафуры прыкладна па 200 чалавек у кожнай і за чатыры гадзіны даставілі на поўдзень да закрытага памежнага пераходу недалёка ад Берасця.

Там памежнікі пабудавалі драўляны мост праз польскую мяжу. «Гэта было страшна і поўны хаос», - успамінае Валід. Беларускія памежнікі загадалі ўсім уцякаць і не вяртацца, нават калі пачуюць стрэлы. Яны папярэдзілі, што будуць біць кожнага, хто паверне назад.

«Нам даводзілася ісці па людзях, гэта была барацьба за выжыванне. Я не хачу ўспамінаць аб тым, што там было. Многія там і засталіся», - кажа Валід.

Польскія памежнікі абвінавацілі беларускіх сілавікоў у будаўніцтве драўляных памостаў і іншых збудаванняў, якія дапамагалі мігрантам перайсці мяжу. Падчас свайго нядаўняга інтэрв'ю ВВС на пытанне, ці дапамагаюць беларускія вайскоўцы мігрантам патрапіць у Польшчу, Лукашэнка адказаў, што гэта «абсалютна магчыма».

Калі Валід і ягоныя сябры нарэшце перакрочылі мяжу, яны прадаўжалі бегчы. У хаосе яны згубілі адзін аднаго і змаглі ўз'яднацца толькі ля невялікай чыгуначнай станцыі.

«Мы рэдкія шчасліўчыкі. Гэта цуд, што мы змаглі пратрымацца разам», - кажа Адай.

У Польшчы іх сустрэў сірыйскі кантрабандыст, з якім яны звязаліся яшчэ з Менска, і завёз на канспіратыўную кватэру на ўсходзе Нямеччыны. За дзевяць гадзін паездкі да мяжы ён не вымавіў ні слова. «Гэта як быццам маеш справу з прывідам, - апісвае Валід кантрабандыста. - Вы нічога не ведаеце пра чалавека і не можаце нічога спытаць».

Нягледзячы на поспех, мігранты, якія трапілі ў Нідэрланды, не добрым словам успамінаюць Лукашэнку.

«Лукашэнка быў бы рады, калі б мы проста ў лесе здохлі. Яму на нас напляваць. Мы ўсяго дамагліся самі», - кажа Валід.