Сцяпан Грыгаран пра канфлікт Арменіі і РФ: Такога яшчэ не было ў гісторыі чалавецтва

Ерэван можа выйсці з АДКБ.

У пачатку верасня паміж Арменіяй і Расеяй узнікла даволі гучная сварка ў публічным полі. Ерэван кажа пра сваю незадаволенасць расейскімі ўладамі і хоча збліжэння з Захадам, а з Масквы выказваюць заклапочанасць. Што адбываецца ў апошнія тыдні паміж Арменіяй і Расеяй?

Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з адным з лідараў дэмакратычнага руху ў Арменіі ў 1990-х гадах, былым дэпутатам Вярхоўнага Савета рэспублікі і экс-амбасадарам Арменіі ў Расеі Сцяпанам Грыгаранам:

- Я б не сказаў, што канфлікт адбываецца ў апошнія тыдні. Недзе ў сярэдзіне 2020-га года Расея адкрыта заняла дастаткова жорсткую праазербайджанскую пазіцыю. Гэта не магло не выклікаць незадаволенасць Ерэвана, хаця Арменія быццам была супольніцай Расеі, чальцом АДКБ. На тэрыторыю Арменіі былі атакі і ў траўні 2020-га, і ў лістападзе таго ж года, у верасні мінулага года таксама была вялікая агрэсія на тэрыторыю нашай краіны. А Расея і АДКБ нават не зрабілі заяў, гэта дзіўна. Ёсць месцы, дзе на сем кіламетраў войскі Азербайджана ўвайшлі на тэрыторыю Арменіі, але ні АДКБ, ні Расея не ацанілі гэтую сітуацыю. Больш за тое, яны сказалі, што гэта прымежныя спрэчкі.

Натуральна, што ва ўладаў Арменіі ёсць незадаволенасць і ў Карабахскай тэме, пазіцыя Крамля вельмі дзіўная. Таму зараз мы бачым такое абвостранае міждыпламатычнае напружанне паміж Ерэванам і Масквой. У Расеі амаль адкрыта гавораць: «Мы нічога не робім, але вы не можаце пераарыентавацца на іншых. Так, мы вам не дапамагаем, у нас свае інтарэсы з Турцыяй і Азербайджанам. Мы вам і не дапаможам, але ратаваць сябе вы не маеце права». Гэта вельмі важны момант, які многія не ўлоўліваюць.

Наш урад пачаў працаваць з рознымі дзяржавамі: ЗША, Францыяй, Нямеччынай, Нідэрландамі, Бэльгіяй і іншымі еўрапейскімі дзяржавамі, актыўна зараз працуем з Індыяй. Гэта выклікае вялікую рэўнасць у Крамлі. Гэта вельмі цікавая з’ява, калі Расея сама не дапамагае, але пры гэтым заяўляе, што ратаваць сябе мы не маем права.

Я думаю, што міжнародныя экспэрты павінны пачаць вывучаць гэтую з'яву, у гісторыі чалавецтва такога яшчэ не было. Так, часам бывае, што супольнік перастае табе дапамагаць, здраджвае. Але такога яшчэ не было, каб супольнік адмаўляў у дапамозе і забараняў ратаваць свой народ. Гэта новая і цікавая пуцінская з'ява, але Арменія будзе гэтаму супрацьстаяць.

Учора прэм'ер-міністр Нікол Пашынян (гэта важная для нас інфармацыя) даў інтэрв'ю, якое паказалі па грамадскай тэлевізіі Арменіі. У ім вялікі блок быў прысвечаны знешняй палітыцы і стасункам з Расеяй, прэм'ер-міністр расказаў аб важных кроках, якія робіць Арменія. Гэта, напрыклад, ратыфікацыя найбліжэйшым часам Рымскага статута, армяна-амерыканскія вайсковыя вучэнні, паездка Ганны Акапян, жонкі прэм'ер-міністра, ва Украіну з гуманітарнай дапамогай. Усё гэта мы будзем рабіць як незалежная краіна, якая сама думае і гарантуе сваю бяспеку. Гэтая думка была вельмі выразнай, што мы будзем знаходзіць дадатковыя міжнародныя інструменты, каб гарантаваць нашу бяспеку, у тым ліку - працуючы з міжнароднымі арганізацыямі, судамі і гэтак далей.

- Як вы думаеце, гэта сімвалічныя крокі ці пачатак вялікага развароту Ерэвана?

- Гэта пачатак вялікага развароту Ерэвана, бо спробы гэтага развароту былі і раней, але кожны раз Расеі ўдавалася падмануць нашы ўлады. Мы заўсёды папярэджвалі ўлады Арменіі, што гэта памылка, трэба адмовіцца ад паслуг Расеі, Крэмль не з намі і не будзе з намі найбліжэйшым часам. Тамака вельмі буйныя інтарэсы з Турцыяй супадаюць, таму Расея заўсёды будзе за Азербайджан. Мы папярэджвалі, што трэба ствараць альтэрнатывы ва ўсіх галінах - эканамічнай, энергетычнай, абароннай.

Але ўлады рабілі крок наперад і два крокі назад, бо Расея ўгаворвала, абяцала дапамагчы. На шчасце, нашыя ўлады сталі больш сур'ёзнымі, расейскія маніпуляцыі больш не дзейнічаюць на іх. Так што гэта разварот дастаткова сур'ёзны. З якой хуткасцю ён будзе ісці - гэтага я пакуль сказаць не магу, але ўжо відаць, што ён сур'ёзны і канчатковы.

- Ці чакаць найбліжэйшым часам нейкіх радыкальных крокаў у стаўленні да Масквы з боку Пашыняна?

- Калі будзе радыкальны крок, то гэта будзе выхад з АДКБ, што асабіста я разглядаю як непазбежнае. Калі ты пачаў вайсковае супрацоўніцтва з Францыяй, ЗША і шэрагам іншых краін, то ты павінен выйсці з АДКБ. У арганізацыі ёсць пратаколы, якія абмяжоўваюць нашу магчымасць супрацоўнічаць. Таму думаю, што наступным крокам будзе выхад з АДКБ.

А далей паглядзім, як будуць развівацца падзеі, бо ёсць яшчэ такія важныя фактары, як нявырашанасць Карабахскага пытання, пакуль мірная дамова з Азербайджанам не падпісаная. Але я больш скажу, калі будзе падпісаная гэтая дамова, то адыход ад Расеі паскорыцца, гэта значыць Арменія пойдзе яшчэ больш незалежным шляху, будзе больш супрацоўніцтва з Захадам. Але тут ёсць адна вельмі тонкая рэч - улады Арменіі хацелі працаваць з Расеяй, але, груба кажучы, Расея іх не падтрымала, заняла бок Азербайджана. Таму ўлады Арменіі будуць зараз шукаць альтэрнатыву, яны будуць вымушаныя ўзяць празаходні курс.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com