Аляксей Мельнік: Рэсурс ахвотных ваяваць за Пуціна вычарпаны

Абяцанні Крамля «стаць мільянерам» заканчваюцца сустрэчай з украінскім дронам.

Крэмль рыхтуецца кінуць на вайну яшчэ два мільёны расіян. Новы закон дазволіць Пуціну выкарыстоўваць мабілізацыйны рэзерв без абвяшчэння мабілізацыі або ваеннага становішча. Эксперты лічаць, што гэта сведчыць пра каласальныя страты арміі РФ і крызіс жывой сілы на фронце.

Што азначае гэты крок Пуціна? Ці сапраўды ў арміі РФ не стае людзей, ці Масква рыхтуе новую наступальную аперацыю? Па каментар сайт Charter97.org звярнуўся да ваеннага эксперта, суадырэктара праграм знешняй палітыкі і міжнароднай бяспекі Цэнтра Разумкова ў Кіеве Аляксея Мельніка:

— Гэтыя дзеянні — спроба правесці мабілізацыю без узгадвання слова «мабілізацыя», якое пасля так званай «частковай мабілізацыі» выклікае раздражненне сярод расійскага насельніцтва. Гэта няхітры трук, які цяпер спрабуе правярнуць Крэмль.

Ці ёсць у расійскай арміі недахоп асабовага складу? Апошнім часам фіксуецца змяншэнне колькасці ахвотных заключаць кантракты. І гэта было нават на фоне тых касмічных для большасці расіян бонусаў, якія ў асобных рэгіёнах перавышалі тры мільёны рублёў. Гэтыя сумы перыядычна змянялі — павялічвалі, змяншалі. Але нават за такія грошы рэсурс ахвотных заключаць кантракты ўжо быў вычарпаны.

Прычыны гэтага дастаткова добра прааналізаваныя, бо канал зваротнай сувязі стаў настолькі магутным, што патэнцыйныя кантрактнікі — людзі, у якіх яшчэ засталіся нейкія рэшткі розуму, — цудоўна разумелі: усе гэтыя прыгожыя гісторыі пра шанцы імгненна стаць мільянерам і закрыць усе фінансавыя праблемы абарочваюцца 13-дзённым жыццёвым цыклам — ад моманту падпісання кантракту да сустрэчы з украінскім дронам на лініі судакранання. Таму ручай паступова абмялеў.

Вычарпалі таксама і турэмны рэсурс. Даўжнікоў меней не стала, але яны ўжо пачалі трохі думаць. Пры гэтым каля трыццаці тысяч чалавек з невялікім плюсам на месяц усё роўна набіралася.

У апошнія дні з’явілася адразу некалькі паведамленняў пра тое, што першапачатковыя выплаты, якія вымяраліся мільёнамі, давялося рэзка абрэзаць, таму што, відаць, у бюджэце скончыліся грошы. Таму трэба нешта вырашаць. А рашэнне — гэта, між іншым, праца з тымі, хто ўжо мабілізаваны і служыць разам з тэрміноўцамі. Але ўсё гэта разам, відаць, не дае таго чалавечага рэсурсу, які неабходны для далейшага прасоўвання войскаў.

Плюс тут ёсць і геапалітычны фактар. Цікавыя падзеі цяпер адбываюцца ў Вашынгтоне. Калі казаць канкрэтней — у галаве прэзідэнта Злучаных Штатаў Дональда Трампа. Падобна, працэс пераацэнкі палітыкі, або, можна сказаць, стратэгіі Трампа ў дачыненні да расійска-ўкраінскай вайны пачаўся адразу пасля сустрэчы на Алясцы. Мы ўжо фіксуем змены рыторыкі Трампа — не толькі яго самога, але і яго бліжэйшага асяроддзя. І нават заявы пра канкрэтныя крокі, якія, паводле разлікаў Трампа, будуць больш пераканаўчымі для Пуціна, чым тыя «маркоўкі» і «печыва», якія ён спрабаваў прапанаваць у абмен на спыненне агню.

Калі зыходзіць з досведу папярэдняй «частковай мабілізацыі» 2022 года, у Расіі тады змаглі за кароткі тэрмін паставіць пад ружжо каля 300 тысяч чалавек. Гэта рэальны аб’ём, які расійская сістэма здольная апрацаваць за абмежаваны час. Таму лічба ў два мільёны выглядае нерэалістычнай, а вось 300 тысяч — цалкам магчымай.

— Якую рэакцыю ўнутры Расіі могуць выклікаць такія дзеянні Крамля?

— Наўрад ці нават у самім Крамлі хтосьці можа адназначна адказаць на гэтае пытанне. Чаргаў на мяжы, як у 2022 годзе, хутчэй за ўсё, ужо не будзе — адпаведная прэвентыўная праца праведзеная загадзя. Рэзервісты могуць паспрабаваць выехаць, але іх проста не выпусцяць.

Нядаўна была запушчаная сістэма электронных павестак, якая распаўсюджваецца і на тэрміноўцаў. Цяпер нават тыя, хто проста захоча пакінуць краіну, не змогуць гэтага зрабіць. Вобразна кажучы, адным рухам камп’ютарнай мышы можна разаслаць павесткі, пасля чаго ў грамадзян аўтаматычна блакуюцца не толькі выезд за мяжу, але і мноства іншых правоў, ствараюцца сур’ёзныя адміністрацыйныя нязручнасці. Расійская ўлада, прынамсі, гэтую праблему ўжо вырашыла.

Што да рэакцыі грамадства, то гэта складанае пытанне. Расіяне могуць абмежавацца формулай: «Ну так, я не хачу на вайну, але куды ж я дзенуся». Яны пойдуць туды, куды ім пакажуць. Гэта адзін з верагодных сцэнароў.

Тым не менш нельга выключаць, што ў асобных рэгіёнах або на індывідуальным узроўні могуць узнікнуць лакальныя асяродкі супраціву. Аднак гэта толькі гіпотэза. Каб зразумець, якой будзе рэальная рэакцыя, неабходна дачакацца практычнай рэалізацыі гэтых рашэнняў.

А тое, што новая мабілізацыя стане чарговым ашуканствам, абсалютна відавочна. Згодна з праектам, пра які цяпер ідзе гаворка, рэзервістаў прыцягваюць на тэрмін два месяцы. Але калі за гэты час не будзе дасягнута перамір’е, ніхто іх не адпусціць. Найхутчэй, іх чакае лёс тых жа «чмобікаў», як называлі мабілізаваных 2022 года. То бок гэты заклік фактычна стане бестэрміновым.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com