Чым скончылася справа аб «тарыфах ад балды»

Беларусы зноў сумняваюцца ў правільнасці налічэння аплаты за жыллёва-камунальныя паслугі.

«Салідарнасць» надумала праверыць, чым павярнуўся леташні камунальны скандал, які суправаджаўся дэманстратыўнымі затрыманнямі супрацоўнікаў ЖКГ.

Беларусы зноў сумняваюцца ў правільнасці налічэння аплаты за жыллёва-камунальныя паслугі. Такую выснову можна зрабіць з заявы кіраўніцы адміністрацыі прэзідэнта Наталлі Качанавай, зробленай у першы дзень прыёму грамадзян.

— Уважліва паглядзіце і дайце загад службам, каб звярнулі ўвагу на тое, якія адпраўляюць паведамленні людзям. Гэта трэба ўзяць пад жорсткі кантроль, пад персанальную адказнасць кіраўнікоў, — дала ўказанне міністэрству ЖКГ чыноўніца.

Відавочна, камунальныя ліхтугі ў пачатку года становяцца для беларусаў традыцыяй як з «Іроніі лёсу» на тэлевізіі ў навагоднюю ноч пад панурае чаканне дэвальвацыі.

Для тых, хто прызабыў: год таму дыктар ужо патрабаваў разабрацца з тым, што пішуць людзям у жыроўках камунальнікі. І не проста разабрацца, а пры неабходнасці надзець кайданкі вінаватым у невыкананні ягоных патрабаванняў. Справа, і праўда, дайшла да кайданкоў, а вось што было далей — давайце паглядзім.

Ад «балды» да кайданкоў

Скандал здарыўся неўзабаве пасля таго, як беларусы пачалі атрымліваць разліковыя лісты ад камунальных службаў з надмернымі сумамі плацяжоў.

Заслухоўваючы 22 лютага даклад аб падатковай і акцызнай палітыцы ў 2016 годзе, Аляксандр Лукашэнка раптам пераключыўся на «камунальную» тэму.

Старшыня Камітэта дзяржкантролю Леанід Анфімаў паспрабаваў растлумачыць прычыну абурэння беларусаў. Ён заявіў, што неабходныя разлікі былі праведзеныя, але на практыцы атрымалася, што называецца, «ад балды».

— Значыць, надзеньце кайданкі тым, хто не выканаў даведзеныя мной тарыфы. Надзеньце і публічна пасадзіце дзясятак-другі чалавек. Усё стане на свае месцы, — запатрабаваў Лукашэнка. — Тут павінен быць спіс, хто гэтую «балду» прыдумаў. Хопіць з імі жартаваць. Мы тут штосьці лічым, плануем, а яны робяць усё па-свойму.

І панеслася.

Ужо 24 лютага Камітэт дзяржкантролю паведаміў, аб распачынанні 13 крымінальных спраў у дачыненні да супрацоўнікаў ЖКГ. 28 лютага колькасць крымінальных спраў вырасла да 17, пазней у прэсе з'явілася лічба «22». У той жа вечар, 22 лютага, тэлеканал «Беларусь 1» у вечаровым эфіры ў падрабязнасцях распавёў, чаму правадыр дзяржавы раптам устурбаваўся пытаннем камунальных плацяжоў.

— Ці думаў хто-небудзь з журналістаў, адпраўляючыся на здымку аб тэме «Даклад аб падатковай і акцызнай палітыцы», што пачуе самую народную цяпер тэму — камунальную? — пыталіся з экранаў тэлевядоўцы. І тут жа даходліва тлумачылі: — А з іншага боку — што дзіўнага? Выпадак абуральны!

Ставілася задача падымаць тарыфы раўнамерна, а галоўнае, справядліва і празрыста, а выйшла адным плюс 10%, іншым — плюс 110. Міма такога правадыр прапусціць не мог.

Тэма тарыфаў «ад балды» стала адной з галоўных у дзяржаўных СМІ. Неўзабаве гісторыя атрымала развіццё: 18 сакавіка КДК распачаў яшчэ шэраг крымінальных спраў.

Мяркуючы з эмацыйнага каментараЛеаніда Анфімава, у якім ён прызнаўся журналістам, што мог бы арыштаваць палову складу міністэрства ЖКГ, праблема была і праўда вострай.

Але неўзабаве справа ЖКГ стала сыходзіць на другі план. Набліжалася дэнамінацыя, у навінах ўсё больш гаварылі аб падвышэнні пенсійнага ўзросту і падатку на дармаедства.

У пачатку траўня старшыня Следчага камітэта Іван Наскевіч заявіў аб заканчэнні расследавання крымінальнай справы ў дачыненні да шасці службовых асоб сістэмы ЖКГ.

Трох з іх абвінавачвалі у службовай нядбайнасці і амніставалі, трох астатніх — у злоўжыванні службовымі паўнамоцтвамі. Паводле інфармацыі Наскевіча, яны звярнуліся да правадыра дзяржавы з просьбай аб памілаванні.

24 чэрвеня 2016-га намеснік генпракурора Аляксей Стук заявіў:

— Што да спраў з жыллёва-камунальнай гаспадаркі, справы гэтыя яшчэ ў вядуцца. Пастанова аб накіраванні ў суд або якаясь іншая пастанова, што прадугледжвае Крымінальна-працэсуальны кодэкс, яшчэ не прынятая.

На гэтым сюжэты аб тарыфах «ад балды» ў стужках навінавых агенцтваў часова абрываюцца. Магчыма, памілаваныя фігуранты справы без лішняга шуму ўзначалілі дзе-небудзь у глыбінцы адсталыя гаспадаркі або паўтарылі лёс звольненага за п'янае кіраванне гомельскага чыноўніка. Мы гэтага, напэўна, не ведаем.

Тым часам улады анігаткі далей змагаліся з «няправільнымі» рахункамі. А камунальнікі — палохалі беларусаў блізкай перспектывай пераходу на поўную аплату паслуг, адначасна распавядаючы, як нам яшчэ пашанцавала ў параўнанні з «няшчаснымі» палякамі.

І вось — новы паварот. Улады знайшлі новага вінаватага ў высокіх тарыфах ЖКГ. Каментуючы падрабязнасці гучнай справы аб затрыманні бізнэсоўца Аляксандра Кныровіча, супрацоўнікаў яго фірмы, а таксама шэрагу кіраўнікоў арганізацый ЖКГ, у КДБ распавялі наступнае:

— Сумы «адкатаў» закладваліся фірмай у сабекошт прадукцыі, завышаны кошт якой пасля ўлічваўся пры фармаванні камунальных тарыфаў, г. зн. фактычна прыбытак камерсантаў і хабары службовым асобам аплачваліся за кошт насельніцтва.