Леанід Заіка: Патрабаванні Лукашэнкі нагадваюць чатырохкутнае кола

Дыктатару параілі не ўмешвацца ў навуку і эканоміку.

Выступаючы на форуме перад навукоўцамі, Лукашэнка выказаў незадаволенасць тым, што некаторыя беларускія прадпрыемствы не праяўляюць дастатковай цікавасці да інавацый, а навукоўцы - належнай настойлівасці пры прасоўванні сваіх новаўвядзенняў, піша zautra.by.

Ён мяркуе, што ланцужок узаемадзеяння з прадпрыемствамі павінен быць такі: навуковец вынайшаў прадукт, а інстытут або Акадэмія навук прапануе яго да рэалізацыі.

Ці правільна ўскладаць на кіраўніка Акадэміі навук такія абавязкі? І як наогул навуковыя распрацоўкі павінны сыходзіць у жыццё?

Заіка: Адчапіцеся ад навукоўцаў! Не лезьце са сваімі патрабаваннямі, каб яны вам нешта зрабілі і ўкаранілі

Эканаміст Леанід Заіка таксама мяркуе, што задача Акадэміі навук зусім у іншым і патрабаваць ад навукоўцаў укаранення ў вытворчасць абсалютна бязглузда.

- Наогул навуковыя дасягненні не ўкараняюцца, яны самі захопліваюцца вытворчасцю, - адзначае эканаміст. - Усё, што годна, канкурэнтна забіраецца і адразу ідзе ў вытворчасць. Бізнэс дзякуючы гэтаму зарабляе мільёны і мільярды. Паглядзіце на таго ж Ілона Маска, які зрабіў электрамабіль.

Леанід Заіка таксама ўпэўнены, што ніякі кіраўнік Акадэміі навук не павінен наогул адбіраць якія-небудзь распрацоўкі і тым больш спрабаваць іх укараніць. Калі гэтыя распрацоўкі важныя і патрэбныя, яны і так будуць запатрабаваныя.

- Калі вы зрабілі аўтамабільнае кола, якое не напампоўваецца паветрам, то яго ў вас і так адарвуць з рукамі, - тлумачыць экспэрт. - Калі ж вы зрабілі чатырохкутнае кола, тады, вядома, паспрабаваць яго укараніць, паспрабуйце прымусіць ехаць на ім. У нас жа акурат гэтым і займаюцца. Праблема беларускай навукі ў тым, што яна засталася сацыялістычнай, нікому не патрэбнай, далёкай ад рэальнай навукі. І падыход да яе дзяржавы такі ж савецкі, - мяркуе экспэрт.

Да таго ж эканаміст нагадвае, што ёсць яшчэ і навука тэарэтычная, якая не арыентаваная на канкрэтны вынік, і патрабаваць ад яе практычнай аддачы бессэнсоўна.

- Наогул размова Лукашэнкі з навукоўцамі мне нагадвае сітуацыю з прафесарам Курчатавым. Калі Курчатаў працаваў над праблемай ядзернага ядра, да яго пастаянна прыходзілі розныя камісіі - з міністэрства, з абкама партыі, з іншых арганізацый. Яго кіраўнік Іофэ нават папрасіў Курчатава, каб той закрыў лабараторыю, а сам узяў адпачынак і не паказваўся на вочы. Усе гэтыя кантралёры пыталіся: «А чым у вас займаецца прафесар Курчатаў? Атамным ядром?

Пакажыце нам гэтае атамнае ядро і што ён там зрабіў?», - распавядае Леанід Заіка.

Менавіта таму эканаміст раіць кіраўнікам даць навукоўцам магчымасць займацца навукай і не лезці ў іх працу, патрабуючы нейкіх вынікаў і укараненняў.

- Наогул навука, на маю думку, гэта задавальненне цікаўнасці за кошт дзяржавы. І ўсё! І адчапіцеся ад навукоўцаў! Адчапіцеся! Не лезьце са сваімі патрабаваннямі, каб яны вам нешта зрабілі і некуды ўкаранілі, - просіць эканаміст. - 40 гадоў гэтую праблему абмяркоўваем у Беларусі і ўсё адно так нічога не зразумелі.

Акадэмік Вайтовіч: Акадэмія не ў стане прасоўваць прадукт - ды і ніхто ў свеце так не робіць

На думку акадэміка Аляксандра Вайтовіча, абсалютна няслушным будзе ўскладаць прасоўванне навуковых распрацовак на Акадэмію і яе кіраўніка.

- Па-першае, кіраўнік Акадэміі навук не валодае для гэтага ні ведамі, ні навыкамі, ні практыкай. Ён зусім не ў стане рабіць гэтую працу. Для гэтага трэба ведаць як мінімум кан'юнктуру ва ўсім свеце, - тлумачыць акадэмік. - Ды і ніхто ў свеце так не робіць.

Са слоў Аляксандра Вайтовіча, сусветныя падыходы ў гэтым пытанні даўно вызначаныя і выдумляць свае арыгінальныя няма ніякай рацыі.

- Ва ўсім свеце так: фірмы адсочваюць сусветны рынак і прымаюць пастановы, як абнаўляць сваю прадукцыю. Яны разглядаюць, якія новаўвядзенні ўводзіць, як гэта будзе потым узгадняцца з патрабаваннямі рынку, дзе гэта можна прапаноўваць і які адсотак, што гэта будзе поспех, - тлумачыць акадэмік.

Нічога гэтага Акадэмія рабіць не ў стане.

- У яе няма для гэтага ні магчымасці, ні кадраў, ні інфармацыі. Ды і не можа быць. Гэта не яе задача.