Чаму «прыбралі» міністра Каўхуту

Па слядах нашумелай адстаўкі міністра прыродных рэсурсаў.

На мінулым тыдні фігурантам расследавання праваахоўнікаў стаў не дырэктар дзяржпрадпрыемства або кіраўнік мясцовай вертыкалі, а цэлы міністр. Звяртаюць на сябе ўвагу, па-першае, мера працэсуальнага прымусу замест меры стрымання (адхіленне ад пасады); па-другое, характар і кваліфікацыя злачынства (службовы падлог), піша «БелГазета».

Аб адхіленні ад пасады міністра прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя РБ Андрэя Каўхута 8 чэрвеня паведаміла афіцыйная прадстаўніца СК РБ Юлія Ганчарова, удакладніўшы, што яго дзеянні кваліфікаваныя паводле ч.4 арт.16 і ч.1 арт.427 КК (арганізацыя службовага падлогу). Каўхута прыцягнуты да справы ў якасці падазраванага, таму і абышліся зняццем. Мабыць, у праваахоўнікаў пакуль няма ўпэўненасці ва ўласных падазрэннях што да ўжо не міністра.

Інфармаваныя крыніцы беларускага сегмента расейскага ІА «Спутник» прыадчынілі шэраг падрабязнасцяў адхілення міністра, звязаўшы яго з крымінальнымі справамі, распачатымі ў сакавіку 2017 г. у выніку праверак КДБ і КДК. Праверкі ўсталявалі «факты нямэтавага расходавання бюджэтных сродкаў і фактычны зрыў выканання дзяржпраграмы спецыялістамі дзяржпрадпрыемства НПЦ геалогіі і адным з высокапастаўленых чыноўнікаў Мінпрыроды».

Каўхута, быўшы географам па адукацыі і паслядоўна прайшоўшы шэраг кар'ерных прыступак у сістэме НАН Беларусі, Мінпрыроды і г.д., перад прызначэннем міністрам у 2015 г. на працягу шэрагу гадоў спярша працаваў першым намеснікам гендырэктара РУП «Навукова-вытворчы цэнтр геалогіі» (НПЦ), затым дырэктарам РУП «Беларускі дзяржаўны геалагічны цэнтр» і, нарэшце, вярнуўся на пасаду гендырэктара ва ўсе той жа НПЦ. Калі верыць канфідэнтам «Спутника», НПЦ у рамках дзяржпраграмы атрымаў фінансаванне для правядзення геадэзічнай разведкі і заключыў дамову з буравымі прадпрыемствамі, але не ў поўным аб'ёме выканаў пошукі.

Праваахоўнікі мяркуюць, што ў выніку чыноўнікі прыкрылі нявыкананыя работы падробленымі дакументамі, што абышлося бюджэту ў $600 тыс. ДФР КДК паводле вынікаў праверкі распачаў крымінальную справу, у рамках якой у датычнасці да падробкі падазраюцца адразу 4 экс-кіраўнікі НПЦ і яго філіялаў, а таксама высокапастаўлены супрацоўнік Мінпрыроды. «Па гэтай справе ўжо затрымліваліся высокія чыны Мінпрыроды, але яны неўзабаве былі адпушчаныя. Мяркуючы па ўсім, у выніку расследавання крымінальнай справы дайшла чарга да міністра, таму што фальсіфікацыя справаздач у дзяржпраграмах - гэта не ўзровень дробных клеркаў», - мяркуе інфарматар «Спутника». Каўхутам зацікавіліся, такім чынам, на другім этапе расследавання, бо падробленыя дакументы не маглі прайсці міма яго.

У тым жа кантэксце крыніцы «Спутника» ўспамінаюць яшчэ пра адзін сюжэце 10-гадовай даўніны - перадачы ў канцэсію шэрагу радовішчаў карысных выкапняў. Найбольш гучны і скандальны эпізод у гэтай чарадзе - гісторыя бізнэсоўца з сумнеўнай рэпутацыяй Мікалая фон Келера, у 2007 г. абяцаў укласці $2 млрд. у здабычу бурага вугалю. Міжнародныя конкурсы ў пошуку канцэсіянераў для распрацоўкі шэрагу радовішчаў не адбыліся; распрацоўка іншых, узяцца за якія былі гатовыя даволі вядомыя кампаніі («Ітэра», «Базавы элемент», «Трайпл»), правалілася, паводле адной з версій, «праз празмерныя патрабаванні да беларускіх чыноўнікаў», прычым «у кулуарных размовах... можна было нават пачуць слова «адкаты». Так ці інакш, у эпоху вялікіх канцэсійных чаканняў Каўхута працаваў намеснік дырэктара дэпартамента геалогіі Мінпрыроды.

Вянчае ўсю гэтую чараду чароўная гісторый пра невычэрпнасці беларускіх нетраў распачатая ў 2015 г. КДБ справа аб незаконных паляваннях службовых асоб у чарнобыльскай зоне з удзелам супрацоўнікаў прыродаахоўнай інспекцыі, фармальна Мінпрыроды не падпарадкавальнай, аднак цесна з ім узаемадзейнічае.

Недзяржаўныя СМІ адрэагавалі на адхіленне міністра крэатыўна, з агеньчыкам. Інтэрнэт-рэсурс «Беларускі партызан» дапусціў, што найбліжэйшым часам крэсла Каўхуты можа заняць ягоны першы намесніца Ія Малкіна, якая з'яўляецца апроч іншага жонкай экс-памочніка прэзідэнта Беларусм Віктара Кучынскага. Польскі тэлеканал Belsat ідэалістычна выказаў здагадку, што Каўхута «хацеў нешта зрабіць», за што і пацярпеў. На карысць гэтага ў эфіры выказаўся калега і экс-студэнт адхіленага міністра геолаг Павел Севярынец: пачуўшы ад Каўхуты «практычна ідэальную беларускую мову», Севярынец адразу «зразумеў, што гэта чалавек годны». Версія Севярынца, як заўсёды, не менш цікавая, чым інсайды праваахоўнікаў, аднак аб развіцці падзей ў справе Каўхуты мы напэўна даведаемся не ад яго, а ад СК Беларусі.