Валер Шчукін: Не магу ляжаць на ложку, калі нехта ідзе на Плошчу

Праваабаронца можа атрымаць штраф за акцыю пратэсту, да якой не меў ніякага дачынення.

– Не так даўно мне ўжо выпісалі штраф за акцыю, якая адбылася ў Менску 1 траўня, – распавёў Валерый Аляксеевіч «Беларускаму партызану».

– Прычым я проста прыйшоў на Кастрычніцкую плошчу. Яна не была ачэпленая або перакрытая. Як вольны чалавек у вольнай краіне я магу знаходзіцца дзе заўгодна. А мне прад'яўляюць прэтэнзіі: удзельнічаў у мерапрыемстве! Не адмаўляю, што я сапраўды там быў. Але прабачце, дзе доказы, што пры гэтым я ўдзельнічаў у акцыі?!

На гэты дзень прафсаюзы запланавалі ў Менску Марш салідарнасці працоўных. Але ў сілу свайго ўзросту і стану здароўя я ўжо ў прынцыпе не магу ўдзельнічаць у падобных шэсцях! Я вельмі павольна хаджу...

Тым не менш штраф мне ўсё роўна выпісалі. Я спрабаваў яго абскарджваць, але гарадскі суд пакінуў пастанову ў сіле. 230 рублёў.

Цяпер, падобна, мне свеціць новы штраф. Мяне абвінавачваюць у тым, што 3 ліпеня на акцыі, якую арганізаваў у цэнтры Менска Мікола Статкевіч, я выкрыкваў лозунг «Жыве Беларусь!». Уяўляеце, калі б француза ў Парыжы аддалі пад суд за тое, што ён у цэнтры горада усклікнуў: «Віў ля Францыя!»? А ў нас гэта ў парадку рэчаў!

Нагадаю, што на акцыі 3 ліпеня нікога не затрымлівалі – як вядома, праз пару дзён у Менску пачыналася сесія ПА АБСЕ. Тым не менш міліцыя склала спіс з 7 (!) удзельнікаў акцыі, якіх, хутчэй за ўсё, змусяць да адказнасці. Мяне асабіста ўжо двойчы запрашалі на размову ў Цэнтральны РУУС – фармуюць справу.

Акрамя мяне, дарэчы, на плошчы была куча цікаўных людзей, мінакоў, якія таксама назіралі за тым, што адбываецца. Мне прад'яўляюць здымак з маім тварам. Але я стаю ззаду ўсіх на Кастрычніцкай плошчы, у мяне ў руках ні сцягоў, ні мегафона. Я нават на фота з закрытым ротам стаю! Паўтаруся: я магу хадзіць туды, куды хачу. Да мяне могуць падыходзіць людзі, мы можам мець зносіны – так звычайна і адбываецца. Але гэта не значыць, што мы ўдзельнікі акцыі. Міліцыя, на жаль, гэтай розніцы не адчувае...

Я сёння ўвогуле не ваяка з пункту гледжання фізічных якасцяў. Але я не магу ляжаць на ложку, калі нехта ідзе на плошчу. Хоць з боку пагляджу!

Ці бывае сорамна міліцыянтам, якія ў судах даюць хлуслівыя паказанні? Яны не ведаюць ні сораму, ні сумлення. Часам мне здаецца, што яны здольныя данос на родную маці напісаць, калі ім загадаюць... Я таксама чалавек ваенны. Але ў адрозненне ад цяперашніх міліцыянтаў, я прысягаў народу. А каму сёння прысягаюць яны?..

Дарэчы, калі гаворка ішла пра акцыю 1 траўня, я прасіў перазняць матэрыялы справы, каб была магчымасць азнаёміцца з усімі паперамі не наскокам, а спакойна, заадно пракансультавацца з юрыстамі. Не даюць! Я спісаў кучу папераў, і толькі гарадскі суд дазволіў зрабіць фотакопію!

Думаю, гэта робіцца для таго, каб у людзей потым не было магчымасці даказаць сваю рацыю. Не сакрэт, што пры надыходзе нейкага крытычнага моманту шматлікія важныя дакументы могуць быць знішчаныя – гісторыя ведае нямала такіх прыкладаў. Таму я стараюся ўсё фатаграфаваць. А суддзі гэтага вельмі баяцца...

Я не перажываю, што замест штрафу мне на гэты раз могуць даць суткі. Хоць мяне, напэўна, наўрад ці пасадзяць – праз узрост я магу і канькі адкінуць...

А штраф... Вядома, давядзецца плаціць. Інакш перакрыюць кісларод. Ці прыйдуць апісваць маёмасць у кватэры, а я з дачкой жыву...

Ніколі не забудуся, як а першай гадзіне ночы ўварваліся ў мой дом, калі мы ляжалі ў ложку з жонкай. Гэта было гадоў 11 таму... Мяне распранутага, нават без майткоў і абутку, прыцягнулі ў РУУС, акружылі чалавек 20 у форме і білі па пятках – каб слядоў ад удараў не засталося. Я тады вельмі доўга аднаўляўся...

Дарэчы, і пасля затрымання на Дзень Волі я месяцы тры быў вельмі цяжкі, пластом ляжаў нават пасля шпіталя яшчэ! Таму штраф я абавязкова выплачу. Ад голаду не памру, але... Проста шкада аддаваць гэтыя грошы – ні за што ж! Лепш бы я ўнукам і праўнукам падарункаў набыў!..