Замежная палітыка Расеі вяртаецца ў 80-я

Апошнім разам гэтыя дзеянні не згулялі на руку Савецкаму Саюзу.

«Гісторыя заўсёды ідзе па спіралі». Апошні раунд войнаў расейска-амерыканскіх замежнапалітычных міністэрстваў скончыўся тым, што Расея выслала сотні супрацоўнікаў амбасады ЗША ў адказ на высылку з ЗША 35 расейскіх дыпламатаў у снежні мінулага года. Гэта нагадвае вялікую экстрадыцыю Савецкім Саюзам супрацоўнікаў амерыканскай амбасады ў 1986 годзе. Нямногія памятаюць падрабязнасці гэтых войнах эпохі Рэйгана. Але шмат хто памятае, што 1980-я гады скончыліся дрэнна для Савецкага Саюза, піша theatlantic.com (пераклад - «Информационное сопротивление»).

І ў гэтым і сэнс: цяпер Масква, як і тады, ідзе шляхам канфрантацыі са Злучанымі Штатамі. Як і ў выпадку з Савецкім Саюзам, замежная канфрантацыя супадае і можа быць прычынай застою ў краіне. Такая тактыка Пуціна, як і дэманізацыя Злучаных Штатаў у расейскіх афіцыйных СМІ, з'яўляецца, як рэха халоднай вайны. Расейскі кібер-хакінг і дэзінфармацыя нагадваюць савецкія «актыўныя захады» 1980-х гадоў. Расейская прымітыўная вайна ва Украіне адрозніваецца ад савецкага ўварвання ў Афганістан тым, што ўкраінцы змагаюцца за сваю еўрапейскую будучыню, але абедзве агрэсіі выклікалі супраціў на месцах і на Захадзе. Расейскія лідары могуць паспрабаваць пераканаць сваіх грамадзян і саміх сябе ў тым, што іх здольнасць запалохваць суседзяў, душыць іншадумцаў і трэсці кулакамі ў Злучаных Штатах, з'яўляецца прыкметай сілы. Але, як і ў сярэдзіне 1980-х гадоў, гэта не спрацуе.

Нягледзячы на надзеі савецкага рэжыму, а затым і рэжыму Пуціна, Захад не падтрымлівае яго. Антыеўрапейская, прарасейская французская нацыяналістка, якую Пуцін падтрымаў, саступіла на выбарах Францыі ўвесну гэтага года. Незалежна ад таго, што Пуцін шукаў ці думаў, што ён мае шмат агульнага з прэзідэнтам Трампам, сіла амерыканскіх інстытутаў і доўгатэрміновыя амерыканскія інтарэсы ў дасягненні пэўных каштоўнасцяў, уключаючы вяршэнства закона, правы чалавека, дэмакратыю і росквіт, якія яны спараджаюць і пераважаюць, не далі Пуціну рэалізаваць свае амбіцыі. Ні агрэсія Пуціна за мяжой, ні ягоныя рэпрэсіі ў краіне ці палітычная сістэма, заснаваная на ашаламляльнай карупцыі, арганізаванай з самага верху, не паднімуць замаруджаную расейскую эканоміку, якая ўсё яшчэ залежыць ад экспарту нафты, газу і іншай сыравіны.

Расейцы цяпер прызнаюць і крытыкуюць пачатак і сярэдзіну 80-х гадоў як перыяд застою. Але пасля некалькіх высокіх тэмпаў эканамічнага росту (т. б., высокіх коштаў нафты) Расея, відавочна, вяртаецца ў гэты ж перыяд. Як і ў сярэдзіне 80-х гадоў, якія разумныя расейцы ўсведамляюць, некаторыя нават кажуць публічна, што іх краіна больш так не можа прадаўжаць існаваць, і што Расея мае патрэбу ў мадэрнізацыі. І для таго, каб гэта адбылося, Расеі трэба дасягнуць вяршэнства закона дома і вялікі доступ да замежнага капіталу і тэхналогій. Таму Расеі патрэбныя больш канструктыўныя дачыненні з Захадам, у тым ліку і ЗША. Расейцы, якія так думаюць, маюць рацыю. Досвед паказвае, што Расея павінна выбіраць паміж мадэрнізацыяй і агрэсіяй.

Дзяржаўны дэпартамент і Савет нацыянальнай бяспекі аналізуе скарачэння ў штаце пасольства і, магчыма, разглядае пытанне аб тым, ці мае сэнс адплата. Прафесіяналы могуць выпрацаваць варыянты, як рабілі іх калегі ў 80-х гадах і іх рэкамендацыі будуць прынятыя. Асаблівы адказ ЗША ў 1986 годзе на дзеянні СССР, калі звольнілі ўсіх расейскіх супрацоўнікаў з амбасады ў Маскве, не так ужо і важны цяпер. Важна тое, што адміністрацыя Рэйгана разумела прыроду Савецкага Саюза і распрацоўвала палітыку барацьбы з ім.

Расейская палітыка павінна не падтрымліваць расейскую агрэсію і дапамагаць сваім «хаўруснікам», а выяўляць вобласці патэнцыйнага супрацоўніцтва, не чакаючы занадта вялікага ці карыснага для Расеі супрацоўніцтва ў галінах меркаваных узаемных інтарэсаў. Таксама важная стабілізацыя стасункаў там, дзе гэта магчыма, у тым ліку шляхам падтрымання дыялогу, грамадзянскімі і вайскоўцамі. Мы маем справу з Расеяй, якая ў нас ёсць. Але давайце ўспомнім, што пуцінская Расея - не адзіная магчымая Расея. Мы ведаем пра перавагі падтрымання кантактаў з расейскім грамадствам агулам, у тым ліку з дэмакратычнымі дысідэнтамі, якія не заўсёды могуць заставацца ў цені, а таксама з патэнцыяльнымі будучымі лідарамі, настроенымі на рэформы.

І досвед 1980-х гадоў прапануе адпаведную тактыку на сёння. Таксама, як і тады, яна мяркуе ўстойлівасць, асабліва перад абліччам страху Расеі ці спробаў запалохвання і цярпенне: расейцы могуць няправільна ўспрымаць іх (напрыклад, бегаць за імі, заклікаючы іх да супрацоўніцтва) як слабасць. І, нягледзячы на тое, што Трамп заявіў, што не любіць новы законапраект аб санкцыях, які ён падпісаў у сераду, ён дае сваёй адміністрацыі новыя паўнамоцтвы прадаўжаць ціск на Пуціна, каб урэгуляваць канфлікт ва Украіне згодна з Менскімі пагадненнямі, і павялічыць кошт для Расеі за яе ўмяшальніцтва ў выбарчы працэс Амерыкі летась. І калі Расея ідзе іншым шляхам, як гэта выглядае цяпер, Амерыка павінна быць гатовая адказаць.

Аднак Еўропа зарэкамендавала сябе як здольны партнёр у дачыненнях з Расеяй. Амерыка і Еўропа ўвялі санкцыі разам, каб супрацьстаяць агрэсіі Расеі ва Украіне. Еўрапейскія краіны зрабілі свой унёсак, стрымліваючы націск Расеі на чальцоў NATO, з дапамогай разгортванне войскаў у краінах Балтыі, нароўні з разгортваннем войскаў ЗША ў Польшчы і ў іншых краінах Цэнтральнай Еўропы. Новы закон аб санкцыях атрымлівае кантэкст, які можа рызыкаваць гэтай салідарнасцю з Еўропай, але пазней унесеныя папраўкі паменшылі частку гэтай небяспекі, і адміністрацыя можа прымусіць дзейны закон працаваць так, для чаго ён прызначаны: націснуць на Расею, а не ўнесці раскол ў дачыненні з Еўропай.