Імперыя выставіла сябе на пасмешышча

Трохі аб галоўнай замежнапалітычнай падзеі лістапада. І наогул пра гісторыю.

Першая сусветная вайна скончылася 100 гадоў таму, а вось трэба ж - дагэтуль хвалюе людзей! У тым ліку тых, хто камандуе сёння краінамі - удзельніцамі той бойні. Але - не ўсімі. Нашы начальнікі ўжо сто гадоў як рэагуюць на тую вайну стрымана, нават холадна. Прычын шмат, піша тэлеграм-канал «Малюта Скуратов».

Для пачатку - цяперашняя дзяржава ў 1914 года, калі імперыялістычная вайна пачалася, не існавала! Вайна тая ўся прайшла неяк па абочыне расейскай казённай гісторыі. У савецкай школе вучылі: пачалася імперыялістычная вайна – ура-ура, - бо яна прывядзе да доўгачаканай шчаслівай паразы Расеі і далей, вось радасць жа якая, пяройдзе ў грамадзянскую, а далей, само сабой, у сусветную рэвалюцыю.

Дык што нам было пры такім раскладзе святкаваць? Які такі канец? Для нас сусветная не скончылася, а перарасла ў грамадзянскую. Якая таксама не скончылася. Дзе ўказ або дамова, або акт аб капітуляцыі? Хто бачыў? Грамадзянская вайна - яна як ішла, так і ідзе. Азірніцеся - і вы ўбачыце довады. Вакол помнікі камуністычным начальнікам. Вуліцы названыя ў гонар забойцаў. І тэрарыстаў. Зоркі, зоркі, зоркі паўсюль. Гарады названыя, чорт ведае, як. Вобласці і вакзалы - аналагічным чынам. Ленінград - ужо няма такога суб'екта федэрацыі, а вакзал, былы Мікалаеўскі - калі ласка. Сусветная рэвалюцыя яшчэ не перамагла паўсюдна, толькі ідзе, ды хоць на Данбасе. Новыя «белыя», як і старыя, бягуць у эміграцыю на Захад. Аркадзь Бабчанка піша пра свае праклятыя дні.

Наогул жа сітуацыя з Сербіяй выставіла тады Расею ў самым дурным становішчы. Наша на той момант яшчэ імперыя ўлезла ў вайну праз сербскага нацыяналіста Гаўрыла Прынцыпа, які застрэліў эрц-герцага Франца-Фердынанда. З самага пачатку вайны сербы загаварылі пра тое, што трэба аб'яднаць усе паўднёва-славянскія народы ў адну дзяржаву, пад уладай, зразумела, Белграда. Сербскае войска спачатку ваявала даволі паспяхова і адбівала аўстра-вугорскія наступы.

Але! У кастрычніку 1915 пачалося трэцяе аўстра-нямецкае ўварванне ў Сербію. Да якога далучылася і Балгарыя. Сербскае войска адступала, адыходзіла, адыходзіла... І да студзеня 1916 года гераічна дабегла аж да албанскага ўзбярэжжа. Адтуль яго эвакуявалі на грэцкі востраў Корфу, дзе размясціўся сербскі ўрад.

Услед за Сербіяй з вайны выйшла і Расея, - рэвалюцыя ж. За ёй рушыла ўслед і Аўстра-Вугоршчына. І Нямеччына. Якія выдатныя магчымасці адкрыліся для дзяльбы Еўропы! Але - Расея да таго часу ўжо кінула ўсё і прынялася горача «бамбіць Варонеж», гэта значыць, мачыць сваіх у камуністычным запале. Паспеўшы ўкласці з Нямеччынай ганебны Берасцейскі мір... А сербы тым часам заняліся справай. 1 снежня 1918 года, праз пару тыдняў пасля заканчэння вайны, была абвешчаная новая дзяржава - Каралеўства Сербаў, Харватаў і Славенцаў. Якая была ўжо большай за ранейшую Сербію. Сербія, якая хупава завабіла Расею ў пастку першай сусветнай, увайшла такім чынам у лік пераможцаў! Наша ж імперыя абрала бязглуздую непрыстойную паразу. Аддаўшы і страціўшы ўсё, што можна было - тэрыторыі, гонар, выгаду, здаровы сэнс, нарэшце. І выставіўшы сябе на пасмешышча.

Так... Становішча нашага гаранта на ўрачыстасцях у Парыжы было незайздросным. Ён спазніўся на сустрэчу CEO розных краін, нябось, таму, што яму сорамна было з'яўляцца на людзях з такой вось пройгрышнай для Расеі нагоды. Напэўна, хацеў зусім не прысутнічаць. Але гэта было б занадта. А пакуль яго чакалі, усе думалі - не маглі не думаць - пра тое, што ў Расеі называецца геапалітыкай. Ужо 100 гадоў.