Віктар Шэндаровіч: Дыктатуры рушацца раптоўна

Расейскі публіцыст - пра тое, як бурацца сістэмы.

Віктар Шэндаровіч у інтэрв'ю «Эхо Москвы» патлумачыў, чаму няма шанцу ў Пуціна і падобных яму дыктатараў.

«Вось - гісторыя з Мубаракам, з Егіптам, з вясной арабскай: усе разведкі свету за месяц да падзення Мубарака казалі, дакладвалі сваім адміністрацыям, што Мубарак - гэта назаўжды. Абсалютная стабільнасць. За месяц да ўсяго гэтага! Такія рэчы, такія сістэмы, якія стаяць 30 гадоў як Мубарак, ён з 1980-га? Не, з 1981-га, здаецца. Такія сістэмы могуць стаяць 30 гадоў, але потым бурацца раптоўна.

У адрозненне ад сумных дэмакратычных сістэм, дзе змяняецца ўлада, дзе ўжо ніхто не ўспомніць ніякага Клінтана, Картэра, усё гэта мяняе і мяняе пункт апоры. Ідзе і ідзе далей. Хто ўспомніць, хто быў калісьці... Яна змяняе пункт апоры - сумныя лідары, чыіх імёнаў мы не згадваем. У Нарвегіі, у Даніі - вы не ўспомніце, хто там кіраўнік дзяржавы. Гэта не важна. Важна, што кола едзе ў правільным кірунку. Пастаянна пад кантролем грамадскасці. І гэтак далей. А ў нашым выпадку ўсё будзе стабільна, стабільна, стабільна, потым яшчэ раз стабільна, - а потым упадзе.

Каб не паўтарыць памылкі Мубарака, Пуціну трэба было б сысці. Чатыры гады таму. Ён ужо паўтарыў памылку Мубарака! Яму ўжо позна. Гэта ў мінулым. У яго ў 2011-м годзе была магчымасць не паўтарыць памылку Мубарака. Памылку Кадафі, памылку Чаўшэску. Памылку Мугабэ. Памылку іх усіх.

У 2011-м годзе не выключана, яшчэ быў шанец. Пасля 2012-га і тым больш 2014-га - шанцу няма. Так, ён сам сябе загнаў у гэты пацучыны кут. І на жаль, мы ў закладніках у яго пацучынага становішча. Ён забіўся ў кут, ён ашчэрыўся на ўвесь свет, у яго няма ніякай магчымасці выйсці вонкі.

Тое, што Захад на працягу 15 гадоў дазваляў Пуціну, так бы мовіць, дзівачыць на сваёй тэрыторыі, у абмен на некаторую кіравальнасць звонку... ну, да 2014-га года... - зусім разбэсціла яго, зразумела. Ён адчуў сваю беспакаранасць, ён адчуў, што ўхапіў бога за бараду. Гэта памылковае адчуванне, гэта да яго, можа быць, цяпер пачынае даходзіць. Але ўжо позна. Яму вонкі не выйсці. Ад ўлады не сысці. Гэта ён разумее, гэта мы разумеем. І мы закладнікі, і ён закладнік. Ён са сваёй волі, мы - з ягонай».