Навукоўцы ператварылі зялёную гарбату ў наймагутнейшыя лекі

З экстракту зялёнай гарбаты стварылі наначасціцы.

Экстракт зялёнай гарбаты дапамог навукоўцам стварыць наначасціцы, здольныя знішчаць практычна ўсе ракавыя клеткі ў лёгкіх чалавека пры іх падсвятленні лазэрам, гаворыцца ў артыкуле, апублікаванай у часопісе ACS Applied Nano Materials.

"Наш наступны крок - павялічыць маштабы экспэрыментаў. Мы плануем праверыць, ці можна выкарыстоўваць квантавыя кропкі для атрымання "фатаграфій"ракавых клетак, і спадзяемся зразумець, як яны злучаюцца і пранікаюць унутр іх", - заявіў Судхагар Пітчаймуту (Sudhagar Pitchaimuthu) з універсітэта Суёнсі (Вялікабрытанія).

У апошнія гады навукоўцы стварылі некалькі прынцыпова новых метадаў лячэння рака, якія абапіраюцца на розныя арганічныя або неарганічныя наначасціцы. У некаторых выпадках наначасціцы самі па сабе служаць сродкам для выдалення пухліны, выступаючы ў якасці своеасаблівай "мішэні", на якую наводзяцца або імунныя клеткі, або выпраменьванне лазера, награвае часціцы і спальвае клеткі.

Як тлумачаць навукоўцы, дыяметр наначасціц наўпрост уплывае на здольнасць знішчэння - чым большы кавалачак металу або іншых элементаў, тым больш клетак ён знішчыць. У некаторых выпадках гэта з'яўляецца мінусам - буйныя фрагменты будуць забіваць не толькі ракавыя, але і здаровыя клеткі.

У сваю чаргу, як адзначае Пітчаймуту, "вырошчванне" наначасціц невялікіх памераў - вельмі складаная задача, бо іх стабільнасць прыкметна зніжаецца пры памяншэнні памераў.

У апошнія гады навукоўцы адкрылі некалькі дзясяткаў рэчываў, якія могуць вырашаць гэтую задачу, стабілізуючы і змацоўваючы наначасціцы. Ва ўсіх іх ёсць адная агульная хіба - яны вельмі таксічныя і могуць выклікаць масавую гібель усялякіх клетак самі па сабе. Гэта не дазваляе выкарыстоўваць іх у медыцынскай практыцы.

Брытанскія хімікі знайшлі развязанне гэтай праблемы, навучыўшыся вырошчваць асаблівыя наначасціцы, здольныя забіваць амаль усе ракавыя клеткі, усярэдзіне экстракту зялёнага гарбаты.

Як адзначаюць навукоўцы, яны звярнулі ўвагу на тое, што многія мікробы і клеткі раслін могуць сінтэзаваць прыродныя наначасціцы, выкарыстоўваючы розныя рэчывы, здольныя ўтварыць тонкія плёнкі на паверхні вадкасці. Кіруючыся гэтай ідэяй, навукоўцы збіралі квантавыя кропкі, выкарыстоўваючы экстракты клетак гэтых арганізмаў, і правяралі іх дзейнасць на калоніях бактэрый і ракавых клетак.

Гэтыя эксперыменты паказалі, што экстракт гарбаты можна выкарыстоўваць для зборкі вельмі невялікіх наначасціц з кадмію і серы, змяшаўшы ўсяго тры кампаненты - сульфат кадмію, сульфід натрыю і экстракт гарбаты. Праз некалькі гадзін пасля іх змешвання ўнутры гэтай сумесі ўзнікае мноства часціц памерамі на некалькі нанаметраў.

Гэта так званыя "квантавыя нанакропкі" - адмысловыя структуры, здольныя паглынаць святло і спараджаць новыя тыпы электрамагнітных хваль. Калі квантавыя кропкі знаходзяцца ўнутры клетак, яны могуць выпрацоўваць велізарную колькасць агрэсіўных малекул, што разбураюць іх знутры.

Нанакропкі, створаныя Пітчаймуту і ягонымі калегамі, знішчылі блізу 80% клетак рака лёгкіх, на культурах якіх біёлагі праверылі іх дзеянне, пры гэтым "падсвечваючы" пухліну і дапамагаючы навукоўцам вызначыць яе становішча. Такі вынік, як адзначае хімік, адкрывае дарогу для выкарыстання зялёнай гарбаты для вытворчасці лекаў ад раку.