Навукоўцы высветлілі, чаму адным атрымліваецца разбагацець, а іншым не

Для гэтага ўдзельнікам эксперыменту прапанавалі згуляць у тры гульні.

Паводле звестак кампаніі Credit Suisse, у 2018 годзе дзесяць адсоткаў насельніцтва планеты валодалі 85 адсоткамі сусветнага багацця. Можа быць, гэтыя людзі валодаюць выдатнымі здольнасцямі? Яны самыя разумныя або фізічна вынослівыя. Высвятляецца, не. У каго больш шанцаў разбагацець - у матэрыяле РІА Новости.

Зацыкліліся на сваёй беднасці

У 2012 годзе навукоўцы Чыкагскага ўніверсітэта правялі незвычайны эксперымент. Яны папрасілі некалькі дзясяткаў маладых людзей ва ўзросце 25 гадоў згуляць у тры кампутарныя гульні - амерыканскія аналагі «Поле цудаў» і «Сто да аднаго», а таксама ў гульню, якая нагадвала Angry Birds.

Усіх удзельнікаў умоўна падзялілі на багатых і бедных. Першыя атрымлівалі больш спроб адгадаць слова або стрэліць, чым другія. Пры гэтым добраахвотнікі маглі атрымаць крэдыт - дадатковы шанец справіцца са складаным заданнем - або прапусціць ход, захаваўшы нявыкарыстаныя спробы.

Ва ўсіх гульнях перамаглі «багатыя» - галоўным чынам за кошт нерацыянальных паводзін гульцоў з «беднай» групы. Удзельнікі з абмежаваным наборам спроб, як правіла, трацілі шмат крэдытаў на складаныя пытанні. Праз гэтага яны набіралі менш балаў у пераліку на спробы. Акрамя таго, яны горш заўважалі падказкі, пакінутыя даследчыкамі на століках удзельнікаў у гульні «Сто да аднаго».

Стосы грошай

На думку экспэртаў, гэта сведчыць пра тое, што беднасць (дэфіцыт рэсурсаў) змушае чалавека факусавацца на імгненных праблемах і ігнараваць больш аддаленыя ў часе задачы, развязанне якіх можа палепшыць яго становішча. Іншымі словамі, бедныя не ўмеюць абстрагавацца і пралічваць на некалькі крокаў наперад. Гэтым, дарэчы, можна растлумачыць папулярнасць кароткатэрміновых крэдытаў з высокай працэнтнай стаўкай сярод самых малазабяспечаных слаёў насельніцтва.

Імаверна, праз зацыкленасць на развязанне бягучых праблем бедным цяжэй пачаць шмат зарабляць, чым выхадцам з багатых сем'яў.

Багацце любіць смелых

Паводле звестак працы канадскіх фізіёлагаў, людзі, якія выраслі ў дастатку, больш схільныя да рызыкі і ўпэўненыя ў сабе. Гэта дазваляе ім хутка прымаць рашэнні, адэкватна ўспрымаць жыццёвыя сітуацыі, быць прафесійна больш паспяховымі. У той час як іх больш бедныя аднагодкі дзейнічаюць больш асцярожна.

Справа ў розных узроўнях гармону стрэсу - картызолу - у выхадцаў з багатых і бедных сем'яў. У апошніх гэтага гармону ў крыві больш. Кортызол удзельнічае ў фармаванні ахоўных рэакцый у адказ на знешнія пагрозы. Яго канцэнтрацыя рэзка павялічваецца, калі трэба ўцячы ад праследавацеляў або пазмагацца з ворагам. Аднак калі высокія ўзроўні гармону падтрымліваюцца пастаянна, чалавек становіцца больш асцярожным.

Акрамя таго, на шанцы чалавека разбагацець уплываюць звычкі яго бацькоў, сцвярджаюць навукоўцы з Браўноўскага ўніверсітэта (ЗША). Сярод найбольш шкодных - любоў да спартовых таталізатараў і жыццё не па сродках. А вось наяўнасць дадатковых крыніц даходу, чытанне прафесійнай літаратуры і ашчаджанні на чорны дзень - гэта тыя звычкі, якія дапамогуць дзіцяці стаць больш забяспечаным, чым былі ягоныя бацькі.

Цынізм жа ў адносінах да навакольных і здольнасць «ісці па галовах», наадварот, да фінансавага поспеху не прывядуць, мяркуюць нямецкія навукоўцы. Два маштабныя апытанні паказалі, што сярод людзей, якія маюць параўнальна нізкія даходы, цынікаў больш, чым сярод тых, хто шмат зарабляе. Імаверна, гэта звязана з тым, што такі чалавек адкідвае дапамогу сяброў і знаёмых, хоць найбольшага поспеху людзі здольныя дамагчыся толькі разам, падкрэсліваюць аўтары працы.

Талент супраць поспеху

На думку італьянскіх навукоўцаў, фінансавы поспех не залежыць ад прыроджаных талентаў і розуму. Ён вынік выпадковага збегу абставін. Даследчыкі стварылі кампутарную сімуляцыю, у якой тысяча ўдзельнікаў з сярэднестатыстычнымі здольнасцямі (талентам, розумам і працаздольнасцю) і аднолькавым узроўнем дабрабыту павінны былі змагацца за рэсурсы.

У ходзе эксперыменту ў мадэль перыядычна ўносіліся выпадковыя падзеі, якія ўдзельнікі маглі выкарыстоўваць у роўнай меры. Праз некаторы час у штучна створаным грамадстве 80 адсоткаў віртуальных багаццяў належалі 20 адсоткам людзей. Эксперымент паўтарылі некалькі разоў (пры гэтым выкарыстоўваліся розныя сцэнары развіцця грамадства), і заўсёды вынік быў аднолькавы: большая частка рэсурсаў апыналася ў руках некалькіх індывідаў.

Гэтыя значэнні блізкія да рэальнага размеркавання сусветнага багацця - 85 адсоткаў рэсурсаў належаць дзесяці адсоткам насельніцтва планеты. А значыць, поспех і фінансавы дабрабыт часта дастаюцца не тым, хто гэтага варты, а людзям, якія апынуліся ў патрэбны час у патрэбным месцы.