У Казахстане нарастаюць пратэсты праз перайменаванне сталіцы

Сёння акцыі прайшлі ў Астане і Алматы.

Рэпарцёрам Азатыка ў Алматы і Астане, якія асвятляюць затрыманні людзей на фоне святкавання Наўрыза, чынілі перашкоды маладзёны, якія патрабавалі не паказваць "негатыў".

Больш за дзясятак чалавек затрыманыя 22 сакавіка ў Астане. Супрацоўнікі спецпадраздзялення паліцыі запіхвалі затрыманых у службовыя аўтобусы, прыпаркаваныя ўздоўж вуліцы побач з гандлёвым домам «Шапагат», паведамляе «Радыё Азатык».

Журналістам Азатыка на месцы перашкаджалі ў асвятленні падзей: маладыя людзі закрывалі аб'ектыў відэакамеры, тузалі аператара і рэпарцёра. Паліцыянты праігнаравалі просьбы журналістаў спыніць перашкаджаць выкананню іх прафесійных абавязкаў.

«Ніякага негатыву! Наўрыз!»- крычалі некалькі чалавек, замінаючы весці відэаздымку.

Журналісты Азатыка сталі відавочцамі затрымання рэпарцёра «Настоящего времени» ў сталіцы Святланы Глушковай. Паліцэйскі патлумачыў затрыманне тым, што на Святлану Глушкову паступіла заява ад нейкай жанчыны.

Відэааператару, які наблізіўся да аўтобуса, дзе знаходзіліся затрыманыя, закрылі аб'ектыў аркушам паперы. На пытанне рэпарцёра, навошта малады чалавек чыніць перашкоды журналістам, ён адказаў: «Акімат даў заданне. Гэта праца».

Дэпутат парламента Бакытбек Смагул, які знаходзіцца на месцы падзей, заклікаў журналіста Азатыка асвятляць святкаванне афіцыйнага Наўрыза. Смагул, звярнуўшыся да рэпарцёра на «ты», сказаў, што журналісту Аркену Жаямергену не варта «станавіцца інструментам у чужых руках», не патлумачыўшы пры гэтым, што ён мае на ўвазе, і пакінуўшы без адказу довад рэпарцёра пра тое, што асвятленне тых ці іншых падзей- унутраная справа рэдакцыі.

Месца, дзе праходзілі затрыманні, - плошча ля гандлёвага дома «Шапагат» - як месца пачатку шэсця ў Астане назваў крытык Астаны Мухтар Аблязоў (заснавальнік забароненага ў краіне руху «Дэмакратычны выбар Казахстана"), які жыве за мяжой і заклікаў сваіх прыхільнікаў выйсці на акцыю 22 сакавіка.

У Алматы «месцам збору» Аблязоў назваў пешаходную вуліцу Панфілава, дзе ўлады горада ладзяць масавыя гулянні. Журналісты Азатыка ў Алматы таксама сутыкнуліся з праблемамі - некалькі невядомых перашкаджалі весці здымку, накідваліся на відэакамеру, штурхалі аператара. Такія ж складанасці давялося выпрабаваць калегам з рэдакцыі «Настоящего времени». Супрацоўнікі паліцыі, якія знаходзіліся побач, не ўмешваліся ў сітуацыю.

Да паўдня 22 сакавіка на скрыжаванні вуліцы Панфілава і Гогаля паліцыянты, у тым ліку і супрацоўнікі спецпадраздзялення, затрымалі больш за дзясятак чалавек.

Да затрымання людзі выказвалі незадаволенасць палітыкай, якая праводзіцца ўладамі Казахстана, казалі аб нязгодзе з ініцыятывай перайменаваць Астану ў горад Нур-Султан.

Ініцыятыву перайменавання сталіцы прапанаваў Касым-Жамарт Такаеў, які ўступіў 20 сакавіка на пасаду прэзідэнта і прапанаваў ўвекавечыць імя свайго папярэдніка, 78-гадовага Нурсултана Назарбаева, які ўзначальваў краіну амаль тры дзесяцігоддзі.

Такаеў адразу ж пасля прынясення прысягі ў парламенце выказаўся за тое, каб галоўныя вуліцы абласных цэнтраў насілі імя першага прэзідэнта. Касым-Жамарт Такаеў стаў другім прэзідэнтам Казахстана пасля таго, як Нурсултан Назарбаеў абвясціў аб адстаўцы. Згодна з Канстытуцыяй Казахстана, у выпадку датэрміновага спынення паўнамоцтваў прэзідэнта кіраўніком дзяржавы «да заканчэння выбарчага тэрміну» становіцца спікер сэната. 65-гадовы Касым-Жамарт Такаеў старшыняваў у сэнаце з 2013 года. У той жа дзень, калі ён афіцыйна ўступіў на пасаду прэзідэнта, верхнюю палату парламента ўзначаліла Дарыга Назарбаева, старэйшая дачка першага прэзідэнта Казахстана.

Нурсултан Назарбаеў, нягледзячы на складанне паўнамоцтваў, захаваў магутны ўплыў на дзяржаўны апарат. Ён застаецца пажыццёвым старшынёй Савета бяспекі - канстытуцыйнага органа, які валодае значнай уладай. Назарбаеў з'яўляецца таксама сябрам Канстытуцыйнага савета і лідарам партыі «Нур Атан», дамінантнай на палітычным полі краіны. Згодна з дзейным заканадаўствам, першы прэзідэнт, за якім замацаваны статус «лідара нацыі», валодае пажыццёвай недатыкальнасцю, не можа быць падвергнуты затрыманню, арышту, вобшуку, допыту і надгляду.