Контр-адмірал службы аховы здароўя ЗША: У Беларусі можа быць горш, чым у Італіі

Італьянцы хоць і са спазненнем, але пачалі ўжываць захады ў адрозненне ад Лукашэнкі.

Чаму ў ЗША імкліва расце колькасць інфіцыраваных і ці паўтораць лёс Еўропы краіны постсавецкай прасторы? «Белсат» пагутарыў з контр-адміралам службы аховы здароўя Злучаных Штатаў у адстаўцы Барысам Люшняком. (Афіцэры Корпуса аховы здароўя ЗША маюць званні эквівалентныя званням афіцэраў Ваенна-марскога флоту і носяць уніформу ВМФ ЗША - заўв. Charter97.org). Ён адзін з вядучых спецыялістаў свету ў барацьбе з вірусам N1H1, які бушаваў у 2009 годзе.

- Пандэмія каранавіруса ўсталёўвае ўсё новыя і новыя рэкорды. Сітуацыя з кожным днём становіцца ўсё горшай, у тым ліку і ў ЗША. Чаму ў Злучаных Штатах такая высокая лічба захворвання?

- Цяперашняя сітуацыя ў ЗША - крытычная. У нас больш за 170 тысяч чалавек захварэла на каранавірус. Больш за 3 тысячы смерцяў праз гэту хваробу. Мы толькі зараз пачалі праводзіць вялікую сістэмную дыягностыку на вірус. Гэтага нам не хапала яшчэ некалькі тыдняў таму. Цяпер жа ў нас ёсць больш тэхнічных магчымасцяў выявіць інфекцыю. Пастаяннае тэставанне - адна з прычын, чаму мы - сярод лідараў з вялізнымі лічбамі па захворванні.

- Я правільна вас зразумеў, нізкія лічбы захворвання павінны выклікаць нават больш пытанняў і боязі, чым высокія?

- Усё пачынаецца з малых лічбаў. Таксама было і ў Амерыцы 3-4 тыдні таму. У нас было мала заражаных каранавірусам. А пакуль мы не мелі магчымасці дыягнаставаць людзей у патрэбнай колькасці, вірус распаўсюдзіўся па ўсёй краіне.

- Напрыклад, ва Украіне больш за 600 пацверджаных выпадкаў. У Расеі за два дні зафіксавалі амаль тысячу. Гэта азначае, што ва Усходняй Еўропе ўсё толькі пачынаецца?

- Я не ведаю, якая сітуацыя ва Украіне з дыягностыкай цяпер. Але мы бачым, як гэты вірус распаўсюджваўся. Спачатку Кітай. Потым Паўднёвая Карэя. Затым Італія і ўся Заходняя Еўропа. Далей вірус перанёсся ў Амерыку. І цяпер ужо відавочна - у Польшчы, Украіне і Расеі - колькасць заражаных таксама з кожным днём расце. Не ведаю, такія адносна маленькія лічбы сведчаць пра нізкі ўзровень заражанасці або пра недахоп дыягностыкі, але факт застаецца фактам - віруса ў свеце становіцца ўсё больш. У тым ліку і ў краінах Усходняй Еўропы.

- Ва Украіне ўвялі карантын. Абмежавалі працу грамадскага транспарту. Зачынілі кавярні і рэстарацыі. Забаранілі любыя мерапрыемствы, дзе могуць збірацца людзі. Гэта ўратуе украінцаў ад каранавіруса?

- Улады ўсё правільна робяць. У нас у ЗША ёсць цэнтр кантролю і прафілактыкі захворванняў. Мы абавязаны прыслухоўвацца да іх рэкамендацыям. А яны кажуць - трэба абараняць сябе, сачыць за гігіенай, абмежаваць агульныя сходы. А таксама забяспечыць сацыяльную, так званае, фізічную дыстанцыю, каб людзі былі на бяспечнай адлегласці адзін ад аднаго. Гэта блізу двух метраў. Трэба сачыць за людзьмі старэйшага ўзросту і з хранічнымі захворваннямі - яны ў асаблівай зоне рызыкі. Калі адчуваеце сябе дрэнна - трэба заставацца дома. Гэта вельмі важна - не хадзіць сярод людзей. Рукі трэба старанна вымываць. Да твару не дакранацца.

Нават у маім штаце Мэрыленд, увялі карантын. Цяпер мы з жонкай і дзецьмі сядзім дома.

- Калі ва Украіне і Расеі ўводзяць хаця б нейкія абмежавальныя меры, то ў Беларусі не робяць гэтага зусім. Нават чэмпіянат у футболе працягваецца - адзіны турнір у свеце, які не спынілі. Да чаго гэта можа прывесці?

- Да чаго? Народу прыйдзецца проста трываць. Гэты вірус не ведае ніякіх межаў - няхай гэта будзе межы штатаў, альбо дзяржаў. Каранавірус іх у любым выпадку пяройдзе. Гэта цяпер пандэмія. Гэта азначае - сусветная эпідэмія. Вірус выявілі ўжо ў 179 краінах свету. Так што відавочна, у Беларусь вірус патрапіць таксама.

Нават тут, у Амерыцы, яшчэ нядаўна некаторыя цэрквы працягвалі набажэнствы. А скончылася ўсё арыштам гэтых святароў, таму што гэта было супраць рэкамендацый урада. Трэба ўсвядоміць, што цяпер самае важнае - гэта здароўе людзей ва ўсім свеце.

- Гэта значыць, ігнаруючы рэкамендацыі СААЗ, Беларусь можа паўтарыць шлях Італіі?

- Магчыма, гэта будзе другая Італія, а можа нават горш. Таму што італьянцы хоць і са спазненнем, але пачалі ўжываць захады засцярогі. І цяпер там сітуацыя становіцца трохі лепшай. Новых пацыентаў з дыягнаставаным каранавірусам становіцца ўсё менш. Але я павінен сказаць - сітуацыя ў Італіі, сапраўды, на вельмі цяжкім узроўні. Больш за 100 000 чалавек захварэла (на момант публікацыі - 105 792 - заўв.). Больш за 11 000 смерцяў (на момант публікацыі - 12 428 - заўв.). У выніку віруса загінулі каля 11%. Як будзе ў Беларусі - прагназаваць не магу. Але мы ўжо дакладна ведаем - каранцінныя меры дапамагаюць.

- Але ў той жа Украіне няма такога запасу эканамічнай трываласці, як, напрыклад, у ЗША. І там кажуць так: «лепш памерці ад каранавіруса, як з голаду». Ці трэба шукаць нейкі баланс паміж эканомікай дзяржавы і бяспекай людзей?

- Я па прафесіі лекар і навуковец грамадскага здароўя. Я не эканаміст. Вядома, эканоміка - гэта важна. Але хоць бы ў наступныя два, чатыры, шэсць тыдняў - трэба не думаць пра эканоміку, а паклапаціцца не толькі пра сваё ўласнае здароўе, але і вашага горада, вобласці. Нават здароўя цэлай краіны. Здароўе людзей - гэта самы важны пункт у эканоміцы дзяржавы. Спадзяёмся, што ўжо праз некалькі тыдняў, да траўня-чэрвеня, гэты каранавірус перастане быць такім небяспечным.

- Ці ёсць нейкі прагноз, калі эпідэмія ва ўсім свеце пойдзе на спад і вірус будзе канчаткова пераможаны?

- Пакуль няма лекаў супраць віруса. Навукоўцы ўсяго свету зараз працуюць над імі. Як і над вакцынай, каб у арганізма чалавека была магчымасць змагацца з інфекцыяй. 100 гадоў таму, калі ўспыхнула эпідэмія "Іспанскага грыпу», у нас таксама не было ніякіх лекаў і вакцын. І тады выкарыстоўвалі такія ж меры засцярогі, якіх сёння мы рэкамендуем прытрымлівацца. Што мы дакладна ведаем пра вірус: як ён распаўсюджваецца - ад аднаго чалавека да іншага. Гэта адбываецца паветрана-кропельным шляхам. Калі ёсць магчымасць не падыходзіць бліжэй, чым на два метры да чужога чалавека, відавочна, вірус не зможа перадацца ад аднаго да іншага. Падумайце над гэтым. Гэта лепшы спосаб, як мы можам выйсці з гэтай пандэміі.