ЗША могуць вывесці з тупіка канфлікт на Данбасе

Экспэрты далі Байдэну рэкамендацыі па супрацьстаянні Расеі.

Аўтарытэтныя амерыканскія дыпламаты і аналітыкі, якія працавалі ва Украіне, Расеі і NATO ўпэўненыя, што адміністрацыя прэзідэнта ЗША Джо Байдэна можа вывесці з тупіка перамовы ў развязанні канфлікту на Данбасе.

Фармат удзелу і адпаведныя рэкамендацыі апублікаваныя ў пятніцу ў распрацаванай для адміністрацыі новага прэзідэнта ЗША Джо Байдэна стратэгіі «Байдэн і Украіна», паведамляе zn.ua.

Аўтарамі працы сталі былы намеснік генеральнага сакратара NATO Аляксандр Вершбоў, былыя амбасадары ва Украіне Джон Хербст і Вільям Тэйлар, галоўны аналітык Еўразійскага цэнтра Атлантычнай рады Андэрс Аслунд, былы памочнік дзяржсакратара ў пытаннях Еўропы і Еўразіі Дэніэл Фрыд і намесніца дырэктара Еўразійскага цэнтра Атлантычнай рады Мелінда Харынг.

«Каб выйсці з тупіка і дамагчыся спынення канфлікту шляхам перамоў, неабходна моцнае і ўстойлівае лідарства ЗША», - падкрэсліваюць аўтары дакумента.

Пры гэтым яны ўважаюць, што «дыпламатычныя намаганні ў спыненні вайны ў Данбасе пацярпелі няўдачу».

«Зяленскі, які балатаваўся ў якасці кандыдата міру, прыклаў рашучыя намаганні для прасоўвання перамоў ва ўрэгуляванні на аснове Менскіх пагадненняў 2014-2015 гадоў, але яго справы не палепшыліся. Калі справы не зрушацца з мёртвага пункту, Данбас рызыкуе ператварыцца ў перманентную тупіковую сітуацыю, якая працягне процідзейнічаць намаганням Украіны ў пабудове квітнеючага, дэмакратычнага грамадства і стаць неад'емнай часткай еўраатлантычнай супольнасці», - прагназуюць аўтары.

У гэтай сувязі было прааналізавана пяць шляхоў магчымага ўдзелу ЗША ў развязанні сітуацыі.

Першым указана далучэнне да Нармандскага фармату.

На думку экспэртаў, гэта можа дапамагчы ажывіць гэты працэс і заахвоціць Маскву сур'ёзна ставіцца да выканання Менскіх дамоўленасцей.

«Гэта дасць Байдэнам магчымасць наўпрост узаемадзейнічаць на самітах нармандскага фармату, дэманструючы рашучасць ЗША дамагацца вынікаў. Ёсць адна перашкода - усе сябры Нармандскага фармату, уключаючы Расею, павінны пагадзіцца дадаць ЗША», - гаворыцца ў дакуменце.

Другім варыянтам названа стварэнне Будапешцкага фармату на аснове ўкраінскіх прапаноў.

Будапешцкі фармат прадугледжвае ўдзел краін, якія падпісалі Будапешцкі мемарандум у снежні 1994 года, калі ЗША, Расея і Вялікабрытанія запэўнілі Украіну ў бяспецы ў абмен на адмову ад ядзернай зброі.

«Але Расея можа пярэчыць супраць любога пашырэння зыходнай групы Нармандыі, і ў Нямеччыны і Францыі таксама ёсць адгаворкі», - адзначаецца ў рэкамендацыі.

Трэцім варыянтам названы двухбаковы ўдзел.

«Узяць на сябе вядучую ролю ў дыпламатыі шляхам двухбаковага ўзаемадзеяння з Расеяй на высокім узроўні, як гэта было падчас адміністрацыі Абамы, узгадняючы свае пазіцыі з Францыяй, Нямеччынай і Украінай», - прапануюць аўтары.

Чацвёртым указана прызначэнне спецыяльнага пасярэдніка або высокага ўзроўню чыноўніка для перамоў.

«Спецыяльны пасланнік сімвалізаваў бы прыхільнасць ЗША, але гэтага можа не спатрэбіцца, калі дзяржаўны сакратар і/або адзін з яго намеснікаў быў бы гатовы ўзяцца за гэта партфоліа на пастаяннай аснове. Спецыяльны пасланнік мог быць прыцягнуты пазней, калі ў перамовах пачнецца прагрэс. Галоўнае, каб у амерыканскіх суразмоўцаў быў высокі статус, каб гаварыць за прэзідэнта і сакратара канстатаваць падчас узаемадзеяння з расейскімі лідарамі», - мяркуюць аўтары.

У пятым варыянце сумешчанае ўсё, азначанае вышэй.

«Гэтыя варыянты не выключаюць адзін аднаго. Нават калі ЗША далучыцца да Нармандскага фармату, прамое ўзаемадзеянне з Расеяй будзе неабходнае, каб вырашаць спрэчныя пытанні. Палітычна Пуцін можа з большай верагоднасцю пойдзе на ўгоду, калі працэс падкрэсліць статус Расеі вялікай дзяржавы разам з ЗША», - адзначаюць аналітыкі.

Яны канстатуюць, што «пакуль агрэсія Масквы не будзе звернутая назад - спачатку на Данбасе, а ў доўгатэрміновай перспектыве і ў Крыме, будзе цяжка аднавіць канструктыўныя адносіны паміж Захадам і Расеяй і аднавіць павагу Масквы да міжнароднага парадку, заснаванага на правілах».