Еўрадэпутат: З нецярпеннем чакаю прыняцця закона Магніцкага, каб уключыць туды Лукашэнку

Надышоў час уводзіць еўрапейскія эканамічныя санкцыі супраць рэжыму.

Апошні час з Беларускай АЭС паступае шмат навін пра так званыя планавыя прыпыненні рэактараў, некалькі тыдняў таму быў узламаны сайт станцыі, дзе з'явілася паведамленне пра яе небяспечнасць. Сайт Charter97.org пагаварыў з еўрадэпутатам Пятрасам Аўштравічусам пра тое, як Літва і Еўразвяз рэагуюць на такія паведамленні, а таксама чаго чакаць ад новага пакета еўрапейскіх санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі.

- Як у Літве рэагуюць на навіны з Беларусі пра непаладкі і прыпыненні рэактара на БелАЭС?

- Абсалютна негатыўна, гэта яшчэ раз пацвярджае, што АЭС у Астраўцы небяспечная. Па-першае, як хакеры могуць узламаць афіцыйны сайт, які павінен быць абаронены паводле самых высокіх стандартаў кібербяспекі? Такім чынам, абароны такой няма. Па-другое, вельмі турбуе змест паведамлення (на ўзламаным сайце быў апублікаваны тэкст ад імя работнікаў станцыі аб яе небяспецы і магчымасці сур'ёзнай аварыі - рэд.). Калі гэта праўда, а ў нас ёсць падставы меркаваць, што гэта так, то гэтае паведамленне кажа пра вялікія хібы ў бяспецы самой станцыі.

Мы ведаем, што АЭС пабудаваная коштам бяспекі, у Беларусі няма культуры ядзернай бяспекі. Больш за тое, моцна цісне Расейская Федэрацыя, каб пачаць выплату крэдытаў, бо станцыя пачаўшы працу з эканамічнага пункту гледжання, прыносіць прыбытак. Усё гэта прыводзіць да таго, што аператар атамнай электрастанцыі знаходзіцца ў такім становішчы, што яму даводзіцца працаваць цаной ігнаравання мер бяспекі.

- Якія крокі былі зроблены сёння на ўзроўні Еўразвязу ў супрацьдзеянні Беларускай АЭС? Ці ёсць у ЕЗ разуменне таго, што гэтая станцыя нясе небяспеку не толькі для Літвы, але і для ўсёй Еўропы?

- У лютаўскай рэзалюцыі гаварылася, што АЭС пагражае не толькі краінам рэгіёну, такім як Літва ці Польшча, але і ўсяму еўрапейскаму кантыненту. У нас склалася сумнеўная сітуацыя з пункту гледжання Еўракамісіі, якая ініцыявала стрэс-тэсты. Там мяркуюць, што гэтага дастаткова, аднак пры гэтым толькі часткова ўлічваюцца аспекты ядзернай бяспекі Астраўца.

Асноўную ўвагу Літва надае месцазнаходжанню АЭС. Гэта занадта блізка да літоўскай мяжы і да самага вялікага гораду Літвы, гэта супярэчыць «Канвенцыі Espoo». Беларускія атамшчыкі не закончылі ніякіх публічных слуханняў з гэтай нагоды. Нядаўна яны зноў паспрабавалі нешта такоўскае ініцыяваць, але гэта зноў было фальшыва. Я бачыў паведамленні аб тым, што ніхто не змог задаць пытанні. Гэта абсалютна недапушчальна і з'яўляецца парушэннем прынцыпу грамадскіх слуханняў.

Няма ўпэўненасці ў канструкцыі, якая ахоўвае ядзерны рэактар зверху. Яна пабудаваная толькі для таго, каб вытрымаць катастрофу невялікіх самалётаў. Не кажучы ўжо пра тэхнічны стан АЭС.

Хацелася б дадаць, што Міжнароднае агенцтва атамнай энэргіі лабіюецца «Расатамам», які ўдзельнічаў у будаўніцтве Астраўца. У мяне няма ілюзій, што яны дзейнічаюць неаб'ектыўна. Гэтыя арганізацыі лабіююць не чыстую энэргію, а ядзерную энэргетыку. Я пакідаю за сабой права сумнявацца ў іх аб'ектыўнасці, і мяне вельмі турбуе пранікненне супрацоўнікаў «Расатама» ў гэтую арганізацыю.

- ЗША аднавілі санкцыі супраць 9 беларускіх нафтахімічных прадпрыемстваў. СМІ ўжо паведамлялі, што расейскія нафтавыя кампаніі, якія адмаўляюцца ў ранейшым аб'ёме пастаўляць сыравіну ў Беларусь у траўні. Наколькі эфектыўныя санкцыі ЗША?

- Яны эфектыўныя, таму што яны сапраўдныя. Такія санкцыі накладваюць абмежаванні на асобныя прадпрыемствы, якія звязаны з бюджэтам Лукашэнкі. Я павінен прызнаць, што Еўразвяз дагэтуль не змог прыдумаць прапарцыйныя санкцыі. Мы гаворым аб нашай падтрымцы, салідарнасці з Беларуссю і апазіцыяй, але мы павінны спыніць рэжым ад жорсткіх дзеянняў супраць уласнага народа. Я цаню тое, што зрабілі ЗША, гэта добры прыклад для ЕЗ.

- Еўразвяз плануе ўвесці 4-ы пакет санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі. Чаго варта чакаць беларусам?

- Падчас сустрэчы ў Еўрапейскай Радзе мы гаварылі пра ўзмацненне санкцый супраць рэжыму. Я думаю, гэта непазбежна. Рэжым Лукашэнкі ніяк не адгукнуўся на запрашэнне Святланы Ціханоўскай пачаць перамовы. Наадварот, яны пачалі выкарыстоўваць яшчэ больш жорсткі набор пераследаў. Колькасць палітвязняў імкліва расце. Мы такога раней не бачылі. Мы не далі выразнага сігналу Лукашэнку, бо нам трэба зрабіць значна больш у гэтым кірунку. Я з нецярпеннем чакаю магчымасці падаць заяўку на прыняцце закона Магніцкага, каб уключыць туды Лукашэнку. Прыйшоў час узмацніць ціск на рэжым Лукашэнкі, і ў нас няма магчымасці адмовіцца ад гэтай стратэгіі.

- Як вы думаеце, якімі эфектыўнымі інструментамі ЕЗ яшчэ не скарыстаўся, каб прывесці рэжым Лукашэнкі ў пачуццё?

- Прадстаўнікоў рэжыму ў санкцыйным спісе павінна быць не 86, а больш, асабліва з боку праваахоўных органаў, тых, хто нясе адказнасць за пераслед, запалохванне людзей і здзяйсненне злачынстваў супраць чалавечнасці.

Я думаю, што варта разгледзець пытанне пра эканамічныя санкцыі, таму што няма шляху наперад, калі мы не будзем большага ціснуць на рэжым з эканамічнага боку. Для мяне непрымальна, калі кампаніі або людзі шукаюць эканамічную выгаду пры дапамозе рэжыму Лукашэнкі. Гэта недапушчальна, гэтыя прадпрыемствы павінны быць пакараныя.

- Што вы можаце параіць людзям у Беларусі, якія змагаюцца за дэмакратыю і свабоду?

- Мы не можам забыцца нашу агульную гісторыю, і яна пачынаецца з Вялікага княства Літоўскага, калі свабода мела найбольшую каштоўнасць. У той час людзі вялі вялікую барацьбу за абарону сваёй краіны, але яны змагаліся і за сваю свабоду. Гэта была нармальная еўрапейская дзяржава. Мы павінны разумець, што гэтыя каштоўнасці і гістарычныя традыцыі не зніклі. Калі Беларусь хоча, каб яе называлі еўрапейскай дзяржавай, яна павінна засноўваць сваю сучасную гісторыю на мінулым не толькі Савецкага Саюза або з 1941 года, але з значна больш ранняга часу.

Маё пасланне для беларусаў такое: заўсёды ёсць прамень надзеі, нават у найгоршых сітуацыях або абставінах. Вы ніколі не страціце тое, што маеце, і вы павінны ўбачыць гэта. Мы змагаліся, нас каралі, многія пакутавалі, але мы ведалі, для чаго мы гэта робім. Гэта не для лепшага заўтрашняга дня, не, гэта для лепшай будучыні, якая адрозніваецца ад сённяшняй.

Мы ведалі чаго жадалі - быць нармальнай еўрапейскай краінай, якая палітычна, эканамічна і ўсімі сродкамі інтэграваная ў еўрапейскую культуру, а не ў еўразійскую культуру, заснаваную на грэблівым стаўленні да чалавечай годнасці, правоў чалавека і магчымасцяў.

Мы выбралі правільны шлях, і я думаю, што наш прыклад павінен натхніць беларусаў, якія так часта бываюць у Літве, бачаць, як мы жывём. Гэта бясспрэчныя адрозненні эканамічнага, палітычнага і сацыяльнага развіцця. Спадзяюся, наш практычны прыклад натхняе беларусаў.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com