Саша Філіпенка: Мы павінны кожны дзень думаць пра тое, як ціснуць на рэжым

Цяпер многія з нас плацяць высокі кошт за ўсе тыя гады, калі бяздзейнічалі.

- Многія людзі былі схільныя не заўважаць тое, што адбываецца ў краіне, і гэта быў такі выбар паміж лядоўняй і свабодай, і лядоўня перамагала ўвесь час, - сказаў беларускі пісьменнік Саша Філіпенка, які жыве ў Швайцарыі, у ток-шоў «У самую кропку» на DW, піша «Салідарнасць». - Свабода іх проста не цікавіла, як і тое, што адбываецца навокал.

І мне здаецца, што цяпер многія з нас плацяць такі кошт за ўсе тыя гады, калі мы самі бяздзейнічалі.

У развагах пра тое, што беларусам трэба будзе яшчэ ўсвядоміць, пісьменнік адзначыў, што мы ўсе розныя і апынуліся па розныя бакі барыкад.

- Адным беларусам трэба будзе ўсвядоміць траўму і боль, праз якія яны праходзяць. Іншым беларусам трэба будзе ўсвядоміць, што ім давядзецца адказаць за ўсё, што яны зрабілі.

Думаю, ніхто не сумняваецца ў тым, што ў нас наперадзе цяжкі час, і ў нас не павінна быць ніякіх ілюзій, што ўсё раптам хутка і рэзка зменіцца, хоць мы ідзем у добрым тэмпе.

Мне здаецца, трэба будзе самае складанае - нам давядзецца склейваць краіну. Цяпер многія людзі з'ехалі, некаторыя ніколі не паедуць. Нам давядзецца жыць усім разам - з людзьмі, якія працавалі ў ІЧУ, з супрацоўнікамі ДАІ, з міліцыяй...

Нам давядзецца жыць разам з тымі людзьмі, якія нават цяпер падтрымліваюць асоб, якія ўтрымліваюць уладу. Нам давядзецца шукаць кампрамісы, размаўляць адзін з адным.

На думку Сашы Філіпенкі, мы павінны змагацца не за нейкага асобнага кандыдата, а за тое, каб у нас з'явіліся інстытуцыі.

- Нам трэба выбудоўваць краіну з інстытутамі са зразумелымі механізмамі, якія працуюць.

Нам трэба пачаць новае жыццё са звычайнага пастулату «што недапушчальна». Мы павінны жыць у краіне, дзе недапушчальныя катаванні, забойствы, выкраданні людзей, ціск на прэсу, на ўсе інстытуты, якія дапамагаюць грамадству быць нармальным. Нам трэба пачаць з падмурка.

Іншая справа, што па-ранейшаму ёсць людзі, якія не хочуць, каб гэтыя рэформы здарыліся. Мне здаецца, што мы цяпер у Беларусі назіраем відавую барацьбу, калі адміраюць дыназаўры, якія не бачаць сябе ў будучыні.

І напэўна, нават ім нам трэба растлумачыць, што ім ёсць месца ў будучыні, проста ім давядзецца, па-першае, шмат каму адказаць за тое, што яны рабілі, а па-другое, будзе вельмі цяжка, бо ў будучыні не трэба будзе столькі супрацоўнікаў АМАП, афіцэраў, супрацоўнікаў міліцыі, камітэта дзяржбяспекі.

Ім усім давядзецца атрымліваць адукацыю, шукаць новую працу. Мне здаецца, што нам усім трэба - незразумела як - але весці дыялог.

Пісьменнік мяркуе, што сёння ў нас, беларусаў, няма права на адчай, бо ў адчай вельмі лёгка ўпасці.

Мы ўсе стаміліся за гэты год. І ўвесь час ад часу адчуваем, што апускаюцца рукі. Мы кожны дзень павінны адказваць сабе на адно толькі пытанне: што мы зрабілі для таго, каб зняволеныя апынуліся на волі?

- Зразумела, што мы супрацьстаім бандзе ўзброеных галаварэзаў, - рэзюмуе Саша Філіпенка. - Мы павінны кожны дзень думаць пра новыя спосабы супраціву, партызанскія спосабы супраціву, пра тое, як ціснуць на рэжым, бо ў нас няма іншага выбару.