Як беларускія бабулькі лаюць «бэтэшную» прапаганду

Расказвае былая супрацоўніца дзяржаўнай ТВ.

Юлія Чаргінец- адна з дзясяткаў журналістаў, якія сышлі з Белтэлерадыёкампаніі летась у жніўні. Пра тое, як прыняла гэту пастанову, яна расказала «Салідарнасці».

- На «Беларусь-1» я прыйшла адразу пасля ўніверсітэта. Але, яшчэ як была студэнткай, праходзіла там практыку. Працавала ў розных праграмах - «Добрай раніцы, Беларусь!», АТН, - распавядае Юлія. - Была карэспандэнтам у навінах рэгіёнаў, у навінах культуры, у выніковых праграмах. Рабіла спецыяльныя рэпартажы пра культуру і мастацтва, удзельнічала ў стварэнні дакументальных фільмаў.

Асабліва ўспамінаю працу над фільмам «Шляхта - брутальная гісторыя». Уся каманда працавала з велізарным задавальненнем. Мы ездзілі і па Беларусі, і ў Польшчу, шукалі нашчадкаў знакамітых шляхецкіх беларускіх родаў і расказвалі пра гэтых людзей.

Ад прапанаванай працы ў прэзідэнцкім пуле Юлія Чаргінец адмовілася. Пагадзілася весці рэгіянальныя навіны.

- Я наогул не хацела займацца палітыкай - сацыяльныя праблемы былі бліжэй. У нейкі перыяд мне прапанавалі весці навіны рэгіёну. Я пагадзілася яшчэ і таму, што яны былі на беларускай мове, якую я вельмі люблю. Прапрацаваўшы менш за год, сышла ў дэкрэт на шэсць гадоў, - успамінае Юлія.

Яе выхад з дэкрэта не проста супаў са жнівеньскімі падзеямі 2020 года - ён прыпаў проста на час страйку.

- Незалежна ад таго, ці хочаш ты цікавіцца палітыкай, нам усім усё адно давялося паглыбіцца ў падзеі мінулага года. І яшчэ вясной зразумела, што не хачу вяртацца на БТ. Сваю прафесію я люблю, тое, што рабіла, мне падабалася. Але асвятляць падзеі тых дзён так, як гэта рабіла дзяржТВ, не хацелася. Нейкі час разважала, ці працягваць мне рабіць культурныя праекты, а потым разважыла - якая можа быць культура без таго ж Купалаўскага?

На працу я ўсё ж такі выйшла 14 жніўня. Мяне папярэдзілі: калі хачу застацца, давядзецца займацца не сваімі праектамі, а выконваць нейкія заданні, у тым ліку і тыя, ад якіх адмовіліся іншыя супрацоўнікі, - кажа суразмоўца «Салiдарнасцi».

Пераломнай для сябе датай яна лічыць 16 жніўня 2020 года:

- Наогул, падзеі мінулага года мяне ўзрушылі. Я не чакала, што людзі настолькі праявяць сябе! Для мяне пунктам адпраўлення стала 16 жніўня. Калі я ўбачыла, колькі людзей хочуць перамен, мяне гэта вельмі ўразіла, і на наступны дзень я ўжо ішла на працу з выразным намерам нешта мяняць.

У той дзень сабраліся аператары, відэаінжынер - у асноўным тэхнічныя работнікі - і папрасілі пагаварыць з кіраўніцтвам. Разам з імі на тую сустрэчу пайшла і я.

Да нас выйшлі кіраўнік з намеснікам. Супрацоўнікі сталі пытацца, як ім быць, казалі пра тое, што ў іх пачаліся праблемы: не толькі ўнутраныя (з самімі сабой), але і ў сем'ях, у двары з суседзямі. На гэта кіраўнік сказаў: «Не падабаецца - звальняйцеся, у вас ёсць час».

За гэтую гадзіну сышло пяць аператараў АТН і я. Астатнія засталіся падумаць. Не ведаю, колькі чалавек сышло з АТН, таму што перастала камунікаваць з былымі калегамі. Але памятаю, як у тыя дні сыходзілі супрацоўнікі з розных рэдакцый, з «Добрай раніцы, Беларусь!», «Времечко».

Цікава, калі размаўляла з калегамі тады, акрамя кіраўніцтва, не было ніводнага, хто б не падтрымліваў змены і не прызнаваўся, што галасаваў за Ціханоўскую. Але ўжо тады некаторыя казалі, маўляў, так, мы ўсе разумеем, хочам, чакаем, але колькі гэта будзе доўжыцца, невядома, а хто крэдыты будзе выплачваць...

Але былі і іншыя «бэтэшнікі», пра якіх Юлія распавядае з асаблівай цеплынёй.

- Менавіта ў тыя страйкавыя дні я пазнаёмілася з выдатным аператарам і рэжысёрам Вячаславам Ламаносавым, адным з найлепшым аператараў Дзянісам Сакалоўскім, з Ксеніяй Луцкінай. Я вельмі рада, што Дзяніса вызвалілі і ўсёй душой перажываю за астатніх, пішу лісты, нашу перадачы, - распавядае яна.

Юлія прызнаецца, што з таго часу, як сышла з БТ, тэлевізар больш не ўключала:

- Пра тое, што там цяпер адбываецца, даведаюся часам у самых нечаканых месцах. Напрыклад, бабулі-суседкі ў двары неяк вельмі абураліся кантэнтам беларускай тэлевізіі. Усе гэтыя бабулі год таму падтрымлівалі цяперашнюю ўладу. Цяпер яны менавіта «дзякуючы» тэлевізіі змянілі сваё меркаванне на 180 градусаў.

І мая бабуля, якая галасавала за Лукашэнку, таксама, на шчасце, змяніла сваё меркаванне. На яе вельмі моцнае ўражанне зрабілі масавыя затрыманні і арышты.

Суразмоўніца захапляецца незалежнымі журналістамі, якія, нягледзячы на цкаванне, рэпрэсіі, вымушаную эміграцыю працягваюць працаваць. Сама Юлія спрабавала знайсці працу паводле іншай сваёй спецыяльнасці, але пакуль беспаспяхова:

- У мяне ёсць другая адукацыя - настаўніца беларускай мовы. Я хадзіла ў некалькі школ, дзе патрабаваўся такі спецыяліст, але мяне не ўзялі. У будучыні я хацела б звязаць сваю працу менавіта з дапамогай дзеткам у навучанні беларускай мовы. А пакуль займаюся выхаваннем і адукацыяй сваіх дзяцей, яны яшчэ маленькія і я ім зараз вельмі патрэбная.