Еўрадэпутатка: Міжнародная падтрымка беларускага народа можа стаць пераломным момантам

Дыпламатыя здольная здзяйсняць цуды ў некаторых краінах.

Дэпутатка Еўрапейскага Парламента ад Партугаліі Марыя да Граса Карвалью актыўна сочыць за падзеямі ў Беларусі, падтрымлівае палітвязняў і з'яўляецца прыхільніцай смелых дзеянняў у дачыненні да рэжыму Лукашэнкі. У інтэрв'ю Charter97.org еўрадэпутатка расказала, чаму падзеі ў Беларусі знаходзяць у яе такі водгук:

- Я смела падтрымліваю ўсіх, хто абараняе правы чалавека. Беларусь - прыклад краіны, народ якой змагаецца за свабоду. Я была надзвычай уражаная мужнасцю і ўцягнутасцю столькіх беларускіх дзяўчат, якія не баяліся гэтага рэпрэсіўнага рэжыму і змагаліся сілай слова.

Я была зачараваная рухамі і дэманстрацыямі пасля выбараў. У Еўрапейскім парламенце мы можам свабодна размаўляць і свабодна весці сваю палітычную дзейнасць, таму наш абавязак дапамагчы тым, чые правы ўціскаюцца, не маўчаць у такой сітуацыі. Мы павінны дапамагчы рухам, якія выступаюць за свабоду і правы чалавека.

- Ваша краіна - Партугалія - у мінулым стагоддзі таксама перажывала цёмныя часы дыктатуры. Ці бачыце вы паралелі паміж рэжымамі Салазара і Лукашэнкам?

- Думаю, што рэжымы Лукашэнкі і Салазара адрозніваюцца. Дыктатура Салазара была своеасаблівай, вельмі вясковай, заснаванай на каталіцкай царкве і каланіяльнай уладзе. Рэжым Лукашэнкі адрозніваецца, ён больш падобны да рэжыму былога Савецкага Саюзу. Падчас панавання Салазара было шмат прыгнёту людзей, жорсткасці, палітвязняў, але гэта было не так заўважна. Гэта быў больш псіхалагічнае прыгнёт. Мы былі вельмі бедныя і ізаляваныя. Больш за тое, у нас не было доступу да незалежных СМІ. Вядома, ёсць нешта агульнае, бо яны абодва дыктатары, але стылі зусім розныя.

- Як вашаму народу ўдалося атрымаць перамогу над дыктатурай?

- Пераломным момантам стаў вайсковы рух, у асноўным звязаны з каланіяльнай вайной. Многія маладыя людзі ва ўзросце 18 гадоў былі адпраўленыя на вайну і загінулі там, калі ім не ўдавалася ўцячы, што было цяжка. Вайскоўцы стаміліся ад такой вайны, ніхто яе не падтрымліваў у свеце.

У пачатку «Рэвалюцыі гваздзікоў» яшчэ былі фракцыі вайскоўцаў, якія падтрымлівалі рэжым, але даволі хутка яны аб'ядналіся з астатнімі. 25 красавіка 1974 года адбылася народная рэвалюцыя, мільёны людзей выйшлі на вуліцы. Аднак усё пачалося менавіта з вайскоўцаў. Наша войска надумала зрынуць рэжым праз непатрэбную вайну ў Афрыцы.

- «Рэвалюцыя гваздзікоў» - прыклад таго, як вайсковы рэжым быў зрынуты без адзінага стрэлу.

- Каланіялізм не меў сэнсу. Ён ніколі не меў сэнсу, але асабліва ў 1970-х гадах. Партугалія была апошнім рэжымам з такой колькасцю калоній. Ваенныя дзеянні сталі важным пераломным момантам. Раней у нас былі спробы перавароту на чале з цывільнымі асобамі, але яны не мелі поспеху. Я не ўпэўнена, што можна праводзіць паралелі з Беларуссю, бо я атрымліваю інфармацыю толькі з боку.

Думаю, што ў вашым выпадку сіла ў салідарнасці, якую ваша апазіцыя заваявала ва ўсім свеце. Беларуская апазіцыя і яе змагары за свабоду прарабілі фантастычную працу для распаўсюджвання навін. Многія краіны Еўропы, а таксама Еўрапарламент прымалі ў сябе лідара беларускай апазіцыі. Магчыма, гэта стане пераломным момантам у вашай справе.

Я веру, што ёсць сіла дыпламатыі. Усё больш краін будуць падтрымліваць апазіцыю ў Беларусі. Думаю, што важна працягваць атрымліваць падтрымку звонку, каб рабіць змены ўнутры краіны.

Мы бачылі цуды ў некаторых краінах. Напрыклад, цудам, якое, як мы думалі, ніколі не было магчымым, была незалежнасць Усходняга Тымора. Гэта невялікая краіна ў параўнанні з Інданезіяй, але пры замежнай падтрымцы яна набыла незалежнасць. Канешне, былі баявыя дзеянні, але гэта стала магчымым дзякуючы замежнай падтрымцы і дыпламатыі.

- Якія механізмы ціску на беларускі рэжым з боку ЕЗ вы ўважаеце за асабліва перспектыўныя?

- Санкцыі важныя, але палітычны ціск, такі, як рэзалюцыі Еўрапейскага парламента, атрыманне большай падтрымкі з боку іншых частак свету, забеспячэнне бачнасці, не забыванне справы і яе падтрымка, таксама маюць вызначальнае значэнне. Санкцыі павінныя быць накіраваныя не на аднаго чалавека, а моцнымі і шырокімі, як мы просім у рэзалюцыях Еўрапарламенту.

- Мы камунікуем ў пачатку новага 2022 года. Што б вы зычылі беларусам, якія змагаюцца за свабоду, у 2022 годзе?

- У гэтым новым годзе я хацела б убачыць змены ў Беларусі. Хачу ўбачыць усё больш і больш моцных жанчын-палітыкаў, а таксама каб свабода слова і правы чалавека сталі рэальнасцю ў вашай краіне. У вас фантастычная краіна, Менск вельмі прыгожы горад. Зычу вам стаць бліжэйшымі да Еўрапейскага Звязу, каб беларусы маглі атрымліваць асалоду ад свабоды.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com