Алесь Бяляцкі: Лукашэнка разумее толькі мову сілы

Былы вязень беларускага рэжыму заклікаў узмацніць ціск на Мінск.

Лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Алесь Бяляцкі у нядзелю прыбыў на інтэрв’ю адразу пасля візіту да стаматолага ў Вільні, куды яго выслаў рэжым Лукашэнкі, піша Associated Press (пераклад — сайт Charter97.org).

63-гадовы ветэран праваабарончага руху выглядаў бледным, стомленым і моцна знясіленым, вяртаючыся да звыклага жыцця пасля больш як чатырох гадоў, праведзеных за кратамі ў Беларусі.

Медыцынская дапамога ў папраўчай калоніі, дзе ён адбываў 10-гадовы тэрмін, была надзвычай абмежаванай, распавёў Бяляцкі ў сваім першым падрабязным інтэрв’ю пасля выхаду на волю. Паводле ягоных слоў, пры праблемах з зубамі існаваў толькі адзін «метад лячэння» — выдаленне.

Ён успамінае, што ў раннія гадзіны суботы знаходзіўся ў перапоўненай камеры калоніі №9 на ўсходзе Беларусі, калі яму раптам загадалі сабраць рэчы. З завязанымі вачыма яго кудысьці павезлі. «Мне надзелі павязку на вочы. Я часам спрабаваў зразумець, куды мы едзем, і толькі ўсвядоміў, што рухаемся на захад», — распавёў ён.

У Вільні Бяляцкі ўпершыню за многія гады абняў жонку.

«Калі я перасек мяжу, было такое адчуванне, быццам усплыў з дна мора на паверхню. Там — паветра, сонца, а дагэтуль ты знаходзіўся ў зусім іншых умовах, пад пастаянным ціскам», — сказаў ён AP.

Бяляцкі апынуўся сярод 123 зняволеных, вызваленых у абмен на зняцце ЗША санкцыяў з беларускага калійнага сектара — ключавой галіны эканомікі краіны.

Бяляцкі быў удастоены Нобелеўскай прэміі міру у 2022 годзе, знаходзячыся ў турме і чакаючы суда. Яго арыштавалі ў 2021 годзе падчас маштабных рэпрэсіяў пасля масавых пратэстаў супраць вынікаў прэзідэнцкіх выбараў 2020 года, якія апазіцыя і Захад назвалі сфальсіфікаванымі. Тады дзясяткі тысяч людзей былі затрыманыя, многія падвергліся збіццю, сотні тысяч выехалі з краіны.

Паводле ягоных слоў, фізічнаму гвалту ён не падвяргаўся — статус нобелеўскага лаўрэата забяспечыў яму пэўную абарону. Аднак ён перажыў усё тое, што перажываюць многія палітвязні ў Беларусі: адзіночныя камеры, адвольныя пакаранні за дробныя парушэнні, адсутнасць спатканняў з блізкімі і рэдкія лісты.

«Мы можам казаць пра бесчалавечнае абыходжанне, пра стварэнне ўмоваў, якія прыніжаюць чалавечую годнасць», — адзначыў ён.

Як і іншых палітвязняў, Бяляцкага абвясцілі «схільным да экстрэмізму» і абавязалі насіць жоўтую нашыўку. Яму забаранілі сустрэчы з жонкай, а пасылкі з лекамі часта не даходзілі.

Ён выказаў занепакоенасць лёсам палітвязняў, што застаюцца за кратамі, і паабяцаў працягваць змаганне за іх вызваленне. Бяляцкі мае намер працягваць працу з праваабарончым цэнтрам «Вясна», які быў вымушаны пераехаць у Вільню, але застаецца ключавой арганізацыяй маніторынгу парушэнняў правоў чалавека ў Беларусі.

Ён дадаў, што разлічвае на міжнародную салідарнасць і ціск на беларускія ўлады, «якія разумеюць толькі мову сілы».

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com