«Forbes»: Прафесія будучыні - рабочы

У будучыні будуць папулярныя толькі «некваліфікаваныя» прафесіі.

Пра гэта ў часопісе «Forbes» піша журналіст Паскаль-Эмануэль Габры (пераклад - Inosmi.ru).

Мы гаворым пра «працоўныя месцы будучыні» і «заваяванне будучыні», і пра пераход да «заснаванай на ведах інавацыйнай эканомікі». Але паколькі казаць пра перспектывы справа няўдзячная, асабліва калі пытанне тычыцца будучыні, было б разумна звярнуцца да статыстыкі.

І, падобна, некаторыя дадзеныя ў нас ёсць: Статыстычнае ўпраўленне Міністэрства працы ЗША падрыхтавала зручную для вывучэння табліцу з пералікам магчымых запатрабаваных прафесій - дзякуем Эрыку Грыдэр (Еrica Grieder) за ласкава прадстаўленую інфармацыю.

Большасць з іх не адносяцца да прафесій, «заснаваных на ведах», як мы маглі б падумаць. На самай справе, гэтая табліца, падобна, даказвае тое, пра што мы і так ужо ведаем. Павышэнне ролі такога сектара эканомікі, як аказанне медыцынскіх паслуг (асабліва ва ўмовах старэння насельніцтва) і пераарыентаванне эканомікі на аказанне паслуг, так бы мовіць, пераход да сэрвісаў. Прычым слова «сэрвіс» у гэтым выпадку не з'яўляецца эўфемізмам, які замяняе слова «кампутары», а значыць сапраўдныя «паслугі».

Таму, спадары, у спіс патрапілі вашыя экстравагантныя калегі «інжынеры па медыцынскім абсталяванні» (дзіўна!), а ў канцы і вашы калегі «вучоныя-даследчыкі ў галіне медыцыны акрамя эпідэміялогіі» (просім прабачэння ў эпідэміёлагаў!). Але большасць перспектыўных прафесій гэта, усё ж, такія прафесіі, як «спецыялісты па аказанні медыка-сацыяльнай дапамогі дома» і «рабочыя па вырабе і ўсталяванню жалезабетоннай арматуры».

Галоўная ідэя заключаецца ў тым, што ў будучыні будуць папулярныя толькі «некваліфікаваныя» прафесіі, калі пад словам «некваліфікаваныя» мець на ўвазе прафесіі, якія «не патрабуюць спецыяльнай адукацыi». Каб быць добрым цесляром (запатрабаванасць узрасце на 41%, Ісус ўсё яшчэ сярод нас) або, калі ўжо на тое пайшло, сакратар-адміністратар медыцынскай установы (запатрабаванасць узрасце на 41%), трэба быць слушным (па-сапраўднаму слушным, а не разумнікам -тэарэтыкам), працавітым і настойлівым.

Разам з гэтым, прафесіі будучыні будуць высокааплатнымі. Бо няпраўда, што для ўсіх высокааплатных прафесій патрабуецца дыплом каледжа. Вельмі нават магчыма, што ў будучыні можна будзе добра зарабляць, быўшы добрым рабочым спецыялістам, таму што добрыя рабочыя спецыялісты, у адрозненне ад праграмістаў-знаўцаў Фартрана або аператараў уводу дадзеных, заўсёды вельмі патрэбныя.

«Памочнікі-спецыялісты па ўкладцы цэглы, укладчыкі тратуарнай пліткі, мастаўшчыкі, плітачнікі-кафельшчыкі, спецыялісты па ўкладцы мармуровых пакрыццяў» - можа здацца, што ўсе гэтыя прафесіі - горш няма куды. Але паглядзіце на людзей накшталт ганараванага ўзнагароды майстра па муру цэглы Сэмюэла-Джэймса Уілсана (Samuel-James Wilson) ў твітэры. Ці едзьце ў Францыю, дзе па тэхналогіях і з выкарыстаннем інструментаў 13 стагоддзя ўзводзіцца замак Guédelon Castle, і пераканайцеся ў тым, што быць добрым муляром не лягчэй, чым быць добрым юрыстам. Цалкам відавочна, што я знаходжуся пад уражаннем кнігі «Урокі працы або Вучымся ўкладваць душу» (Shop Class as Soulcraft), якую трэба абавязкова чытаць усім, хто бярэцца абмяркоўваць будучыню рынку працы і адукацыі.

І, нарэшце, пра самае, бадай, галоўнае - спецыяльныя адукацыя для некаторых прафесій будучага «спатрэбіцца» толькі па той прычыне, што мы проста тупыя. Вучоба ў каледжы патрабуецца толькі для вельмі невялікага ліку гэтых прафесій - у тым сэнсе, што атрыманыя тут веды спатрэбяцца большасці (больш за 90%) спецыялістаў, якія выбралі гэтыя прафесіі. Але падазраю, што ў большасці з гэтых выпадкаў спецыяльная адукацыя «патрабуецца» толькі таму, што працадаўцы проста хочуць, каб у суіскальнікаў быў дыплом каледжа. Уся праблема толькі ў гэтым.

«Спецыяліст па дыягнастычнай ультрагукавой эхаграфіі» - прафесія, якая патрабуе высокай кваліфікацыі, але асаблівай адукацыі для яе не абавязкова - у тым сэнсе, што ўсяму, што неабходна для працы, можна навучыцца за некалькі месяцаў. Аднак многія каледжы запрашаюць вучыцца па спецыяльнасці «Спецыяліст па дыягнастычнай ультрагукавой эхаграфіі». І калі параўнаць адсотак беспрацоўных сярод спецыялістаў з адмысловай адукацыяй і без яе, можна зразумець, чаму некаторыя ідуць вучыцца, нават нягледзячы на вялікія і неапраўданыя выдаткі. І ва ўмовах, калі ёсць дастатковая колькасць выпускнікоў, якія могуць стаць гэтымі самымі спецыялістамі па дыягнастычнай ультрагукавой эхаграфіі, становіцца зразумела, чаму працадаўцы цалкам разумна адкладаюць у бок рэзюмэ тых, у каго такой адукацыі няма.

І менавіта гэта нам і варта зразумець, паколькі мы дарма трацім вельмі вялікія грошы, час і рэсурсы. І першае, што нам тут неабходна зрабіць, гэта зразумець, якія прафесіі будуць запатрабаваныя ў будучыні.