Уладзімір Кавалкін: ПВТ не павінен ператварыцца ў афшорную зону

Беларусы павінны развіваць высокатэхналагічныя вытворчасці, а не ператварацца ў афшорную зону для сэрвісу замежных кампаній.

У беларускім сегменце інтэрнэту вылілася бурная дыскусія аб тым, ці патрэбна надаваць падатковыя льготы рэзідэнтам Парку высокіх тэхналогій.

Нагадаем, вядомы IT-прадпрымальнік Дзмітрый Гурскі паспрабаваў матэматычна абгрунтаваць «справядлівасць» ільгот для IT-кампаній, параўнаўшы (на ўмоўным прыкладзе) іх падаткаабкладанне з падаткаабкладаннем кампаній рэальнага сектара. У выніку ягоных разлікаў, IT-галіна выявілася больш выгаднай для бюджэту практычна ў 5 разоў. Іншы вядомы бізнэсовец Аляксандр Кныровіч заявіў, што гэтыя разлікі не карэктныя і ўводзяць у зман. «Калі вы зірняце з падатковага пункту гледжання на цырульню або масажны салон, вы таксама выявіце «вялікае» падаткаабкладанне, долю заробку, даходзіць да 50% у выдатках, і гэтак далей. Ці значыць гэта, што цырульні для краіны больш важныя за вытворцаў табурэтак? Маю права сцвярджаць, што ўсё ж — не», - напісаў Кныровіч.

Гэта выклікала чарговы віток спрэчкі аб тым, каму трэба, а каму не - надаваць падатковыя ільготы.

Аб тым, наколькі справядлівыя аргументы прыхільнікаў і праціўнікаў ільгот для IT-сектара «Беларускі партызан» пацікавіўся ў кіраўніка праекту «Кошт урада», эканаміста Уладзіміра Кавалкіна.

«Па-першае, як Гурскі, так і Кныровіч, лічаць падаткі няправільна. Так, напрыклад, Гурскі няправільна лічыць ПДВ. Рэзідэнты ПВТ з'яўляюцца экспарта-арыентаванымі кампаніямі і выплачваюць ПДВ не ўнутры краіны, а ў краіне прызначэння, г. зн., у нас яны ПДВ не плацяць. Гэта, не без таго, што яны не плацяць ПДВ згодна з дэкрэтам нават унутры краіны. Кныровіч чамусьці абклаў падаходным падаткам плату ў ФСАН. Такім чынам, на ўвазе няведання падатковага заканадаўства ў іх разліках сціжма арыфметычных і лагічных памылак», - кажа эканаміст.

Памылковымі, са слоў Кавалкіна, з'яўляюцца не толькі разлікі, але і аргументацыя неабходнасці надання льгот.

«Калі пачытаць пастанову аб ПВТ, то мы ўбачым, што ён ствараўся для таго, каб там стваралася менавіта высокія тэхналогіі, праводзіліся навуковыя распрацоўкі, у выніку якіх бы з'яўляліся прадукты, патэнты і г. д. На сёння большасць рэзідэнтаў ПВТ гэтым крытэрам не адпавядаюць. Гэта часцей за ўсе кампаніі, якія прадаюць сэрвіс, а не вырабляюць гатовыя прадукты і тэхналогіі. Прасцей кажучы, ПВТ ператвараецца ў невялікую афшорную зону, якая дзякуючы льготнаму падатковаму рэжыму сябе тут добра адчувае і прадае чалавека-гадзіны нашых праграмістаў на экспарт. Я ўважаю гэта за няправільнае. Я хачу, каб мяне правільна зразумелі: я не праціўнік IT-сектара, не праціўнік ільгот для IT, я - праціўнік неразумнай дзяржпалітыкі ў гэтай сферы. Неабходна зрабіць падатковае заканадаўства адэкватным тым мэтам, якія ставяцца дзяржавай. Калі мы сапраўды хочам развіваць высокатэхналагічныя вытворчасці, а не ператварыцца ў афшорную зону для сэрвісу замежных кампаній, трэба перагледзець падатковую палітыку ў дачыненні да ПВТ і ўсёй эканомікі», - мяркуе эканаміст.

Аднак, гэта не значыць, што ільгот не павінна быць, але яны павінны давацца пад канкрэтныя мэты і не павінны быць сталымі, мяркуе Кавалкін.

«Я салідарны з экспэртамі МВФ, якія мяркуюць, што ўмовы вядзення бізнэсу павінны быць максімальна роўнымі для ўсёй эканомікі – у гэтым сэнс і базавая каштоўнасць свабоднага рынку. Пры гэтым льготы павінны быць, але льготы мэтавыя і часовыя. Напрыклад, ствараецца новы бізнэс і яму патрэбны тэрмін для таго, каб стаць на ногі і адужаць. У такім выпадку яму неабходна даваць падатковыя льготы, напрыклад, на 3 гады. За гэты час бізнэс разаўецца, у яго з'явіцца прыбытак і ён зможа спакойна плаціць падаткі. Іншы прыклад – высокатэхналагічныя і навукаёмістыя вытворчасці, у якіх інвестыцыйны цыкл вельмі доўгі. Прасцей кажучы – трэба ўкладваць вялікія грошы доўгі час, і тады, праз 10-15 гадоў, магчыма, адбудзецца нейкі тэхналагічны прарыў, які створыць цэлую галіну, што прыносіць даходы. У такіх выпадках дзяржава таксама можа ісці на сустрэчу і надаваць льготы на этапе інвеставання. Падатковыя льготы для малога бізнэсу таксама апраўданыя. Але, падкрэсліваю, падатковыя льготы павінны быць мэтавымі і часовымі», - упэўнены ён.

Таксама, на думку эканаміста, дзяржава павінна адмовіцца ад надання льгот хранічна стратным прадпрыемствам.

«Калі дзяржава займаецца выратаваннем прадпрыемства, якое выпрабоўвае часовыя фінансавыя цяжкасці і яму трэба падставіць плячо, тады на нейкі кароткі, зноў жа, час (год-два) - яму разумна і правільна даць льготы. Але калі прадпрыемства хранічна стратнае, калі яго прадукцыя не прадаецца, то дзяржава павінна паступіць сумленна – павысіць дапамогу ў беспрацоўі і плаціць работнікам яе, а не заробкі. Утрымліваць сістэмна стратныя арганізацыі на льготы і датацыі з бюджэту за кошт іншых здаровых прадпрыемстваў – не дапушчальна», - перакананы Кавалкін.