Як жыхары новабудоўлі ў Баранавічах бралі ўладу ў свае рукі

Беларусы перастаюць сядзець у будзе і чакаць, што будзе, і бяруць ініцыятыву ў свае рукі.

Сёння перад усёй краінай стаіць праблема – навесці парадак у сістэме ЖКГ. Але, як паказвае досвед, нават у адным асобна ўзятым доме, дзе гаспадаркай кіруюць самі жыхары, нялёгка дайсці да парадку. Як стаць паўнапраўнымі гаспадарамі ў сваім доме, распавядае сайт intex-press.by.

Шляхам пакоры

Купіўшы ў снежні мінулага года кватэру ў долевым доме, мы разлічвалі, што хоць бы тут усё будзе ў нашай уладзе і будзе залежаць ад нас. Але старшынём у нашым доме стаў чалавек, якога ласкава паставілі ва ўпраўленні капітальнага будаўніцтва. Старшыня прывяла сваю каманду і прыклала максімум намаганняў, каб усе яе чальцы былі прынятыя, прычым на тых умовах, якія яны самі вылучылі.

У выніку старшыні прызначылі заробак 253 рублі без вылікаў падаткаў (11 базавых адзінак), бухгалтару, сантэхнікам і прыбіральшчыцы-дворніку – па 207 рублёў (9 базавых), а электрыку – 115 рублёў (5 базавых адзінак). Пры гэтым іх абавязкі былі вельмі размытыя, а заробкі відавочна завышаныя, калі параўноўваць з тым, колькі атрымліваюць у сярэднім у горадзе пры поўным працоўным дні.

Абурэнне рэдкіх жыхароў заглушалася або проста ігнаравалася. Таму нязгодным заставалася заняць пазіцыю чакання і спадзявацца, што выдатныя заробкі будуць, як мінімум, апраўданыя высокім якасцю працы персаналу.

Дзе там. Дворнік-прыбіральшчыца за першы месяц у лепшым выпадку пару разоў паперкі каля дома падняла і ачысціла сметніцу. А вось дарожкі ад снегу пачысціць або падмесці іх, калі снег растаў, відавочна, у яе планы не ўваходзіла. «Колькі вам гадоў?» – зайшла з казыроў дворніца, калі я спытала, чаму наш двор не падмятае.

Жанчына знаходзіла для сябе тысячу апраўданняў: то дождж, які перашкаджае пясок з дарожак змятаць, то вецер і будаўнікі, якія гэты пясок наносяць. Яшчэ яна правільна рабіла выгляд, што працуе: суседзі перыядычна бачылі, як яна падымае паперкі і ледзь не на каленях мые падлогу на першым паверсе. Але вось невялікая горка пяску ў нас на лесвічным пралёце праляжала з сакавіка... да канца чэрвеня! І за ўвесь гэты час якасць працы ніяк не адбівалася на яе заробку.

Бухгалтар у першых жа рахунках прыкладна траціны кватэрах нашага дома налічыла лішнія (і не рубель-два, а 15), балазе заўважыла своечасова, пакуль не паспелі заплаціць.

Электрык, да якога мы звярнуліся па дапамогу ў падключэнні электраабсталявання (натуральна, не бясплатна), наогул штосьці наблытаў з правадамі ў шчытку, так што нам давялося потым за яго працу перад суседзямі прасіць прабачэння, а яго тэрмінова на пераробку выклікаць. Праз паўгода мы даведаліся, што іспыт у «Энэрганаглядзе» ён здаў толькі з другога разу (і здача, і пераздача, дарэчы, былі за наш кошт, а гэта больш за 100 рублёў). І, мабыць, справа не толькі ў складанасці іспыту, як запэўнівала нас старшыня.

Але вось да працы старшыні асабіста ў нас прэтэнзій не было: нягледзячы на рознагалоссі, свае абавязкі яна ведала і выконвала. Няма ў нас прэтэнзій і да сантэхніка, да іх пакуль папросту не было патрэбы звяртацца.

Вядома, хтосьці можа сказаць, што гэта ўсё дробязі. Але, прабачце, мы за двухпакаёўку з адным зарэгістраваным чалавекам, без святла-газу-воды-ацяплення да нядаўняга часу плацілі амаль 30 рублёў за месяц, і прыкладна палова з гэтых грошай – заробкі персаналу.

Як усё змянілася

Калі мы наймалі на працу персанал, кантракты з усімі работнікамі ўкладаліся на год. І тэарэтычна нават пры дрэннай іх працы мы павінны цэлы год плаціць тыя заробкі, на якія падпісаліся. Але, калі нашы суседзі сталі атрымліваць рахункі, сумы ў якіх былі значна вышэйшымі, чым у рахунках іх знаёмых у такіх жа новабудоўлях, шэрагі тых, каго «усё задавальняе», парадзелі.

І, калі летам наш дом сабраўся на чарговы сход з бяскрыўдным парадкам дня «пакос травы», хваля нязручных пытанняў абрынулася на старшыню і бухгалтара. Старшыня відавочна не чакала такога павароту, апраўдвалася, раздражнялася, спрабавала пераводзіць тэму. Але жыхары былі настойлівыя, яны хацелі ведаць, каму і за што плацяць, хацелі самі вызначаць, як ім жыць і што рабіць.

У той дзень ніякіх важных для дома пастаноў мы не прынялі. Але менавіта тады пачалася сапраўдная рэвалюцыя ў нашым таварыстве ўласнікаў, у нас саміх. Самае галоўнае, чаго мы змаглі дамагчыся пасля гэтага: знізіць заробкі персаналу задоўга да заканчэння кантрактаў. Хай нязначна – старшыня, бухгалтар, электрык і прыбіральшчыца-дворнік страцілі ў заробку па адной базавай велічыні, сантэхнікі – паўтары. Але дзякуючы гэтаму наш рахунак схуднела прыкладна на пяць рублёў. А да канца года жыхары дома зэканомяць больш за 630 рублёў. На гэтыя грошы, калі верыць апублікаваным тарыфам, можна купіць амаль шэсць тон пяску для пасыпкі ходнікаў або ўсю зіму прыкладна двойчы на тыдзень наймаць трактар для расчысткі двара ад снегу!

Акрамя таго, мы звольнілі прыбіральшчыцу-дворніка. І хоць нават некаторыя нашы суседзі асцерагаліся, што на такі «нізкі» заробак мы нікога не знойдзем, менш чым за тыдзень з'явіўся чалавек, які і за меншыя грошы пагадзіўся працаваць. Цяпер наш двор і пад'езд рэгулярна і сапраўды якасна прыбіраюць. Без нерваў, скандалаў і напамінаў.

А яшчэ мы дамагліся таго, што ўсе важныя пытанні ў нашым доме сталі разглядацца шляхам пісьмовага галасавання, а не спрэчнага падліку паднятых рук. І таго, што за ўсе выдаткі кіраўніцтва таварыства стала падрабязна даваць справаздачу, змяшчаць інфармацыю на стэндзе.

Няхай яшчэ засталіся пытанні, на якія мы не атрымалі адказы, і праблемы, якія яшчэ трэба будзе разглядаць. Галоўнае, чаго мы дамагліся, – усведамленне таго, што калі мы хочам жыць лепш і плаціць менш, павінны самі праяўляць цікавасць і прыкладаць намаганні, а не адседжвацца ў баку і чакаць, пакуль гэта хтосьці зробіць за нас.