Якія змены па «дармаедах» паклалі на стол Лукашэнку

У скандальнага дэкрэта №3 памянялася не толькі назва.

Абноўлены дэкрэт па «дармаедству» знаходзіцца на разглядзе ў кіраўніка - і дагэтуль не падпісаны. Tut.by даведаўся ва ўдзельнікаў міжведамаснай працоўнай групы, як праходзіла абмеркаванне праекта, якія змены яны прапаноўвалі і як (з высокай доляй імавернасці) можа выглядаць абноўлены дэкрэт.

У Мінпрацы раней паведамлялі, што дэкрэт №3 перажывае карэнную рэканструкцыю, цяпер ён рыхтуецца ў абсалютна новай рэдакцыі.

- Плануецца, што дэкрэт будзе называцца «Па садзейнічанню занятасці» і будзе накіраваны на тое, каб органы ўлады аказалі максімальна магчымае садзейнічанне ахвочым працаваць, каб чалавек мог працаваць або быў працаўладкаваны на нейкае працоўнае месца, - паведаміў намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны Валерый Кавалькоў.

Што прапануюць: увесці аплату асобных паслуг па сабекошце

«Дэпутатам» Тамара Красоўская, якая ўваходзіць у міжведамасную працоўную групу, адзначае, што большасць прапаноў удасканалення дэкрэту №3, якія разглядала група, увайшлі ў абноўлены дакумент. І яшчэ раз падкрэслівае, што канчатковае рашэнне аб тым, як будзе выглядаць дэкрэт №3, яшчэ не прынятае.

- Я думаю, што дакумент носіць ідэалагічны характар і накіраваны ў першую чаргу на садзейнічанне занятасці насельніцтва. Гэта тое, што і прапаноўвалі «дэпутаты»: стымуляванне працоўнай занятасці і самазанятасці, падтрымка прадпрымальніцкай ініцыятывы і забеспячэнне легалізацыі працоўнай дзейнасці.

Тое, якія катэгорыі грамадзян будуць уважацца незанятымі ў эканоміцы, дакумент прапануе вызначыць да 1 лістапада 2017 года. Пасля на двух узроўнях - мясцовым і рэспубліканскім - сфармуецца база звестак людзей, якія не былі заняты ў эканоміцы. Абнаўляцца яна будзе пастаянна, і мясцовыя органы ўлады змогуць яе карэктаваць.

Тамара Красоўская адзначае, што ў праект дэкрэта ўключылі яшчэ адну важную прапанову дэпутатаў: урад штогод будзе вызначаць пералік тэрыторый з асаблівым напругай на рынку працы, каб развязваць праблему занятасці ў асобных раёнах.

- І аблвыканкам, і ўрад будуць ажыццяўляць маніторынг, ацэньваць якасць і даступнасць паслуг садзейнічання занятасці насельніцтва ў рэгіёнах. Але самае галоўнае - гэта праца выканаўчых і размеркавальных органаў улады. Важна вызначыць: калі людзі не працуюць, то чаму? Для гэтага іх будуць выклікаць мясцовыя органы ўлады. Калі спатрэбіцца перанавучанне, то адправяць на курсы пры цэнтрах занятасці. З кожным будзе праводзіцца індывідуальная работа.

Праектам дэкрэта прадугледжаны і «мерапрыемствы ў рэсацыялізацыі асоб, якія вядуць асацыяльны лад жыцця».

- Калі выканкам бачыць, што чалавек не хоча працаваць, значыць, будуць думаць, што з ім рабіць, як заняць яго ў эканоміцы, каб ён утрымліваў сваю сям'ю.

Каардынаваць працу ў рэалізацыі норм дэкрэта стане пастаянна дзейная камісія, створаная мясцовай адміністрацыяй. У склад камісіі ўвойдуць дэпутаты раённага ўзроўню; спецыялісты органаў працы, занятасці, сацыяльнай абароны; ЖКГ і т. д. Гэтая камісія будзе інфармаваць грамадзян аб тым, што яны патрапілі ў спіс незанятых у эканоміцы і сачыць за вынікам працаўладкавання на працягу квартала.

- Камісія будзе працаваць з кожным чалавекам, - тлумачыць Тамара Красоўская.

А каб стварыць умовы, пры якіх грамадзяне будуць зацікаўлены ў легальным працаўладкаванні, з 1 студзеня 2019 года плануецца аказваць не занятым у эканоміцы грамадзянам асобныя паслугі па цэнах (тарыфах), што забяспечваюць поўную кампенсацыю эканамічна абгрунтаваных затрат на іх аказанне.

- Пакуль абмяркоўваліся паслугі ў аплаце цяпла- і газазабеспячэння, але дакладны спіс вызначыцца пазней - падкрэслівае дэпутат.

Пры гэтым, калі камісія наважыць, што чалавек знаходзіцца ў цяжкай жыццёвай сітуацыі, ён зможа не плаціць па «поўных» тарыфах.

Ад «размеркавання» для тых, што выйшлі з турмы да падаражэння тавараў: якія яшчэ варыянты разглядалі, але не ўключылі ў праект

Дырэктар Інстытута эканомікі НАН Беларусі Валерый Бельскі распавядаў, што «ў адпаведнасці з даручэннямі прэзідэнта яны разгледзелі мноства стратэгій, якія дапамаглі б папоўніць фонды грамадскага спажывання».

- Напрыклад, мы прапаноўвалі змяніць структуру падаткаабкладання, павялічыўшы долю ўскосных падаткаў у фармаванні бюджэту. Але ў нейкай частцы гэта дэструктыўнае развязанне: разбіраемся з адной праблемай, атрымліваем іншую. Напрыклад, была сітуацыя, калі нашы грамадзяне, купляючы дарагія тавары накшталт аўтамабіляў на тэрыторыі Расеі ці Казахстана, істотна выйгравалі. Такім чынам, мы маглі ўзмацніць канкурэнтныя пазіцыі нашых партнёраў і стварыць сітуацыю, калі па пакупкі беларусы ездзяць у іншую краіну. Гэта значыць, мы прапрацоўвалі і такія варыянты, хоць, падкрэслю, уважаем іх неабгрунтаванымі, - удакладніў сёння Валерый Бельскі.

Свае прапановы ў зменах у дэкрэт №3 на разгляд рабочай групы пры ўрадзе накіроўвала і сталічная служба занятасці: пашырыць спіс тых, каму не трэба плаціць збор, увесці прэферэнцыі для тых, хто вырашыў адкрыць уласную справу, і ўвесці абавязковае працаўладкаванне асоб, вызваленых з месцаў пазбаўлення волі.

- Для гэтага трэба ўнесці змены ў крымінальнае заканадаўства, каб асобы, якія прыбываюць з месцаў пазбаўлення волі, лячэбна-прафілактычных устаноў, былі абавязаныя працаўладкавацца і, напрыклад, 2 гады адпрацаваць на адным месцы. Магчыма, што за 2 гады ён рэсацыялізуецца і адаптуецца ў працоўным калектыве, - казала старшыня камітэта працы, занятасці і сацабароны Менгарвыканкама Жанна Рамановіч.

Але ў выніку, адзначае Бельскі, выпрацавана кампраміснае рашэнне, якое нацэленае ў першую чаргу на выдаванне магчымасці грамадзянам зарабіць сабе на жыццё, а праз гэта забяспечыць папаўненне бюджэту.

- Нашы прапановы былі накіраваны на ліквідацыю супярэчнасцяў дзейнага акту. Але прапановы, якія цяпер разглядаюцца і, відавочна, стануць асновай для прыняцця новага рашэння, з'яўляюцца больш кардынальнымі. Новы дакумент змяшчае іншую канцэпцыю, накіраваную на развіццё занятасці. Грамадзяне, якія не ўдзельнічаюць у фінансаванні дзяржаўных выдаткаў, могуць аплачваць асобныя віды расходаў па поўным кошце. Таксама будзе наладжаны ўлік, больш поўны і аб'ектыўны, тых асоб, якія сваім працоўным удзелам не забяспечваюць папаўненне бюджэту ці не ажыццяўляюць іншую сацыяльна карысную дзейнасць, - распавёў дырэктар Інстытута эканомікі.