«Забралі пашпарты і навязваюць новы кантракт»

Беларускага лекара і медсястру не выпускаюць з Лібіі.

Сяргей ды Іна 5 лістапада павінны былі паляцець з Лібіі ў Беларусь і нават купілі квіткі на самалёт. Але кіраўніцтва прыватнай клінікі, дзе яны працавалі, адмовілася выпускаць іх з краіны. Справа дайшла да МЗС, установа накіравала ноту амбасадару Лібіі ў Беларусі, піша tut.by.

— Куды мы толькі не звярталіся: паліцыю, пракуратуру, арганізацыю для замежнікаў, МЗС, пасольствы ў Егіпце, Тунісе. У Лібіі дамагчыся якога-небудзь выразнага адказу, чаму ў нас забралі пашпарты, не можам, — распавядае Іна.

Сем гадоў таму аперацыйная сястра разам з мужам-траўматолагам з'ехалі працаваць у Лібію на запрашэнне Муамара Кадафі. Пара ўладкавалася ў дзяржаўны шпіталь. Як прызнаецца Іна, заробкі там істотна адрозніваліся ад беларускіх. Калі дома яна атрымлівала 200 даляраў, то ў Лібіі ёй адразу прапанавалі тысячу, заробак лекараў даходзіў да 2-3 тысяч даляраў.

— У асноўным тут медыцына трымалася на замежных спецыялістах, медыцынскага адукацыі ў Лібіі няма. Напрыклад, мой муж — добры траўматолаг, адпрацаваў дзве вайны, змог зрабіць сабе імя ў Лібіі і зарабіць кліентуру. Адпрацавалі з Сяргеем у дзяржаўным шпіталі 6 гадоў і, як уся краіна, сутыкнуліся з пасляваеннымі праблемамі. Грошы зняць у банку стала практычна немагчыма, заробак затрымлівалі, на рукі выдавалі не больш за 200 даляраў. Віртуальна, у банку, мы былі багатымі людзьмі, але ў рэальнасці не было гатоўкі, каб купіць квіткі на самалёт. Вядома, можна было ў кагосьці ўзяць пазыку, з'ехаць на радзіму, але тады давялося б развітацца з 10 тысячамі даляраў, якія нам засталіся вінныя, — удакладняе Іна.

Пакуль беларусы чакалі поўнага разліку ад дзяржаўнага шпіталя, ім прапанавалі працу ў прыватнай клініцы. Спачатку яны далі згоду на тры месяцы, але з выплатай заробку зноў узніклі праблемы.

— Мужа спрабавалі ўгаварыць укласці кантракт на 5 гадоў, аднак з улікам цяжкай сітуацыі ў краіне, ён адмовіўся. У выніку дамовіліся — працуем да 25 кастрычніка 2017 года, пакуль не скончыцца працоўная віза, і выязджаем у Беларусь, — працягвае распавядаць Іна. — Людзі ў Лібіі цяпер так дайшлі да жабрацтва, што звяртаюцца ў прыватную клініку не так часта. У асноўным ідуць пацыенты з агнястрэльнымі ранамі, якім патрабуецца сур'ёзная аперацыя. Сітуацыя пагаршаецца, у многіх на руках зброя, заставацца далей ужо небяспечна.

«У краіне, якая ваюе, траўматолаг на вагу золата»

Аперацыйная сястра адзначае: яны з мужам працавалі без кантракту, дамаўляліся на словах, нягледзячы на гэта, за месяц да заканчэння візы пісьмова паведамілі кіраўніцтву прыватнай клінікі, што спыняюць працу і ляцяць на радзіму. Іх не раз спрабавалі ўгаварыць змяніць пастанову, абяцалі падвысіць заробак, купіць аўто.

— У краіне, якая ваюе траўматолаг на вагу золата, — кажа Іна. — Але мы былі настроеныя катэгарычна і нават купілі квіткі на самалёт, 5 лістапада з мужам павінны былі пакінуць Лібію. І пачалося. На нас сталі выклікаць паліцыю, пагражаць турмой, прыходзілі нейкія людзі ў вайсковай форме і патрабавалі падпісаць дакументы на арабскай мове.

Каб з'ехаць з Лібіі, у пашпартным стале неабходна паставіць экзіт-візу. Без гэтай адзнакі перасекчы мяжу немагчыма. Калі Іна і Сяргей звярнуліся ў пашпартны стол, ім сказалі, што ў іх няма ўкладышаў на гэтую візу, будуць праз тыдзень ці два.

— Тады мы пайшлі ў паліцыю, выклікалі нашае кіраўніцтва для развязання канфлікту. Пад падставай, што налепкі на выязную візу нам паставяць у іншым горадзе, паліцыя забрала пашпарты і выпісала адпаведную паперу. І вось ужо паўтара месяца мы знаходзімся без пашпартоў, прычын ніхто не тлумачыць, ходзім па замкнёным коле, — кажа Іна.

Цяпер пара жыве на кватэры, якую яшчэ год таму дала прыватная клініка. Працаваць Сяргей і Іна не могуць, рабочая віза закончылася, калі муж і жонка выходзяць у краму, іх суправаджаюць «нейкія людзі». Са слоў медсястры, пакінуць горад нерэальна: усюды блок-пасты, пару могуць спыніць і запатрабаваць пашпарты.

— Ужо былі выпадкі з украінскімі медыкамі, якіх потым выдавалі за вайсковых і снайпераў, — успамінае Іна. — Цяпер у нас уся надзея толькі на МЗС.

«Пастановы ў Лібіі прымаюцца не на ўзроўні афіцыйных уладаў, а на ўзроўні палявых камандзіраў»

— Мы ў курсе гэтай сітуацыі і займаемся ёю ў меру дыпламатычных магчымасцяў. На ўзроўні кіраўніцтва консульска-прававой управы МЗС, якая займаецца надзвычайнымі сітуацыямі, падтрымліваецца наўпроставы кантакт з нашымі грамадзянамі, — каментуе Дзмітрый Мірончык, афіцыйны прадстаўнік МЗС. — З гэтай нагоды была накіраваная нота ў пасольства Лібіі ў Беларусі, а таксама ў пасольства Лібіі ў Маскве. Пры ўсіх кантактах, якія ёсць з лібійскай стараной, гэтая тэма падымаецца. Аднак пакуль без станоўчага выніку. З нашага боку разглядаюцца розныя варыянты дапамогі, ёсць магчымасць накіраваць медыкам пасведчанні на вяртанне, але, на жаль, у лібійскай сітуацыі гэта не развязвае праблему. Пры гэтым МЗС выкарыстоўвае кожную магчымасць паставіць гэтае пытанне на палітыка-дыпламатычны ўзровень. І хоць лібійская старана кажа, што дапамога будзе нададзеная, трэба разумець: выніковыя пастановы прымаюцца там, у Лібіі, не на ўзроўні афіцыйных уладаў, а на ўзроўні палявых камандзіраў.

У МЗС таксама ўдакладнілі, што ў іх ёсць канал экстранай сувязі з беларускімі медыкамі.