Чаму найбуйнейшыя інвестары бягуць з Беларусі?

За апошні час на беларускім рынку згарнулі дзейнасць блізу дзесяці заходніх транснацыянальных карпарацый.

На мінулым тыдні аб выхадзе з бізнэсу ў Бабруйску і Рэчыцы абвясціў адзін з сусветных піўных лідараў HeinekenGroup.

Як падлічыла «Заўтра тваёй краіны», за апошнія дзесяць гадоў на беларускім рынку згарнулі дзейнасць блізу дзесяці заходніх транснацыянальных карпарацый (ТНК), якія ўваходзяць у 2000 глабальных кампаній паводле версіі Forbes. За гэты час з Захаду ў Беларусь прыйшло ўдвая менш міжнародных бізнэсаў. У асноўным гэта былі франшызы гатэляў і рэстаранаў.

У кожным канкрэтным выпадку была свая прычына спынення бізнэсу. Самыя частыя - змена стратэгіі на фоне дэпрэсіі ў сусветнай і рэгіянальнай эканоміках і няспраўджаных надзеяў на рост рынку ЕАЭС. У любым выпадку надзеі беларускага ўрада па прыцягненню ў краіну інвестыцый ТНК не апраўдваюцца.

Галандскія карпарацыі Heineken Group і Unilever, якія займаюць у рэйтынгу Forbes, адпаведна, 103 і 316 месцы, перапрадалі свае беларускія бізнэсы лакальным гульцам. Заводы Heineken у Беларусі пераходзяць ва ўласнасць Oasis Group, якую стварыў для рынкаў Беларусі, Украіны і Казахстана інвестар Яўген Кашпер. Гомельскую фабрыку «Інгман марозіва» ў Unilever у 2016 годзе выкупіла латвійская кампанія Food Union, якая належыць аднаму з заснавальнікаў «Юнімілка», расейскаму бізнэсоўцу Андрэю Бесхмельніцкаму.

За апошні час пакінулі беларускі рынак яшчэ некалькі сусветных гульцоў.

У 2016 годзе, спаслаўшыся на змененыя прыярытэты ў развіцці, адмовілася ўдзельнічаць у будаўніцтве ўстановак перапрацоўкі вадкіх адходаў на ачышчальных збудаваннях Менска аўстрыйская група Strabag (1631 месца ў рэйтынгу Forbes). Раней Strabag рэалізаваў некалькі праектаў у Беларусі, адным з якіх стаў завод перапрацоўкі адходаў у Берасці.

У 2013 годзе ў выніку падзелу сумеснага бізнэсу ў СНД паміж чэшскай кампаніяй PPFGroup і італьянскім страхоўшчыкам Generali апошні выйшаў з беларускай кампаніі «Генералі». Спачатку яна была пераназваная ў «ППФ Страхаванне», у 2016 годзе - у «Аснова Страхаванне». GeneraliGroup займае ў рэйтынгу Forbes 139-е месца.

У 2010 годзе на перамовах у Нацбанку кіраўнікі аднаго з найбуйнейшых фінансавых устаноў свету французскай групы SocieteGenerale (112-е месца) заяўлялі пра намер наўпрост укласці сродкі ў «Белрасбанк», які кантралявалі праз расейскі «Расбанк». Але не зрабілі гэтага, і ў 2012 годзе прадалі «Белрасбанк» «Альфа-Банку».

У канцы 2010 года французская страхавая група AXA (27 месца) афіцыйна паведаміла аб куплі 80% долі ў найбуйнейшым прыватным страхавальніка «Бі энд Бі іншурэнс К». Аднак з невядомых прычынаў праз некалькі месяцаў французы адмовіліся ад закрыцця ўгоды.

У тым жа 2010 годзе ў Беларусі было зарэгістравана замежнае прадпрыемства «Маркс і Спенсер Бел», якое павінна было ўзяць на сябе кіраванне якая рыхтуецца да адкрыцця ў Беларусі сеткі крамаў гатовага адзення. Але брытанскі брэнд, які належыць Marks & Spencer (1305 месца), на рынку так і не з'явіўся.