«Чаму людзей зноў падманулі?»

Гісторыі сем'яў, якія засталіся без дзяржпадтрымкі ў набыцці жылля: нельга без канца мяняць правілы.

Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва ўжо прызнала, што скасаванне ўказа № 585 аб дапамозе шматдзетным і маладым сем'ям пры будаўніцтве і набыцці жылля, было заўчасным. Міністр накіраваў Лукашэнку просьбу разгледзець магчымасць падоўжыць дзеянне дакумента для тых, хто ўжо ўступіў у будаўніцтва.

Нагадаем, калі стала вядома, што праз новы ўказ аб адрасных субсідыях скасоўваецца стары ўказ № 585, высветлілася, што сем'яў «пакінутых за бортам» у краіне нямала.

Атрымаць дапамогу ад дзяржавы паводле ўказа, які страціць сілу ўжо 6 жніўня, маглі маладыя і шматдзетныя сем'і, якія стаяць на чарзе на паляпшэнне жыллёвых умоваў. Пры гэтым субсідыя выдавалася паводле крэдыту як на будаўніцтва або рэканструкцыю, так і на набыццё ўжо гатовага жылля. Галоўная ўмова – узяць для набыцця гэтага жылля крэдыт у камерцыйным банку. Памер субсідыі залежаў ад складу сям'і, і выдавалася яна пасля таго, як сям'я аформіць жыллё на сябе.

Маладыя і шматдзетныя сем'і, якія засталіся без дзяржпадтрымкі, але спадзяюцца, што яе ўсё ж вернуць, распавялі tut.by свае гісторыі.

«Нараджалі дзяцей для сябе, а не для льготаў»

Віктар пачаў будавацца ў канцы мінулага года і ўзяў крэдыт у банку пад 21%. Паводле ўказа ягоная маладая сям'я магла разлічваць на дапамогу памерам 40 бюджэтаў пражытковага мінімуму або 7,3 тысячы рублёў. Але дом, дзе будуецца кватэра, да 6 жніўня здаць не паспеюць і субсідыю сям'і, калі дзеянне 585 указа не прадоўжаць, не дадуць.

Сняжана крэдыт у банку атрымае толькі ў жніўні – паводле ўмоваў банка яна павінна была аплаціць больш за 50% кошту жылля. Пры гэтым будаваць кватэру дзяўчына пастанавіла толькі пасля таго, як атрымала пацверджанне ад чыноўнікаў, што ўказ № 585 будзе дзейнічаць разам з указам № 240.

– Цяпер спадзяемся, што Мінбудархітэктуры давядзе ўсю справу да канца і дапаможа тым, хто, як і мы, распачаў будоўлю і застаўся без дапамогі, – кажуць сям'і.

Акрамя тых, хто пачаў будаваць жыллё, без дапамогі засталіся і тыя, хто пастанавіў набыць у крэдыт жыллё на другасным рынку.

Сям'я Вольгі на льготны крэдыт не спадзявалася. Дый будаваць новае жыллё не планавала, а пастанавіла набыць на другасным рынку надзел у Менску са старым домам, каб аднавіць яго сваімі сіламі. Надзел каштаваў 30 тысячаў даляраў.

– Мы з мужам ні ў чым не маем патрэбы, дзяцей нараджалі для сябе, а не для льготаў, як думае пра шматдзетных большасць. Калі ў нас нарадзілася трэцяе дзіця, дзеля цікавасці, а не выгоды, сталі вывучаць пытанне, якую дапамогу прапануе дзяржава. Пра гэта ж трубяць на кожным вуглу. Было цікава, наколькі гэтая дапамога рэальная, – кажа Вольга. – Даведаліся шмат цікавага. Напрыклад, – пра гэта ніхто не гаворыць, – ільготныя крэдыты на жыллё належаць толькі маламаёмасным шматдзетным. Пры гэтым банк глядзіць на плацежаздольнасць такой сям'і. Як гэтыя рэчы могуць працаваць разам, растлумачыць немагчыма. Мы не маламаёмасныя і на крэдыт не спадзяваліся. Паводле 585 указа нам належала субсідыя і мы пастанавілі ёю скарыстацца.

Калі сям'я Вольгі надумала набыць надзел, яна спадзявалася, што частку пазыкі ў крэдыце на надзел зможа пагасіць субсідыяй. Пры гэтым, паводле ўказа, ёсць умова, што калі субсідыя роўная запазычанасці ў крэдыце або меншая за яе, то выплачваецца яна адначасова.

– Я была зацікаўленаяў тым, каб крэдыт на мне не вісеў. Таму адзін крэдыт я ўзяла на набыццё нерухомасці на суму, роўную памеру субсідыі – 100 бюджэтаў пражыткавага мінімуму. Калі б я ведала, што ўказ скасуюць і субсідыю мне не дадуць, я ўзяла б больш. А так мне давялося ўзяць другі спажывецкі крэдыт з высокімі адсоткамі на 5 гадоў, паводле якога цяпер давядзецца плаціць 800 рублёў за месяц, – кажа Вольга.

Аформіць дакументы на жыллё да заканчэння дзеяння ўказа сям'я не паспявае.

– У мяне ёсць чэкі «Жыллё», якія мы аднеслі ў выканкам, каб іх залічылі пры набыцці жылля. Пастанова ў іх будзе толькі 26 ліпеня. І толькі пасля гэтага мы можам пачынаць афармленне жылля на сябе. То-бок гэта зойме яшчэ час і да 6 жніўня прыняць пастанову пра выдачу нам субсідыі выканкам не зможа фізічна, – кажа дзяўчына. – Разумееце, рэч жа не ў тым, што мы проста моцна маем патрэбу ў дапамозе. А ў тым, што ў нас на кожным вуглу крычаць пра дапамогу ад дзяржавы, і калі ты па яе звяртаешся, табе расказваюць правілы і ўмовы. Акрамя таго, правілы змяняюць у сярэдзіне гульні, а гэта няправільна і несумленна.

«Хай ільготы або скасуюць для ўсіх, альбо выдаюць дапамогу, як абяцаюць»

Мянчанка Алеся на чарзе стаяла шмат гадоў. У 2010 годзе яна пастанавіла, паколькі мае патрэбу, узяць надзел у Менскім раёне. І паколькі сям'я з'язджала з горада ў раён, паводле заканадаўства 2010 года ёй належаў пазачарговы льготны крэдыт на жыллё.

– Калі нам далі надзел, высветлілася, што на ім няма ніякіх камунікацыяў, хоць усюды дэкларавалі, што тым, хто мае патрэбу, трэба вылучаць гатовыя для будаўніцтва надзелы, – кажа Алеся. – Пакуль мы пісалі звароты і атрымлівалі адказы, указ, паводле якога нам належаў крэдыт па-за чаргой, скасавалі. Таму нам давялося ўзяць крэдыт, каб неяк пачаць асвойваць надзел: набылі стары дом, сталі яго дабудоўваць.

Крэдыт Алеся ўзяла пад 19% на 15 тысячаў рублёў. Паводле ўказа 585 маладой сям'і з двума няпоўнагадовымі дзецьмі належала субсідыя 80 бюджэтаў пражытковага мінімуму – на сёння 14,7 тысячы рублёў.

– Да здачы дома нам застаецца пара месяцаў і тут мы даведваемся, што ўказ скасоўваюць. Чаму людзей зноў кінулі? – задаецца пытаннем Алеся. – Я тэлефанавала ў Міністэрства архітэктуры і пыталася іх, за што яны так не любяць народ? Я ўсё разумею, я таксама за тое, каб людзі спадзяваліся на свае сілы. Але ў такім выпадку не трэба з усіх трыбунаў крычаць пра дапамогу ад дзяржавы. Калі скасоўваць ільготы, то для ўсіх. А калі ўжо абяцаеце дапамогу, то дапамажыце прынамсі тым, хто на вас спадзяваўся. Таму, калі скасаванне ўказа сапраўды перагледзяць, будзе выдатна.