Леў Марголін: Расея і Беларусь патрапілі ва ўзаемны цугцванг

Абодва бакі робяць толькі вымушаныя хады.

Урад Расеі ўхваліў выдачу Беларусі ў 2017 годзе дзяржаўнага фінансавага крэдыту на 700 млн даляраў. Беларусь атрымае крэдыт у расейскіх рублях, сродкі прызначаныя для выплаты і абслугоўвання беларускай дзяржаўнай пазыкі перад Расеяй. Дамоўленасць аб выдачы крэдыту дасягнутая ў красавіку на сустрэчы кіраўнікоў дзвюх краін.

Ці з'яўляецца новы расейскі крэдыт крытычна неабходным для Менска? Сваім меркаваннем з «Беларускай праўдай» падзяліўся эканаміст Леў Марголін.

- Крэдыт больш неабходны Расеі, чым Беларусі. Беларусь доўга намагала на выдачы крэдыту, і нарэшце, дачакалася. Прызначэнне крэдыту - выплаціць папярэднія расейскія крэдыты; не будзе грошай, Менск не выплаціць ранейшыя расейскія крэдыты. Расея апынулася перад выбарам: або сёння пагадзіцца на дэфолт хаўрусніка, або адтэрмінаваць. Пройдзе год-два-тры, магчыма, сітуацыя зменіцца, і Беларусь апынецца здольнай аплачваць ранейшыя запазычанасці без прыцягнення новых пазык. Такі сцэнар малаімаверны, але праблему заўсёды лепш адкласці на заўтра.

- А чаму Расея зацікаўленая ў тым, каб адтэрмінаваць дэфолт Беларусі?

- Інакш давядзецца спісаць пазыкі цяпер. А цяпер на паперы ўсё прыгожа: ранейшыя пазыкі выплачваюцца.

Расея часта спісвае пазыкі - як праўдзівая спадчынніца Савецкага Саюза. СССР спісаў масу пазык як безнадзейных, ды і Расея апошнім часам часта даруе запазычанасці. Ды і што такое 700 мільёнаў у параўнанні з мільярдамі, якія атрымлівае Венесуэла ад Расеі? Дробязі...

- У Маскве неаднаразова называлі сумы «спонсарскай» дапамогі Беларусі. Напрыклад, у пачатку года Крэмль нагадаў, што толькі з 2011 да 2015 года РФ бязмытна штогод пастаўляла 18-23 млн тон нафты - расейскі бюджэт недаатрымаў $22,3 млрд. Беларусі выдадзена звыш $6 млрд крэдытаў рознымі ратамі, яшчэ $2,5 млрд рознымі ратамі Менск атрымаў у выглядзе крэдытаў па лініі Еўразійскай фонду стабілізацыі і развіцця. Спачатку гучаць сумы пазыкі, задума агучваецца патрабаваннем вярнуць запазычанасць...Што запатрабуе наўзамен?

- Дапамога Расеі дэ-факта перавышае суму выдадзеных крэдытаў, куды не ўключаюцца зніжкі на нафту, на газ і гэтак далей. Асноўная сума дапамогі схаваная як раз у бонусах.

Беларусь знаходзіцца ў больш выгадным становішчы: няма грошай на вяртанне расейскіх пазык. Пазычце яшчэ - мы вернем ранейшыя пазыкі, не хочаце - прабачце, няма чым вяртаць. А ў выніку Расеі давядзецца спісваць пазыкі, як ужо неаднаразова спісвала пазыкі развіваным краінам.

Беларусь таксама не зацікаўленая ў дэманстратыўнай адмове ад пазыковых абавязацельстваў: гэта падрывае рэпутацыю краіны, у тым ліку і на заходніх рынках, дзе размяшчаюцца беларускія аблігацыі. А з другога боку, і Расея бачыць: няма грошай у Беларусі. І што з гэтым рабіць?

Пазыковы ланцужок прычыняе ўзаемны боль. Мы назіраем узаемны цугцванг, калі ў кожнага з бакоў засталіся толькі вымушаныя хады. Свабоды дзеянняў больш няма.