Чаму Светлагорск і Берасце сталі «гарачымі месцамі»

Грамадзяне масава і кансалідавана выступілі супраць шкодных вытворчасцяў.

Канец мінулага года і пачатак наступнага адзначыліся даволі масавымі выступамі жыхароў беларускіх гарадоў супраць будаўніцтва і запуску новых прамысловых аб'ектаў.

Уцягнутыя ў гэтыя пратэсты не дзясяткі, не сотні заклапочаных грамадзян, а тысячы. І нават дзясяткі тысяч. Самыя яркія эпізоды - пратэсты супраць запуску ў Светлагорску завода беленай цэлюлозы і акумулятарнага завода ў Берасці.

«Што гэта - фобія або асцярогу за сваё здароўе і здароўе дзяцей, якое мае пад сабою сур'ёзную падставу?», - пытаецца эколаг Юрый Варонежцаў у артыкуле ў «Народнай волі».

Светлагорск

Што кажуць адмыслоўцы?

Кожная сур'ёзная крыніца, прысвечаная прамысловай экалогіі, паведаміць, што вытворчасць цэлюлозы ў залежнасці ад тэхналогіі можа суправаджацца ўтварэннем такіх таксічных злучэнняў, як хлорысты вадарод, серавадарод, пары ртуці, сярністы ангідрыд, шчолачныя аэразолі і шмат чаго іншага. Хлор і дыяксід хлору таксама могуць утрымлівацца ў вентыляцыйных выкідах, асабліва пры развіцці няштатных сітуацый.

Вытворчасць сульфатнай цэлюлозы да таго ж амаль заўсёды суправаджаецца распаўсюджваннем непрыемнага ўстойлівага паху, які адчуваецца ў кірунку ветру на многія кіламетры ад прадпрыемства. Колькасць злучэнняў, яго выкідваюцца, не абавязкова вялікая.

Так, тэхналагічны працэс можа суправаджацца выкідамі метылмеркаптану, парог нюхальнай адчуванні гэтага рэчыва, які мае вельмі моцны і непрыемны пах (гнілой цыбулі або гнілой капусты), складае 0,000023 мг/м3, што і вызначае распаўсюд смуроду на вялікія адлегласці.

Газапылавыя выкіды такога прадпрыемства, а таксама яго сцёкі па вызначэнні не могуць спрыяльна ўплыў на здароўе людзей і навакольнае асяроддзе. Пры магчымых забруджваннях атмасферы іх выкідамі ўзрастае частата захворванняў органаў дыхання. Гэта даказана шматгадовымі назіраннямі. Гаворка можа ісці толькі аб ступені гэтага ўздзеяння і магчымасці яго змяншэння.

Ці можна пазбегнуць такога ўздзеяння?

Можна. Але кошт установак, якія цалкам яго нейтралізуюць, складае значную частку кошту прадпрыемства. Гэта могуць быць нават дзясяткі мільёнаў даляраў. Ці пайшлі інвестары на такія выдаткі? А вось гэта з блытаных тлумачэнняў мясцовых уладаў зусім незразумела.

Афіцыйная прэса піша «На сайтах Светлагорскага ЦКК, райвыканкама і іншых, у мясцовых СМІ штодня размяшчаецца і абнаўляецца інфармацыя аб выніках даследаванняў атмасфернага паветра і водных крыніц. Некалькі інфармацыйных груп, якія сфармаваныя з прадстаўнікоў Гомельскага аблвыканкама, Светлагорскага райвыканкама і кіраўніцтва прадпрыемства, праводзяць сустрэчы з працоўнымі калектывамі арганізацый Светлагорска і вядуць тлумачальную працу. Аператыўна падаюцца адказы на пісьмовыя і вусныя звароты грамадзян. Аператыўная інфармацыя аб экалагічнай сітуацыі ў Светлагорску размяшчаецца на сайце Светлагорскага ЦКК».

Сапраўды, на сайце ЦКК ёсць навіна пра тое, што «... ужо дасягнуты дастаткова высокія якасныя характарыстыкі новага прадукту. Паказчыкі белага, парогаў залому, разрыву палатна значна ўдасканаленыя». І, вядома ж, «ні адна з ўзятых на аналіз проб паветра і вады не паказала перавышэння гранічна дапушчальных нормаў (канцэнтрацый) выкіду забруджвальных рэчываў».

Магчыма, так і ёсць напраўду. Але людзі, на жаль, не вераць.

Берасце

Жыхары мяркуюць, што іх зноў падманваюць

У Берасці і ваколіцах сабрана больш за 30 тысяч подпісаў жыхароў пад патрабаваннем спыніць будаўніцтва акумулятарнага завода ТАА «АйПауэр» на тэрыторыі Свабоднай эканамічнай зоны «Берасце».

Мясцовая ўлада ў асобе намесніка старшыні аблвыканкама Андрэя Клеца і іншых больш дробных чыноўнікаў гарантуюць, што будаўніцтва завода вядзецца ў адпаведнасці з заканадаўствам і падстаў для яго прыпынення няма.

Мясцовае насельніцтва мяркуе, што яго падманваюць чарговым разам. Да прыкладу, парушэнняў у працы берасцейскіх «харчовых монстраў» таксама няма, але смурод ад ачышчальных збудаванняў, перагружаных іх сцёкамі, як атручваў Берасце, так і атручвае. Нягледзячы на шматгадовыя запэўніванні ўлад аб «захадах, якія прымаюцца». Зразумела, што праблема будзе ў нарэшце развязаная, у тым ліку з дапамогай еўрапейскіх грошай, але даверу ўжо даўно няма.

Бізнэсовец Віктар Лемяшэўскі, які задумаў будаўніцтва акумулятарнага завода, запэўнівае аб поўнай і абсалютнай бяспецы новай вытворчасці. Ён падае сур'ёзныя довады і аргументы.

Але людзі ўсё адно не вераць.