Віктар Бабарыка: Я не ведаю таго Савецкага Саюза, па якім можна настальгаваць

Кіраўнік Белгазпрамбанка успамінае сваё савецкае дзяцінства і тлумачыць, чаму ён ніколі не хацеў, каб так жылі яго дзеці.

Марозіва за 28 капеек у кожнай краме, «бясплатныя» кватэры, якія нібыта выдавалі мільёнам савецкіх грамадзян, краіна чытачоў - колькі міфаў пра СССР можна сустрэць у сацсетках на старонках маладых людзей, якія пра жыццё ў «саўку» ведаюць хіба што з фільмаў і аповедаў бабуль-дзядуляў або з дзіцячых успамінаў бацькоў.

У інтэрв'ю «Салідарнасці» Віктар Бабарыка распавядае, якім напраўду было дзяцінства савецкага дзіцяці з Заводскага раёна Менска.

- Я вельмі люблю сваё дзяцінства і нічога не хачу ў ім мяняць. Хоць і шкадую пра многае, што хацеў бы, але не мог зрабіць у дзяцінстве. У ленінскую бібліятэку я трапіў толькі ў 19 гадоў. Я зайздросціў людзям, якіх сустрэў ва ўніверсітэце, з іх багажом ведаў і прачытанай літаратуры. Яны прачыталі яе, бо жылі ў іншым асяроддзі ў цэнтры горада. Ці знайшлі гэтыя кнігі ў чытальных залах. Не ў чытальнай зале шарыкападшыпнікавага завода або МАЗа, а ў «Ленінцы». Мне хацелася, каб гэтыя веды я атрымаў раней, а не пасля 18-19 гадоў.

Дзяцінства ў мяне было выдатнае, нягледзячы на розныя абмежаванні. Але я ніколі не хацеў, каб так жылі мае дзеці.

Я не хачу, каб мае дзеці ў якасці цацак рабілі самапал.

Я не хачу, каб яны стралялі з рагаткі.

Не хачу, каб яны кідалі карбід у бутэльку. Я бачыў адарваныя пальцы, дзяцей, якія пазбаўляліся вачэй...

І я не хачу, каб яны бегалі дадому а 19.10, бо на тэлевізіі паказваюць адзін мастацкі фільм, і варыянтаў няма. А 21.30 цябе бацькі адпраўляюць спаць...

Напэўна, быў файны смак марозіва... Можна успамінаць, як мы жылі ў двары і гулялі ў футбол... Але я не хачу, каб яны каштавалі цыгарэты ў пяць гадоў, віно - у 12. Гэта ў мяне было, і хто мне распавядае, што ў СССР гэтага не было... Я не ведаю таго Савецкага Саюза, па якім можна было б настальгаваць.

У мяне часам пытаюцца: «Чаму ты лётаеш бізнэс-класам?». Я не ведаю, якія грошы гатовы заплаціць, проста каб не стаяць у чарзе...

Не хачу, каб я сам або мае дзеці а восьмай гадзіне вечара станавіліся ў чаргу, каб а 6-й раніцы ва ўнівермагу «Беларусь» атрымаць фінскія боты.

Я не хачу трыццаць гадоў працаваць і стаяць на чарзе, каб атрымаць кватэру. І іншага варыянту ў цябе няма. Я хачу мець магчымасць зарабіць на кватэру за год.

Моладзь сёння наогул не хоча на кватэру зарабляць. Яны мабільныя. Яны хочуць зарабляць на тое, каб яе арандаваць. І гэта выдатна і правільна, на мой погляд.

Я шчыра не разумею, пра што настальгаваць. Так, напэўна, калі ты быў сынам прафесара, жыў у пяціпакаёвай кватэры, карыстаўся размеркавальнікам...

У Савецкім Саюзе я ведаў, як зрабіць так, каб у цябе была кватэра не да 60 гадоў, а да 40. Камсамол, партыя, прафсаюз. Я хацеў свой сцэнар напісаць, а мне казалі: «Выбачай, брат, што значыць - свой сцэнар?».

Калі ты хочаш кватэру, прыходзіш у інстытут. Тры гады малодшы навуковы супрацоўнік, потым навуковы супрацоўнік, потым старшы. У лепшым выпадку праз 10 гадоў машына, праз 15-20 гадоў - кватэра. Якія варыянты яшчэ былі?

Мне гэты сцэнар не падабаўся, а другога ў жыцці ў Савецкім Саюзе не было. Калі хтосьці жыў па-іншаму - пакажыце. Для мяне гэта дагэтуль загадка.

Я павінен быў быць самым лепшым дзіцем за савецкім часам. Бацькі - пралетарыі. Дзеля чаго пралетарскае дзяржава будавалася-, уласна? (Смяецца). Для дзяцей пралетараў!

Памятаю, як здранцвеў, калі прачытаў раман Эдуарда Лімонава «Гэта я - Эдзічка». Чалавек паказаў праўду жыцця завадскога раёна ў СССР. Высветлілася, яшчэ хтосьці жыў гэтак жа, як і я. Бывае ж такое!

...Я магу ганарыцца сваімі навыкамі выжывальнасці, набытымі ў дзяцінстве. Але ўявіць, каб у маіх дзяцей або ўнукаў асноўная задача была выжываць - ужо выбачайце.

Частку жыцця мы з жонкай і дзецьмі пражылі ў Заводскім раёне. Калі я даведаўся, што маіх дзяцей таксама краем зачапіла вуліца, я вельмі знерваваўся. Кажу, я ж усё зрабіў, каб вы гэтага не даведаліся. Дзеці мудра мне адказалі: «Мы табе не паказвалі, што бачылі».

Настальгія - гэта погляд у мінулае. Мінулае трэба не забываць, але яго нельга адраджаць. Не можа быць мэтай вяртанне ў мінулае. Гэта тупіковы шлях.