Навукоўцы распавялі, як чалавецтва змяніла Зямлю за апошнія 50 гадоў

На збор звестак і іх аналіз пайшло тры гады.

Міжурадавая навукова-палітычная платформа ў біяразнастайнасці ды экасістэмных паслугах (IPBES) правяла грандыёзнае даследаванне, у якім прааналізавала, як антрапагенны фактар адбіўся на нашай планеце за апошнія паўстагоддзя. Аб гэтым паведамляецца на сайце арганізацыі, піша naked-science.ru.

У рабоце ўдзельнічалі 145 навукоўцаў з 50 краін, якія супрацоўнічалі яшчэ з 310 даследчыкамі і экспэртамі. Яны ацэньвалі змены, што адбыліся ў біяразнастайнасці за апошнія 50 гадоў. На збор звестак (блізу 15 тысяч навуковых і дзяржаўных крыніц) і іх аналіз пайшло тры гады. У выніковым дакладзе ўяўляецца сітуацыя, якая стала вынікам узаемасувязі паміж шляхамі эканамічнага развіцця і іх уздзеяннем на прыроду.

Аўтары выявілі, што цяпер некалькі мільёнаў відаў жывёл знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Больш за адну трэць паверхні планеты і 75 працэнтаў яе рэсурсаў прэснай вады адводзіцца сельскай гаспадарцы і жывёлагадоўлі. Штогод ва ўсім свеце здабываецца 60 мільярдаў тон аднаўляльных і неаднаўляльных рэсурсаў. Прадуктыўнасць зямной паверхні на ўсёй планеце знізілася на 23 адсоткі. Да 300 мільёнаў чалавек зазнаюць падвышаную рызыку паводак і ўраганаў праз змены прыбярэжных месцаў пражывання.

За апошнія сто гадоў колькасць лакальных відаў на сушы скарацілася на 20 адсоткаў. Сёння 40 адсоткам амфібій, 33 адсоткам каралаў і траціне марскіх млекакормячых пагражае поўнае знікненне. Дзевяць адсоткаў усіх свойскіх парод млекакормячых вымерлі да 2016 года, яшчэ тысяча парод знаходзіцца пад пагрозай цяпер. Штогод у сусветныя воды скідаецца 300-400 мільёнаў тон цяжкіх металаў, таксічных ападкаў і іншых прамысловых адкідаў. Угнаенні, якія трапляюць у прыбярэжныя экасістэмы, утварылі блізу 400 акіянічных «мёртвых зон», чыя агульная плошча - 245 тысяч квадратных кіламетраў - перавышае плошчу Вялікай Брытаніі.

Кіраўнік даследавання Роберт Ватсан (Robert Watson) распавёў пра сваё бачанне сітуацыі:

«Мы руйнуем асновы сваёй эканомікі, сродкаў да існавання, харчовай бяспекі, свайго здароўя і якасці жыцця ва ўсім свеце. Аднак дзякуючы «трансфармацыйным зменам» прыроду ўсё яшчэ можна аднавіць, захаваць і выкарыстоўваць стабільна - гэта ключ да дасягнення большасці глабальных мэтаў. Пад трансфармацыйнымі зменамі мы разумеем фундаментальную грамадскую рэарганізацыю, якая тычыцца тэхналагічных, эканамічных і сацыяльных фактараў, уключаючы парадыгмы, мэты і каштоўнасці».