Найбуйнейшы ў Еўропе імпарцёр расейскага вугалю пачаў ад яго адмаўляцца

Вугальныя электрастанцыі не вытрымліваюць канкурэнцыі аднаўляльных крыніц энэргіі і газу.

Найбуйнейшы ў Еўропе імпарцёр расейскага вугалю - Нямеччына - з 1 студзеня 2021 года значна скароціць яго закупкі. 1 снежня было абвешчана пра пастанову ўжо праз месяц адключыць адразу 11 нямецкіх электрастанцы сумарнай магутнасцю амаль 4,8 ГВт, якія працуюць на каменным вугле. Пасля гэтага попыт на энэрганосьбіт, пастаўкі якога ў ФРГ прыкладна на 45% забяспечвае Расея, немінуча ўпадзе, піша DW.

Каменны вугаль у Нямеччыне цяпер толькі імпартны

Гэта адаб'ецца не толькі на Кузбасе, фактычна адзіным вугальным рэгіёне РФ, што экспартуе сваю прадукцыю ў Нямеччыну, але і на расейскай чыгуначнай кампаніі РЧ, для якой вугаль складае аснову ўсіх грузавых перавозак. А таксама, хутчэй за ўсё, на вугальных тэрміналах у партах пад Санкт-Пецярбургам і ў Мурманску.

Нічога нечаканага ў распачынанні масавага адключэння нямецкіх электрастанцый, якія працуюць на самым шкодным для глабальнага клімату і здароўя людзей выкапнёвым энэрганосьбіце, няма. Прыняты ў ФРГ у ліпені 2020 года закон, якому папярэднічалі шматгадовая грамадская дыскусія і шматмесячная праца спецыяльнай камісіі, прадугледжвае спыненне вугальнай генерацыі ў Нямеччыне ў 2038 годзе, але не выключае датэрміновага завяршэння гэтага працэсу.

Пры гэтым больш высокімі тэмпамі мяркуецца закрываць электрастанцыі, якія працуюць на каменным вугалі. Бо яго здабыча ў ФРГ спынілася яшчэ ў снежні 2018 года з закрыццём апошняй шахты, і з тых часоў гэты энэрганосьбіт выключна імпартны. У той жа час буры вугаль працягваюць здабываць адразу ў некалькіх рэгіёнах Нямеччыны, і частка з іх - структурна вельмі слабая. Таму ім дадуць больш часу для згортвання вытворчасці, каб яны паспелі стварыць альтэрнатыўныя працоўныя месцы.

Вугальныя электрастанцыі не вытрымліваюць канкурэнцыі АКЭ і газу

Закон прадугледжвае выплату кампенсацый энэргетычным кампаніям, што добраахвотна згаджаюцца на закрыццё сваіх электрастанцый, што працуюць на каменным вугалі. 1 снежня Федэральнае агенцтва па сетках (Bundesnetzagentur) абвясціла пра вынікі першага раўнда падачы адпаведных заявак. Попыт на прэміі, іншымі словамі, гатоўнасць адключаць магутнасці, значна перасягнулі чаканні і намечаныя аб'ёмы.

Гэта тлумачыцца, з аднаго боку, стратнасцю цэлага шэрагу нямецкіх вугальных электрастанцый, якія ўсё часцей прастойваюць, не вытрымліваючы канкурэнцыі як з аднаўляльнымі крыніцамі энергіі, што атрымліваюць субсідыі і прыярытэт у энэргасетцы, так і з электрастанцыямі, якія працуюць на прыродным газе, што моцна патаннеў.

Кідаецца ў вочы, што ўсе 11 электрастанцый, якія адключаюць, знаходзяцца ў паўночна-заходніх рэгіёнах ФРГ, дзе асабліва развітая аднаўляльная энэргетыка. Гэтую частку краіны электраэнэргіяй забяспечваюць, між іншым, магутныя ветрапаркі на Паўночным моры.

Uniper закрывае найбуйнейшую вугальную электрастанцыю ФРГ Heyden

З іншага боку, ажыятаж вакол падачы заявак выкліканы велічынёй прэмій і механізмам іх выдавання. За гатоўнасць адключыць ужо праз месяц частку сваіх генерыруючых магутнасцяў кампаніі RWE, Uniper, Vattenfall і Steag атрымаюць агулам 317 млн еўраў. З кожным новым тэндэрам сума прэмій будзе зніжацца, а з 2027 года дзяржава атрымае права зачыняць вугальныя электрастанцыі ўжо без якіх-небудзь кампенсацый.

У такой сітуацыі кампанія Uniper, да прыкладу, вырашыла ўжо цяпер пагадзіцца на адключэнне найбуйнейшай у Нямеччыне вугальнай электрастанцыі Heyden магутнасцю 875 МВт. 1 студзеня яна спыніць камерцыйную вытворчасць электраэнэргіі, а да 1 ліпеня 2021 года будзе канчаткова зачыненая, калі рэгулятар не прызнае яе сістэмаўтваральнай. Тады яе захаваюць у якасці рэзервовай магутнасці. У любым выпадку, кампаніі Uniper - дарэчы, буйному імпарцёру расейскага газу і даўняму партнёру "Газпрома" - каменны вугаль у ранейшых аб'ёмах ужо дакладна не спатрэбіцца.

Экспарт вугалю з Расеі ў ФРГ упадзе ў 2020 годзе больш чым на 50%

Імпарт гэтага энэрганосьбіта зніжаецца ў Нямеччыне з 2014 года, з 2017 года падзенне прыкметна паскорылася. Праўда, адначасова праз скарачэнне закупак у іншых краінах рэзка павялічыліся пастаўкі расейскага каменнага вугалю. У 2019 годзе яго адгрузкі ў ФРГ выраслі больш чым на 54% да 21,3 млн тон, што забяспечыла даход у 1,4 млрд даляраў. На нямецкі рынак прыйшліся, такім чынам, блізу 10% усяго вугальнага экспарту РФ па масе і кошту.

Гэтая часовая кан'юнктура вельмі спрыяла распаўсюджванню ў Расеі, насуперак недвухсэнсоўным прагнозам нямецкіх і еўрапейскіх экспэртаў, памылковага ўяўлення пра перспектыўнасць вугальнага рынку Нямеччыны. Аднак ужо сёлета кароткатэрміновы ўсплёск попыту скончыўся. Паводле звестак Федэральнага статыстычнага ведамства ФРГ (Destatis), за першыя дзевяць месяцаў сумарны імпарт каменнага вугалю склаў усяго 17,7 млн тонаў, з якіх 7,9 млн былі закуплены ў Расеі. Другімі куды менш буйнымі пастаўшчыкамі сталі ЗША, Аўстралія і Калумбія.

На падставе гэтай лічбы можна спрагназаваць, што паводле вынікаў усяго 2020 года пастаўкі расейскага каменнага вугалю ў Нямеччыну ўпадуць у параўнанні з мінулым годам больш чым на 50% і апынуцца ніжэй за паказчык 2018 года. І ў гэтай сітуацыі са студзеня 11 нямецкіх электрастанцый назаўжды спыняць спальваць каменны вугаль. А Федэральнае агенцтва ў сетках пачне збіраць заяўкі на наступны раўнд адключэння магутнасцяў.