Навукоўцы зафіксавалі блізу тысяча загадкавых круглых аб'ектаў

Паводле сваіх характарыстык яны не ўпісваюцца ў аніводзін з вядомых тыпаў аб'ектаў.

Астраномы, якія працуюць на аўстралійскім комплексе радыётэлескопаў ASKAP, паведамілі аб тым, што выявілі ў космасе дзіўныя колы радыёвыпраменьвання. Паводле сваіх характарыстык яны не ўпісваюцца ў аніводзін з вядомых тыпаў аб'ектаў. Вынікі даследавання падрыхтаваныя для публікацыі ў часопісе Publications of the Astronomical Society of Australia і даступныя на arXiv.org, піша сайт ria.ru.

У канцы 2019 года аўстралійскі комплекс радыётэлескопаў ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) - адзін з самых адчувальных у свеце - выявіў тры дзіўныя кругавыя аб'екты, калі збіраў звесткі для складання эвалюцыйнай мапы Сусвету (EMU).

Колы радыёвыпраменьвання віселі ў небе як касмічныя дымавыя кольцы. Астраномы назвалі іх «дзіўнымі радыёколамі», ці «оркамі» (ORC - Odd Radio Circles).

Спачатку навукоўцы думалі, што гэта артэфакты, выкліканыя памылкамі пры праграмнай апрацоўцы, але неўзабаве рэальнасць «оркаў» пацвердзілі і іншыя радыётэлескопы. Нічога такога астраномы раней не знаходзілі. Аб'екты бачныя толькі ў радыёхвалях і не выяўляюцца ў рэнтгенаўскім, аптычным або інфрачырвоным дыяпазонах.

Даследчыкі з праекта EMU праверылі ўвесь аб'ём звестак ASKAP і знайшлі яшчэ мноства радыёколаў. Паводле ацэнак аўтараў, у небе знаходзяцца блізу тысяча ORC.

Пакуль навукоўцы толькі робяць здагадкі аб магчымым паходжанні загадкавых аб'ектаў. Невядома нават, на якой адлегласці ад Зямлі яны знаходзяцца, у нашай Галактыцы ці далёка ў Сусвеце. Адпаведна, невядомы і іх памер. Магчыма, яны маюць некалькі светлавых гадоў у папярочніку, а магчыма - мільёны гадоў.

У артыкуле аўтары пералічваюць тое, чым дакладна не могуць быць дзіўныя радыёколы. На думку даследчыкаў, гэта не рэшткі звышновай - яны размешчаныя ўдалечыні ад большасці зорак Млечнага Шляху, і іх занадта шмат.

Гэта не сферы зоркаўтварэння, бо побач няма ніякіх галактык.

Наўрад ці гэта «пялёсткі» радыёгалактык, створаныя бруямі электронаў, якія вырываюцца з ваколіц звышмасіўнай чорнай дзіркі: «оркі» выразна круглыя, у адрозненне ад заблытаных аблокаў радыёгалактык.

Не падобныя яны і на кольцы Эйнштэйна, у якіх радыёхвалі з далёкай галактыкі выгінаюцца ў кола пад дзеяннем гравітацыйнага поля нагрувашчвання галактык: радыёколы занадта сіметрычныя, і ў іх няма кластэра ў цэнтры.

Цяпер навукоўцы шукаюць па ўсім свеце радыётэлескопы, якія змаглі б прадоўжыць назіранні за дзіўнымі радыёколамі, каб у канчатковым выніку знайсці адказ на пытанне пра іх паходжанне.

«Гэта няпростая работа, бо сігналы ад ORC вельмі слабыя і іх цяжка знайсці. Наша каманда праводзіць мазгавы штурм, спадзеючыся на момант эўрыкі, калі ў каго-небудзь з нас ці, магчыма, у кагосьці яшчэ раптам з'явіцца ўспышка азарэння, якая вырашыць загадку, - сказаў у інтэрв'ю выданню The Conversation першы аўтар артыкула, прафесар Універсітэта Заходняга Сіднэю Рэй Норыс (Ray Norris). - Для нас гэта захапляльны час. Большасць астранамічных даследаванняў накіраваная на ўдакладненне нашых ведаў аб Сусвеце або на праверку тэорый. Вельмі рэдка нам даводзіцца натрапіць на новы тып аб'екта, які ніхто раней не бачыў, і паспрабаваць высветліць, што гэта такое».

У якасці працоўнай версіі навукоўцы мяркуюць, што дзіўныя радыёколы - гэта ўдарныя хвалі ад выбухаў у далёкіх галактыках, хуткіх радыёўсплёскаў або сутыкненняў нейтроннай зоркі і чорнай дзіркі.