Леанід Злотнікаў: Неўзабаве плаціць пенсіі не будзе з чаго і пенсійны ўзрост зноў падвысяць

З пункту гледжання эканомікі ўлады займаюцца «латаннем трышкавага кафтана».

Спрабуючы «перафарматаваць» пенсійную сістэму, прэм'ер-міністр займаецца бескарыснай працай, заявіў «БП» эканаміст Леанід Злотнікаў.

- Прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка анансаваў перафарматаванне пенсійнай сістэмы. Плануецца задзейнічаць «механізм прыватных пенсійных зберажэнняў і карпаратыўных пенсійных праграм наймальнікаў». Як вам ідэя?

- Калі такім чынам улады збіраюцца павялічыць пенсіі, то магу сказаць: як сябры вы не садзіцеся, зрабіць гэта ў вас не атрымаецца. Валавы ўнутраны прадукт у нас зніжаецца, а калі не будзе расці эканоміка, то нельга будзе павялічыць ні пенсіі, ні заробкі. Прычын для эканамічнага росту ў Беларусі няма. Наадварот - назіраецца тэндэнцыя да падзення.

У канцы мінулага года - пачатку гэтага сярэдняя пенсія складала ад сярэдняга заробку 37%. Гэта значыць, патрабаванне 40% ужо не выконвалася. Да выбараў пенсію падцягнулі, але цяпер можна чакаць, што яна зноў стане меншай за 40% ад сярэдняга заробку.

У заходніх краінах існуе складаная трохступеньчатая сістэма. Ёсць сацыяльная пенсія, якая выплачваецца дзяржавай. Ёсць абавязковая назапашвальная пенсія: у залежнасці ад даходаў ты абавязаны адлічваць на рахунак пэўную суму, якой не можаш карыстацца. І ёсць добраахвотная пенсія: ты самастойна назапашваеш на рахунку грошы.

У нас, як вядома, салідарная пенсійная сістэма: працаздольнае насельніцтва плаціць пенсіі паджылым людзям у разліку на тое, што, калі яно састарыцца, маладое пакаленне будзе плаціць ужо яму.

Што гэтая сістэма набліжаецца да краху, было вядома даўно: рост або змяншэнне насельніцтва можна пралічыць на 50 гадоў наперад. У міністэрстве працы і сацыяльнай абароны білі трывогу, але Лукашэнка не прыслухаўся.

Таму ў нас склалася сітуацыя, пры якой, як я думаю, пазбегнуць зніжэння пенсій не атрымаецца.

Павышэнне пенсійнага ўзросту дапамагло толькі на пару гадоў. Гэта не развязанне праблемы.

Калі цяпер пенсійны ўзрост падвысяць да 70 гадоў, то пенсійная сістэма пратрымаецца на цяперашнім узроўні яшчэ пару гадоў, не болей.

- То бок, вы дапускаеце, што могуць яшчэ падвысіць пенсійны ўзрост?

- Вядома. Дзявацца няма куды! У іншых краінах пенсійны ўзрост у параўнанні з Беларуссю вышэйшы, таму ўлада заўсёды знойдзе апраўданне сваёй пастанове.

- Вяртаючыся да слоў прэм'ера: ці не атрымаецца так, што ўлады самаізалююцца і скажуць беларусам: вось вам мінімальная сацыяльная пенсія, а астатняе назапашвайце самі?

- Так, могуць так сказаць, бо неўзабаве будзе такая сітуацыя, што плаціць пенсіі не будзе з чаго.

Калі людзей або наймальнікаў прымусяць рабіць пенсійныя назапашванні, то гэта адаб'ецца і на так невялікіх заробках.

Улады могуць круціць пенсійную сістэму, шукаць новыя крыніцы, але адзінае выйсце - рост эканомікі. Таму прэм'ер займаецца бескарыснай працай, латаннем трышкавага кафтана.