Экс-кіраўнік Нацбанку: Цяперашняя эканамічная палітыка вядзе ў тупік

Станіслаў Багданкевіч раскрытыкаваў луканоміку.

Абяцанні Лукашэнкі сайт belmarket.by папрасіў пракаментаваць экс-старшыню праўлення Нацыянальнага банка Беларусі доктара эканамічных навук, прафесара Станіслава Багданкевіча.

«Апошнія дзесяць гадоў эканоміка Беларусі не расце. Пра гэта нядаўна яшчэ раз нагадаў Валерый Цапкала, прывёўшы звесткі аб суме ВУП краіны: за дзесяць гадоў ён не вырас, а застаўся на ўзроўні 2010 года. Мала таго, у яго ўключылі велізарныя складскія запасы прадукцыі. Таму ВУП і не падае, хоць напраўду створаны прадукт не рэалізаваны, не аплачаны, ён перакрыты незваротнымі крэдытамі. Эканоміка хворая. Чаму ж яна раптам імкліва вырасце цяпер? Гэтыя словы Лукашэнкі - заява для тых, хто дрэнна разбіраецца ў эканоміцы, для людзей даверлівых, малапісьменных, для люмпенаў. І не выпадкова яны сказаныя напярэдадні выбараў. Бо людзі зачакаліся: ужо гадоў пяць заробкі ў краіне не растуць.

Абяцаныя калісьці (зноў жа, напярэдадні выбараў) 500 даляраў даўно сталі марай на перыферыі. Маса людзей атрымлівае мізэрныя заробкі, 400-600 рублёў, і аб славутых 1200 могуць толькі марыць.

За заявамі Лукашэнкі нічога не стаіць. Росту эканомікі няма, а без яго не будзе росту рэальных даходаў. Цяперашняя эканамічная палітыка - без рэформаў, без стварэння нармальнага інвестыцыйнага клімату - вядзе ў тупік. Ніякіх замежных інвестыцый, без якіх немагчымы рэальны рух наперад, Беларусь найбліжэйшым часам не атрымае. Гэта вынік апошніх падзей.

Калі ўлада раптоўна захоплівае «Белгазпрамбанк» - стабільны прыбытковы, працаздольны банк, у які Расея ўклала сур'ёзны капітал, а яго кіраўніцтва без усялякіх на тое падстаў адхіляецца, ці могуць пасля гэтага прыйсці ў эканоміку Беларусі сур'ёзныя інвестыцыі? Гэтымі крокамі палепшаны інвестыцыйны клімат у краіне? З'явілася чарга інвестараў з сур'ёзнымі капіталамі, якія ў іх могуць адабраць у кожны момант?

Для росту эканомікі не зроблена нічога, такім чынам, няма даходаў бюджэту і росту заробку. І нічога, акрамя заяў, не робіцца. Імавернасць таго, што «лекар, настаўнік, культурны працаўнік» будуць атрымліваць удвая больш, роўная нулю. Калі за дзесяць год Лукашэнка, які адзінаўладна кіруе краінай, нічога не зрабіў для гэтага, то чаму заробкі падвояцца?

Варыянтам павелічэння заробкаў удвая ў беларускіх рублях з'яўляецца ўключэнне Нацбанкам друкарскага станка. Але гэтую імавернасць я пакуль расцэньваю як невялікую: на чале Нацбанку па-ранейшаму стаіць Павел Калавур, а ён абмяжоўваў рост пустой грашовай масы. Хоць афіцыйныя звесткі на сайце Нацыянальнага банка сведчаць аб тым, што ў 2020 годзе рост грашовай масы амаль удвая перавышае значэнне, закладзенае ў праграму Нацбанку.

Таму сёння рызыкі інфляцыі і падзення валютнага курса ўжо рэальныя, і яны значна павялічыліся. І пры неспрыяльнай сітуацыі рост грашовай масы можа прывесці да абясцэньвання ў найбліжэйшай пяцігодцы нацыянальнай валюты, павелічэння тэмпаў інфляцыі, дэвальвацыі. Але ніяк не да росту заробкаў. А пакуль эканоміка краіны змагла паглынуць гэты рост, і, так як пусты заробак не вырас, да абвальнага росту коштаў гэта не прывяло.

Пытанне ў тым, што гэтая грашовая маса вырасла за кошт крэдытаў, у тым ліку ў камерцыйных банках. І сёння ў суб'ектаў гаспадарання, у асноўным дзяржаўных, велізарная крэдыторская запазычанасць. Прычым гэтыя запазычанасці незваротныя. Пры існай эканамічнай палітыцы сітуацыя будзе толькі пагаршацца. І прыход ва ўрад прадстаўнікоў сілавога блока, не абазнаных у рынкавай эканоміцы, ніяк сур'ёзна не палепшыць сітуацыю, ды і не пагоршыць.

Але калі не будзе расці ВУП, не будуць расці даходы бюджэту, і заробкі ўдвая не вырастуць ніякім чынам. Каб словы Лукашэнкі спраўдзіліся, нашай краіне патрэбны ўрад з пісьменных, адукаваных людзей, у працу якога не будзе ўмешвацца аўтарытарны кіраўнік дзяржавы».