«З гэтым чалавекам вы збіраецеся праводзіць чэмпіянат свету?»

Беларускі пісьменнік раскрытыкаваў кіраўніка IIHF за сустрэчу з Лукашэнкам.

У пачатку студзеня газета Frankfurter Allgemeine Zeitung апублікавала адкрыты ліст Сашы Філіпенкі да прэзідэнта Міжнароднай федэрацыі хакея Рэнэ Фазэля. Беларускі пісьменнік прасіў кіраўніка IIHF звярнуць увагу на шматмесячныя пратэсты і парушэнні правоў чалавека ў Беларусі і, у сувязі з гэтым, адмовіцца ад правядзення матчаў Чэмпіянату свету 2021 года ў Менску. Ад супольнага правядзення турніру з Беларуссю адмовілася Латвія, спаборніцтвы збіраюцца байкатаваць некаторыя каманды, але нягледзячы на гэта пастановы аб пераносе турніру пакуль няма. У пятніцу нямецкае выданне апублікавала другі зварот Філіпенкі да Фазэля. "Сноб" з дазволу аўтара публікуе ліст.

- Паважаны Рэнэ Фазэль,

На жаль, на мой першы ліст, які апублікаваў FAZ, а пасля перадрукавала самая буйная газета Швэцыі, вы не адказалі. Гэта зразумела - у гэтыя дні ў вас быў вельмі шчыльны графік (!), Вы не толькі абдымаліся з дыктатарам, але нават перасягнулі чаканні ўсіх беларусаў сфатаграфаваліся з Дзмітрыем Баскавым – чалавекам, які мае дачыненне да забойства мастака Рамана Бандарэнкі. Вы сфатаграфаваліся не з заказчыкам, але з чалавекам, які адным восеньскім вечарам, папярэдне дамовіўшыся з сябрамі (ёсць аўдыёзапіс размоў), маючы такі намер, паехаў у менскі двор катаваць і збіваць людзей, у гэтым быў яго першапачатковы план, вынікам якога стала смерць трыццацігадовага мастака. З гэтым чалавекам вы збіраецеся праводзіць Чэмпіянат свету - гэта адымае шмат часу, я разумею, але не разумею толькі аднаго: ён вас запалохаў, фінансава зацікавіў ці проста вам сімпатычны?

Я разумею, што ў такім шчыльным графіку ў вас не было часу наведаць маці забітага Рамана Бандарэнкі і спытаць у яе – ці марыць яна пра Чэмпіянат свету ў хакеі, які арганізуюць натуральна забойцы яе сына? Зрэшты, наўрад ці гэтая жанчына заслугоўвае вашай высокага ўвагі, бо беларуская дзяржава, якая (з вашых слоў), гатова да дыялогу, не прызнала маці Рамана Бандарэнкі пацярпелай у справе аб забойстве ўласнага сына. З іншага боку, ці можна чакаць іншага? З верасня месяца, пры дзесяці забітых, пры 450 задакументаваных ААН выпадках катаванняў, у Беларусі заведзена НУЛЬ крымінальных спраў аб прычыненні шкоды пратэстоўцам. Я гэта разумею, але не разумею, як вам ўдаецца на кожнай прэс-канферэнцыі рабіць выгляд, што вы не заўважаеце гэтай катастрофы?

Абдымкі дыктатара дужыя, складана вырвацца з іх хаця б на паўгадзіны, таму наўрад ці ў вас знайшоўся час, каб наведаць грамадзянку Швайцарыі Наталлю Хершэ, якая атрымала два з паловай гады турмы за тое, што ўдзельнічала ў МІРНЫМ жаночым маршы і падчас грубага затрымання спрабавала зняць маску з мужчыны БЕЗ АПАЗНАВАЛЬНЫХ ЗНАКАЎ, які цягнуў яе ў аўтазак. Вы ведаеце, што тысячы людзей, якія прайшлі праз беларускія турмы за апошнія месяцы былі затрыманыя сілавікамі без апазнавальных знакаў? Падчас вашага Чэмпіянату свету вы вырабіце на іх шаўроны лагатыпы турніру? Я прапаную складзеную з клюшак свастыку.

Я разумею, што ў Менску ў вас быў вельмі шчыльны графік, але магчыма вы паспелі заехаць да палітвязняў? Іх 170 (!), усіх, вядома, не наведаць, але можа вы змаглі наведаць хоць бы аднаго? Я разумею, што ў вас прыгожы гарнітур, а ў беларускай турме кавіда, няма ацяплення і гарачай вады, каб памыць рукі, але можа ваш гатовы да дыялогу даўні сябар паказаў вам хоць бы фота адтуль?

Я разумею, што ў Менску, дзе вось ужо больш за чатыры месяцы разгараецца грамадзянскі канфлікт, вы займаліся важнай справай, арганізуючы турнір, які будзе легітымізаваць улада дыктатара, але можа разам з гэтым у вас знайшоўся час наведаць двор, дзе ў той час, калі вы фатаграфаваліся з чалавекам, які мае дачыненне да забойства Рамана Бандарэнкі, людзей затрымлівалі за тое, што яны п'юць гарбату?

Я разумею, што ў вас вельмі шмат спраў, але можа сёння раніцай, настальгуючы па Менску, вы надумалі прачытаць навіны Беларусі і даведаліся, што ў лесе пад Віцебскам арыштавалі шэсць жанчын за тое, што яны групай хадзілі са скандынаўскімі палкамі? Вы здзіўленыя? Вы ўжо засумавалі па Беларусі?

Паважаны спадар Рэнэ Фазэль, выдатна разумею, што і на гэты ліст вы наўрад ці адкажаце, таму проста хачу сказаць вам, што наступным разам, калі вы паедзеце абдымацца з дыктатарам, можаце спыніцца ў мяне дома - я, як і многія іншыя беларусы, не магу вярнуцца ў родную краіну і атрымаць асалоду ад вашых чэмпіянатаў, а мая кватэра ўсё адно вольная.

«У Беларусі спорт і палітыка звязаныя як нідзе»

У гутарцы са "Снобам" Саша Філіпенка дадаў, што правядзенне чэмпіянату ў Менску, на ягоную думку, стане легітымізацыі дзейнай беларускай улады:

«Лукашэнка ўсё жыццё звязвае сябе з хакеем. Правёўшы чэмпіянат у Менску, ён пакажа, што сітуацыя ў краіне нібыта нармалізавалася. У Беларусі спорт і палітыка звязаныя як нідзе. Таму трэба даць вельмі ясны сігнал аб тым, што немагчыма праводзіць чэмпіянат у краіне, дзе адбываюцца такія жудасныя рэчы, якія Еўропа апошні раз перажывала хіба што ў сямідзесятыя гады мінулага стагоддзя. Чэмпіянат у Менску стане ударам нават не па Беларусі, а перш за ўсё па самой Міжнароднай федэрацыі хакея, якая праводзіць гэты турнір. Я размаўляю цяпер са швэдскімі калегамі і думаю, што швэды і іншыя скандынаўскія краіны не паляцяць у Менск. З маіх адчуванняў, яны будуць байкатаваць [спаборніцтвы]».