Пяць незвычайных тыпаў пратэсту, якія прыдумалі беларусы

Акрамя дэманстрацый і файных плакатаў.

Ужо пяць месяцаў пратэст у Беларусі «жыве» і пастаянна трансфармуецца ў нейкую новую форму, часта нават больш цікавую. The Village Белорусь успомніў, якія новыя і самыя незвычайныя тыпы пратэстаў супраць фальсіфікацыі выбараў і прававога беззаконня вынайшлі беларусы за 150 дзён.

Замест камянёў і палак узялі ў рукі кветкі

Прапагандысты пачалі казаць пра тое, што ў Беларусi, каляровая рэвалюцыя яшчэ да таго, як здарылася фальсіфікацыя выбараў і людзі выйшлі на вуліцы пратэставаць супраць беззаконня. Але наогул беларускую рэвалюцыю правільней было б назваць кветкавай, а не каляровы (прынамсі, на нейкім яе этапе). Бо калі сілавікі выкарысталі супраць беларусаў асабліва жорсткі гвалт у першыя паслявыбарныя дні, пратэстоўцы ўзялі ў рукі замест камянёў і палак кветкі і з іх дапамогай выказалі свой мірны, маўклівы, але настойлівы пратэст. Сілавікі і ў кветках убачылі для сябе небяспеку - затрымлівалі і тых, хто іх раздае, і тых, хто з імі шпацыруе, нават калі букет быў не «палітычных» колераў, а са звычайныага восеньскага лісця. А Максіма Харошына, уладальніка кветкавай крамы, які часта раздаваў пратэстоўцам кветкі на мірных дэманстрацыях, і зусім жорстка збілі пры затрыманні і, мабыць, збіраліся пазбавіць волі больш, чым на 15 дзён, як «кветкавага» спонсара пратэсту.

БЧБ паўсюль як страшны сон АМАПаўцаў, «неабыякавых грамадзян» і камунальнікаў

У пратэстным сезоне 2020-2021 беларусы не сталі вынаходзіць новыя сімвалы, а ўзялі той, які і раней выкарыстоўвалі прыхільнікі перамен і супраціўнікі жорсткасці рэжыму - сцяг БЧБ. Але калі раней БЧБ-сімвалы на вуліцах Беларусi, можна было ўбачыць толькі падчас масавых мерапрыемстваў і амаль выключна ў выглядзе сцяга, то зараз «незарэгістраваная сімволіка» стала начным кашмарам АМАПаўцаў, камунальнікаў і іншых «неабыякавых грамадзян». Прыхільнікі перамен пакідаюць адзін аднаму пасланнні, а заадно выказваюць пратэст тром працэнтам астатніх беларусаў БЧБ-налепкамі на слупах, «палітычнай» камбінацыяй белых і чырвоных майткоў на балконах, тысячамі стужачак «ідэалагічна няправільных» колераў на платах, дрэвах, кустах і БЧБ-сцягамі на лёдзе пасярод ракі ці возера. Рэжым люта ненавідзяць сімвал, які аб'яднаў беларусаў, і стаў своеасаблівым паролем для праверкі «свой-чужы», і актыўна накіроўвае падаткі беларусаў на барацьбу з раздражняльнай сімволікай, а яе аўтарам кідае ў турму.

Рэбусы, у якія беларусы прыдумалі хаваць сцяг, калі сілавікі сталі прыходзіць проста дадому да тых, у каго ў акне ёсць БЧБ, - наогул асобны тып мастацтва, здаецца, які не даступны для сілавікоў.

Песні волі ў метро, ГУМе і на Камароўцы

«Выгукваў лозунгі» - абавязковы радок у пратаколе паводле 23.34 многіх беларусаў, схопленых за ўдзел нібыта ў пратэстах, нават калі яны проста міма праходзілі або калі ў тым месцы, дзе іх схапілі і зусім не было ніякіх пратэстаў. Сутнасць у тым, што з таго часу, як улады адабралі ў беларусаў голас, сфальсіфікаваўшы выбары, яны вельмі хочуць, каб беларусы змоўклі і напоўнілі свае плэй-лісты стэрыльнымі «патрыяцічаскімі» песнямі сясцёр Груздевых, Саладухі і Ланской. А што беларусы? А беларусы не толькі выкрыкваюць лозунгі ў кожнай зразумелай і незразумелай сітуацыі, але і спяваюць і слухаюць пратэстныя песні ўсе разам, наглядна дэманструючы, каго ў гэтай краіне большасць.

Летам, калі ўсё толькі пачыналася, з аўтамабіляў і адкрытых вокнаў шматпавярховак пастаянна гучалі «Перемен» Цоя, «Ваяры святла» «Ляпіса Трубяцкога» і, натуральна, «Разбуры турмы муры». А потым беларусы, шмат у чым дзякуючы моладзі з «Вольнага хору», аб'ядналіся вакол вывераных часам пратэстных гітоў - «Пагоня», «Магутны Божа» і «Тры чарапахi». І вось ужо некалькі месяцаў запар гандлёвыя цэнтры Менска, прычым не толькі якая-небудзь «буржуазная» Galleria, але і апора савецкай стабільнасці ГУМ, час ад часу ператвараецца ў «вольную» тэрыторыю будучыні, дзе свабодныя беларусы спяваюць свае нацыянальныя песні і іх чуюць.

Трах - і Маша Васілевіч больш не мае старонкі ў Інстаграм, а ў Лукашэнкі - канцэртаў

У адрозненне ад рэальнага свету, кантраляванага рэжымам, у свеце сацсетак магчымасці беларусаў сваімі рукамі здзейсніць сякія-такія перамены тут і цяпер не так моцна абмежаваныя. І апошнія паўгода паказалі, што яны выціскаюць з гэтых магчымасцяў максімум.

Памятаеце, як проста напярэдадні выбараў Лукашэнка хацеў правесці мегаканцэрты ў свой гонар? Беларусы зрабілі немагчымае - фактычна іх скасавалі, заваліўшы сацсеткі зорак, запрошаных паўдзельнічаць у культурна-палітычным сваволлі, настойлівымі і аргументаванымі просьбамі не прыязджаць і не падтрымліваць беларускі рэжым. У выніку ўжо праз дзень амаль усе запрошаныя артысты (сярод іх былі і тыя, хто не ведаў, што запрошаны) адмовіліся ад выступу з розных прычын і канцэрты скасавалі, гэта значыць, паводле афіцыйнай версіі ўладаў, «перанеслі». З тых часоў беларусы працягваюць выказваць свой пратэст у сацсетках - фатаграфуюцца ў «панчохах Хіжынковай», каб падтрымаць затрыманую, завальваюць Nivea падзякамі за адмову фінансаваць чэмпіянат свету ў хакеі, калі раптам ён усё ж пройдзе ў Беларусi, і скардзяцца на старонкі адданых Лукашэнку артыстаў і чыноўнікаў , каб яны зніклі калі не з рэальнага свету, то хаця б з віртуальнага. За апошні час сваіх старонак у сацсетках пазбавіліся «дэпутатка» Марыя Васілевіч, артысткі сёстры Груздзевы і Алёна Ланская і многія іншыя прафесійныя і не надта прапагандысты. Адказнасць за блакаванне многіх адданых рэжыму старонак узялі на сябе так званыя «Жоўтыя кіберпартызаны», але без падтрымкі тысяч беларусаў у іх нічога б не выгарала. Дарэчы, два дні таму, яны абвясцілі атаку на тэлеграм-канал асобы ТБ-прапаганды Рыгора Азаронка. Калі медаль «За адвагу» не спрацуе як абярэг, у Рыгора ёсць усе шанцы загінуць у віртуальнай вайне.

Вечаровыя шпацыры і сустрэчы з суседзямі ў двары як новы штодзённы рытуал

Спачатку менчукі кожную нядзелю збіраліся ў шматтысячныя маршы па цэнтральных (і не вельмі) вуліцах горада. Улады трывалі, мабыць, у чаканні, што ўсё само сабой неўзабаве неяк раскідаецца, але яно не раскідалася. Тады сілавікам давялося імітаваць сцішванне пратэсту, і яны пачалі сотнямі пакаваць беларусаў у бусікі і аўтазакі яшчэ да пачатку маршу - вось, маўляў, паглядзіце, ніхто не прыйшоў. «Сцішыць» пратэст у іх, вядома ж, не атрымалася - толькі разгрупаваць. І зараз беларусы амаль штодня маршыруюць з БЧБ-сцягамі ці проста п'юць гарбату разам з суседзямі проста ў сваіх дварах. Калі ацэньваць эфектыўнасць формы пратэсту ступень знясілення сілавікоў, то дваровыя актыўнасці, мяркуючы са зліваў, адназначна ў фаворы.