Загадкавыя месцы Беларусі, дзе вы дакладна не бывалі

Беларусь толькі на першы погляд здаецца краінай, дзе даўно ўсё асушана і разарана.

Напраўду і ў нас стае «мядзведжых кутоў», піша planetabelarus.by.

Каб убачыць некаторыя з іх, недастаткова вялікага жадання і асабістага аўтатранспарту. Адпраўляемся ў віртуальнае падарожжа па месцах, пра якія шмат хто з вас напэўна нават не чулі.

Заказнік «Прастыр» з'яўляецца адным з апошніх куткоў Палесся, не закранутых меліярацыяй. Гэтая забалочаная мясцовасць размешчаная ў міжрэччы Гнілой Прыпяці і Стыр. Лясоў тут практычна няма, затое стае старыц і дробных азёр, на паверхні якіх белыя гарлачыкі ўтвараюць маляўнічыя зараснікі.

Праз высокі ўзровень вады, які захоўваецца нават у канцы лета, трапіць сюды вельмі цяжка ў любую пару года. Дзякуючы гэтаму Прастыр служыць надзейным сховішчам для многіх відаў, якія знаходзяцца пад пагрозай знікнення, уключаючы вялікага падворліка, дупеля, вяртлявую чарацянку.

Непадалёк размешчаная пойма ракі Убарці, дзе сырыя лугі плаўна пераходзяць у асаковыя балоты і зараслі чароту. Тут яшчэ захаваліся дубровы, якія кожны год затапляе падчас вясновых разліваў. Высокія берагі пакрытыя змяшанымі лясамі, дзе трапляюцца дрэвы ва ўзросце больш за 100 гадоў.

У выніку атрымліваецца сапраўдны лабірынт, па якім нават на лодцы бывае няпроста прадрацца - не тое што пешшу. Гэта адна з прычын, чаму пойма Убарці кожны год прыцягвае тысячы мігруючых жураўлёў. Удзень яны кормяцца на навакольных палях, а начуюць на мінеральных астравах пасярод балота, адчуваючы сябе там у поўнай бяспецы.

Ствіга - яшчэ адна рака, якая вызначае сучаснае аблічча Цэнтральнага Палесся. Тут у пачатку ХХ стагоддзя былі пабудаваныя адны з першых меліярацыйных сістэм. Сёння яны прыйшлі ў заняпад і моцна зараслі, так што з першага - ды і з другога - погляду каналы бывае цяжка заўважыць. Нягледзячы на ўмяшанне чалавека, Ствіга робіць уражанне дзікай ракі.

Значная частка яе рэчышча прыпадае на Альманскія балоты - зусім не засвоены край, які доўгі час выконваў функцыю вайсковага палігона. Сплавы па Ствігі знаўцы цэняць за маляўнічыя пясчаныя выспы, раскіданыя ўздоўж усяго рэчышча. Тут таксама нярэдка можна сустрэць балотную чарапаху, якая занесеная ў Чырвоную кнігу Беларусі.

Налібоцкая пушча ўнікальная тым, што гэты велізарны лясны масіў пачынаецца ўсяго за 50 км ад Менска. Нягледзячы на блізкасць сталіцы, тут яшчэ засталося нямала месцаў, куды нават самыя зацікаўленыя турысты дабіраюцца рэдка.

Адным з іх з'яўляецца Чорнае возера, якое атрымала сваю назву за колер вады. Напраўду гэта Затока Заходняй Бярэзіны, якая сваімі вузкімі звілістымі абрысамі нагадвае фіёрд. Зацішнасць гэтага месца зрабіла яго папулярным сярод браканьераў.

На мяжы Беларусі, Польшчы і Літвы раскінуліся лясы, якія часта называюць Гарадзенскай пушчай. Большасць турыстаў звычайна наведваюць гэтыя месцы дзеля Аўгустоўскага канала. Сплавы па ім карыстаюцца нязменнай папулярнасцю, аднак дастаткова толькі крыху адхіліцца ад маршруту, каб патрапіць у край некранутай прыроды.

Выдатную магчымасць зрабіць гэта дае рака Чорная Ганча, якая бярэ свой пачатак у Польшчы і цячэ па беларуска-літоўскім памежжы, пятляючы між лясоў і лугоў. Вёсак у гэтых месцах мала, а тыя, што ёсць, не псуюць ўражанні ад падарожжа. Вось толькі здзейсніць яго атрымліваецца не многім.

Па-сапраўднаму дзікія месцы ёсць і ў Цэнтральнай Беларусі. Бярэзінскі запаведнік славіцца не толькі сваімі балотамі, але і азёрамі. Калі Плаўна добра вядома шматлікім турыстам дзякуючы аднайменнаму гатэлю, пабудаванаму на яго беразе, то возера Палік, размешчанае ў Барысаўскім раёне, яшчэ чакае сваіх «першаадкрывальнікаў».

Уся справа ў тым, што нават маючы дазвол на наведванне запаведніка, сюды даволі цяжка трапіць. У час Вялікай Айчыннай вайны гэтая забалочаная мясцовасць, значная частка якой пакрытая густымі лясамі, хавала буйное партызанскае злучэнне, што налічвала больш за 4000 чалавек.

Яшчэ адзін глухі кут размясціўся на стыку Менскай, Магілёўскай і Віцебскай абласцей. Тут вы знойдзеце цэлую групу азёр, якія называюць Касмачэўскімі. Тыя нешматлікія, хто бываў у гэтых месцах, прызнаюцца, што яны робяць змрочнае ўражанне, і параўноўваюць іх з сібірскай глухаманню.

Замест лесу вялікія тэрыторыі пакрытыя мохам і чэзлымі хвоямі. Аднак іх выгляд зманлівы - многім дрэвам больш за 100 гадоў, проста праз недахоп пажыўных рэчываў у балоцістай глебе хвоі растуць вельмі павольна. Толькі ў канцы лета на Касмачэўскіх азёрах з'яўляюцца зборшчыкі буякоў і журавін. Катаючыся на лыжах зімой, тут можна за ўвесь дзень нікога не сустрэць.

Калі вы стаміліся ад цывілізацыі, то варта адправіцца ў заказнік «Сіньша», які размешчаны ў паўночна-ўсходняй частцы Расонскага раёна, на самай мяжы з Расеяй. 80% тэрыторыі тут займаюць лясы. Ядром заказніка служыць цэлы комплекс, які складаецца з азёр Сіньша, Валоба, Глыба, Дрысы і Астраўцы.

Дзякуючы нізкай шчыльнасці насельніцтва і цяжкадаступнасці гэтых месцаў прырода здолела захавацца тут практычна ў некранутым стане. На тэрыторыі заказніка жывуць такія рэдкія жывёлы як буры мядзведзь і рысь, а мясцовая папуляцыя глушца налічвае больш за 100 асобін - гэта адзін з самых высокіх паказчыкаў па Беларусі.

Больш на ўсход працякае рака Нішча, якая пачынаецца на тэрыторыі Нацыянальнага парка Сябежскі (Расея) і далей пракладае сабе шлях праз Краснаборскую пушчу. Падарожжа па ёй - мабыць, найлепшы спосаб пазнаёміцца з гэтымі цяжкапраходных месцамі.

Вось толькі, выпраўляючыся ў водную вандроўку, будзьце гатовыя да цяжкасцяў. Звілістае рэчышча дорыць выдатныя краявіды, але не дае расслабіцца нават дасведчаным турыстам. Да таго ж нярэдка даводзіцца перацягваць байдарку у абыход дрэў, што ўпалі. Аднак магчымасць сустрэцца з спрадвечнай прыродай акупляе ўсе гэтыя намаганні.

Урочышча Акменіца служыць найлепшым доказам таго, што знайсці па-сапраўднаму дзікае месца можна нават зусім побач з такой вядомай турыстычнай зонай, як Браслаўскія азёры. Некаторыя ведаюць пра яго дзякуючы крыніцы, вада якога лічыцца гаючай.

Аднак сапраўдным багаццем ўрочышча Акменіца з'яўляецца аднайменная рачулка, якая цячэ сярод валуноў і высокіх берагоў, якія нагадваюць каньён. У спякотнае лета яна ператвараецца ў ледзь прыкметны ручаёк ці нават цалкам перасыхае. Дзякуючы гэтаму рэчышча становіцца зручнай сцяжынкай, па якой можна адправіцца насустрач уласным адкрыццям.