Навукоўцы раскрылі адзін з сакрэтаў племя мая

Ён датычыцца зубоў.

Зубныя ўпрыгожванні мая з нефрыту, золата і іншых каштоўных металаў і камянёў, імаверна, не толькі надавалі «глянец» сваім уладальнікам, але і служылі прафілактыкай карыесу і парадантозу. Такой уласцівасцю валодаў цэмент, якім мацавалася да зубоў уся гэтая прыгажосць, заявілі навукоўцы з Мексікі і ЗША.

Даследчыкам культуры мая вядома, што старажытныя прадстаўнікі гэтага народа вельмі любілі надаваць сваёй усмешцы дадатковую прыгажосць, а менавіта - абточвалі зубы або прасвідроўвалі ў іх паражніны, каб уставіць туды «пломбы» з нефрыту, золата, бірузы, гагату або гематыту. Гэта рабілі і ў рытуальных мэтах: пломбы клеілі да разцоў і іклаў у раннім дарослым узросце, яны заставаліся з чалавекам на ўсё жыццё і, магчыма, мелі духоўнае значэнне.

Уся гэтая пышнасць мацавалася да зубоў пры дапамозе адмысловага цэменту. Яго прыроду і вывучылі навукоўцы з Аўтаномнага ўніверсітэта Юкатана (Мексіка), а таксама ўніверсітэтаў Гарвардскага і Браўна (ЗША). Свае высновы яны прадставілі ў часопісе Archaeological Science: Reports. Інкруставаныя каштоўнасцямі зубы ўзялі з археалагічных помнікаў у Гватэмале, Белізе і Гандурасе.

Пры даследаванні навукоўцы ідэнтыфікавалі 150 арганічных малекул, якія звычайна сустракаюцца ў раслінных смолах. У залежнасці ад месца паходжання зуба цэмент, як выявілася, валодаў крыху розным наборам рэчываў, але асноўныя інгрэдыенты былі аднолькавымі.

Іх сумесь валодала надзвычайнай трываласцю. Яно і зразумела, бо інкруставаныя каштоўнасцямі зубы захаваліся да нашых дзён. Навукоўцы таксама высветлілі, што такія налепкі на зубы рабілі не толькі багатыя людзі, але і прадстаўнікі не вельмі паспяховых саслоўяў. Прычым як мужчыны, так і жанчыны.

Але галоўная выснова аўтараў працы тычыцца тэрапеўтычных уласцівасцяў цэменту. Выявілася, ён валодаў лячэбным і гігіенічным эфектам. Клейкая сумесь, на думку даследчыкаў, была здольная зніжаць рызыку запаленняў і інфекцый у роце, бо адным з яе асноўных інгрэдыентаў была хваёвая смала, якая мае антыбактэрыйныя ўласцівасці.

Дзве з васьмі пломбаў былі прыклееныя сумессю, якая змяшчае скларэалід - натуральны прадукт, атрыманы з розных раслінных крыніц, уключаючы шалфей і тытунь. Гэта рэчыва валодае і антыбактэрыйным, і супрацьгрыбковым дзеяннем. Да таго ж яно прыемна пахне, таму часта выкарыстоўваецца ў парфумерыі. Акрамя гэтага, навукоўцы знайшлі ў цэменце эфірныя алеі раслін сямейства мятных, якія таксама валодаюць супрацьзапаленчым эфектам.

Свідраванне пры гэтым было выкананае так умела, што рэдка ўплывала на пульпу нерваў і крывяносныя сасуды ў цэнтры зуба. Дарэчы, археолагам вядома, што да гігіены зубоў мая ставіліся трапятліва, так што высновы навукоўцаў выглядаюць цалкам праўдападобна: цэментавая сумесь магла служыць не толькі для мацавання каштоўных металаў і камянёў, але і ў мэтах прафілактыкі карыесу і парадантозу.