Лейбарысты перамаглі на выбарах у Брытаніі: Кір Стармер будзе прэм'ер-міністрам

Падлік галасоў скончаны амаль ва ўсіх акругах.

Лейбарысцкая партыя на чале з сэрам Кірам Стармерам атрымала большасць галасоў у Палаце абшчын па выніках датэрміновых парламенцкіх выбараў. Гэта азначае канец 14-гадовага кіравання кансерватараў у Вялікай Брытаніі, паведамляе ВВС.

Падлік галасоў скончаны яшчэ не ва ўсіх выбарчых акругах, але лейбарысты ўжо афіцыйна перамаглі ў 410 з іх, што забяспечвае ім камфортную большасць у 650-мясцовай палаце.

Кір Стармер і міністр фінансаў у ценявым урадзе Рэйчэл Рыўз, якой прадказваюць другую па значнасці пасаду ў будучым урадзе, упэўнена перамаглі ў сваіх выбарчых акругах.

У кароткай прамове пасля абвяшчэння вынікаў Стармер, дарэчы, сказаў: «Змены пачынаюцца проста тут, бо гэта ваша дэмакратыя, ваша супольнасць, ваша будучыня. Вы прагаласавалі. Цяпер прыйшоў час нам выконваць абяцанні».

Дзейны прэм'ер-міністр Рышы Сунак таксама здолеў пераабрацца ў сваёй акрузе Рычманд і Норталертан. Разам з тым, ён прызнаў, што кансерватары саступілі, і паведаміў, што павіншаваў Стармера з перамогай.

«Сёння перадача ўлады з рук у рукі пройдзе ў мірнай і спарадкаванай манеры, з добрай воляй з усіх бакоў. Гэта павінна даць нам усім упэўненасць у стабільнасці і будучыні нашай краіны. Брытанскі народ сёння вынес выцверажальны вердыкт, шмат чаму трэба навучыцца…і я бяру на сябе адказнасць за паражэнне», — сказаў Сунак.

Пазней у пятніцу Сунак, а затым Стармер адправяцца ў Букінгемскі палац на аўдыенцыю да караля Карла III.

Вынікі падліку галасоў

У тых выбарчых акругах, дзе разрыў паміж кандыдатамі будзе малы, падлік галасоў можа працягвацца даволі доўга.

Але амаль ва ўсіх акругах падлік ужо скончаны. Лейбарысты перамаглі ў 410 з іх, ліберал-дэмакраты - у 71, Кансерватыўная партыя перамагла ў 119 акругах, пераважна тых жа, дзе яна перамагала і ў 2019 годзе.

Для кансерватараў гэта найгоршы паказчык з пачатку XX стагоддзя.

Яшчэ ў чатырох перамаглі кандыдаты ад правапапулісцкай партыі «Рэформа», у тым ліку яе лідар Найджэл Фарадж.

З ліку вядомых кансерватараў, якія ўжо афіцыйна саступілі і ў новым парламенце засядаць не будуць, можна назваць Гранта Шапса, які займае ў цяперашнім урадзе пасаду міністра абароны, і Пені Мардаўнт, якая ў 2022 годзе прэтэндавала на пасаду лідара партыі, але саступіла ў выніку Рышы Сунаку.

Палітолаг сэр Джон Керціс, прызнаны аўтарытэт у перадвыбарных апытаннях у Вялікай Брытаніі, заўважае адну асаблівасць зніжэння падтрымкі кансерватараў: яна асабліва пацярпела ў тых месцах, дзе больш за траціну домаўладанняў маюць іпатэчны крэдыт. Гэта можна інтэрпрэтаваць як следства фіскальнай палітыкі Ліз Трас, што прывяло да павышэння уліковых ставак, якія не знізіліся дагэтуль.

Былы лідар лейбарыстаў Джэрэмі Корбін, які вызнае больш радыкальна левыя погляды, чым цяперашняе кіраўніцтва партыі, таксама здолеў абрацца ў сваёй акрузе Паўночны Ілінгтан (поўнач Лондана), але зараз ужо як незалежны кандыдат: з партыі яго выключылі.

Прыход на выбарах, зыходзячы са звестак па 100 акругах, дзе падлік скончыўся, выглядае рэкордна нізкім - 57%. Гэта ніжэй, чым на ўсіх выбарах з 1950 года, вынікае са звестак, сабраных Бібліятэкай Палаты абшчын.

У якой ступені пацвердзіўся экзітпол?

Увечары ў чацвер, адразу пасля заканчэння галасавання, быў апублікаваны прагноз, заснаваны на звестках экзітпола, праведзенага Ipsos на замову ВВС, ITV і Sky News. З яго вынікала, што лейбарысты атрымаюць абсалютную большасць у 650-мясцовым парламенце - 410 месцаў, тады як фракцыя торы скароціцца з 345 да 131 дэпутатаў.

Той жа прагноз указваў на ўзмацненне пазіцый Ліберал-дэмакратычнай партыі да 61 месца. Партыі «Рэформа» Найджэла Фараджа прадказвалі 13 месцаў, што прыкметна больш, чым чакалася падчас перадвыбарнай кампаніі.

Таксама прагназавалася значнае скарачэнне прадстаўніцтва Шатландскай нацыянальнай партыі, у якой заставалася толькі 10 месцаў.

Джон Керціс абмовіўся, што прагноз наконт «Рэформы» і шатландскіх нацыяналістаў выклікаў найменшую ўпэўненасць.

Апытанне праводзілася на выхадзе са 130 выбарчых участкаў у Англіі, Шатландыі і ва Уэльсе, але не ў Паўночнай Ірландыі. На апошніх пяці парламенцкіх выбарах яго вынікі супадалі з афіцыйнымі вынікамі выбараў з хібнасцю ад 1, 5 да 7, 5 месцаў.

Што будзе далей

Выбары праходзяць у адзін тур - кандыдат, які атрымаў больш галасоў, чым кожны з іншых прэтэндэнтаў, адпраўляецца ў Вестмінстэр з мандатам дэпутата.

У Палаце абшчын 650 месцаў. Для простай большасці трэба 326.

Як толькі новаабраныя дэпутаты скончаць святкаваць перамогу, яны паедуць у Лондан прысягаць на вернасць каралю. З гэтай прычыны ў парламенце заўсёды менш за 650 дэпутатаў — сябры ірэдэнтысцкай партыі «Шын Фейн» у Паўночнай Ірландыі, перамагаючы на выбарах, застаюцца дома.

Першае пасяджэнне парламента адбудзецца ў аўторак 9 ліпеня. На ім абяруць спікера (на гэтую пасаду зноў прэтэндуе сэр Ліндсі Хойл, які, дарэчы, пераабраны), пасля чаго некалькі дзён будзе адведзена на прысягу новаабраных дэпутатаў.

За справу новы парламент прымецца яшчэ праз тыдзень, 17 ліпеня, калі на афіцыйным адкрыцці новай сесіі кароль скажа прамову аб прыярытэтах новага ўрада, напісаную для яго новым урадам.

Напоўніцу парламент запрацуе толькі ўвосень, калі пасля невялікіх летніх канікулаў і партыйных канферэнцый у верасні-кастрычніку будуць вызначаныя кіраўнікі і чальцы ўсіх парламенцкіх камітэтаў, а ўрад прадставіць бюджэт на найбліжэйшыя месяцы.

Ён і вызначыць, у якім кірунку і на якія грошы будзе з гэтага часу развівацца краіна.

Чаму саступілі кансерватары

Паражэнне кансерватараў адлюстроўвае хутчэй іх непапулярнасць у грамадстве, чым энтузіязм у дачыненні да лейбарыстаў.

За 14 гадоў ва ўладзе торы адзначыліся першым з 1950-х гадоў зніжэннем узроўню жыцця насельніцтва. Вінаватыя і жорсткая эканомія дзяржаўных выдаткаў пасля фінансавага крызісу 2008-2009 гадоў, і пандэмія кавіда, і - галоўнае - брэксіт, які значна скараціў гандаль і інвестыцыі.

Апазіцыі дастаткова было паабяцаць насельніцтву адно - перамены. Усю кампанію яны правялі пад лозунгам з аднаго слова: «Перамен!».

Кіроўная партыя саступала ў апытаннях апазіцыі ўжо пару гадоў, аднак у яе была большасць у парламенце і законнае права дачакацца заканчэння пяцігадовага тэрміну ва ўладзе - студзеня 2025 года.

Непапулярны Рышы Сунак наважыў, што далей будзе толькі горш, і нечакана для прыхільнікаў паўтара месяца таму абвясціў выбары на 4 ліпеня.

Ён чакана з трэскам саступіў ім.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com