Жыхары Маладзечна прапанавалі Чыжу будаваць свінакомплекс у Драздах

Грамадскае абмеркаванне будучых свінакомплексаў прайшло ў Маладзечне.

Яно было гарачым. «Салідарнасць» прапануе самыя яркія моманты.

Абмеркаваць хвалюючую тэму прыйшлі блізу 70 жыхароў горада і раёна. Ля гардэроба перад актавай залай Маладзечанскага райвыканкама сабраўся невялікая натоўп. У кампаніі пенсіянерак вылучаўся моцны малады чалавек з нагруднай нашыўкай «Ахова» на камуфляжы.

- Верхнюю вопратку не здымайце! Раптам вы там занадта актыўна выступаць пачняце і прыйдзецца АМАП выклікаць. Забяруць на суткі, а ў камеры зараз холадна! - жартаваў ахоўнік.

Яго асцярогі часткова апраўдаліся: у гэты вечар у зале райвыканкама было зусім не сумна - «выступаць распачалі». У зале ўжо чакалі чыноўнікі, напружана разглядаючы тых, хто ўваходзілі. У аднаго з іх адразу ж паўсталі пытанні да рэпарцёра з відэакамерамі:

- А хто вас сюды запрашаў? - спытаў ён у аднаго з журналістаў.

У першых шэрагах размясціліся чыноўнікі і прадстаўнікі кампаніі-заказчыка. Сярод іх быў мужчына з чэпкім позіркам, які ўважліва разглядаў залу і, не саромеючыся, чытаў першыя запісы ў нататніках тых журналіста, што сядзяць ззаду яго. У нейкі момант ён заўважыў у іншым канцы залі актывіста АГП Уладзіміра Малярчука.

На ім быў бел-чырвона-белы шалік і гэта відавочна зацікавіла ўважлівага грамадзяніна. Ён стаў падаваць сігналы суседу апазіцыянера, мужчыну з характэрнай знешнасцю. Жэсты гэтыя як бы казалі: няхай зашпіліць куртку і схавае шалік. Але сусед актывіста не стаў выконваць загад. Шалік быў выратаваны.

Чыноўнікаў запрасілі на сцэну і сталі прадстаўляць.

- Валянцін Асіповіч, начальнік аддзела ўнутраных спраў, - пазнаёмілі публіку з пільным грамадзянінам.

Абмеркаванне пачаў намеснік старшыні райвыканкама ў эканоміцы Генадзь Актанаровіч. Яго прапановы спачатку выслухаць аўтараў праектаў, а потым задаваць пытанні адразу ж выклікала пратэсты ў залі:

- Дайце слова народу! Мы таксама хочам выказацца.

Слова далі аднаму з аўтараў АУНА, супрацоўніку навукова-вытворчай фірмы «Экалогія». Тут жа ў залі падняўся прадстаўнік Беларускага Хельсінкскага камітэта Маладзечна Эдуард Баланчук. Ён заявіў, што людзі прыйшлі не справаздачы слухаць, а выказаць свой пратэст супраць планаў пабудовы комплексаў.

Атмасфера ў залі стала распальвацца. На вялікіх маніторах ішла відэапрэзентацыя праектаў. Але прысутных малюнак на экранах мала цікавіў.

Увагу залі на кароткі час удалося прыкаваць інфармацыяй аб тым, што адначасова ў комплексах будзе знаходзіцца па 47-50 тысяч галоў свіней, а лічба 100 тысяч азначае колькасць галоў, якую плануецца вырошчваць за год.

У зале паднялася жанчына:

- Мяне клічуць Улада. Я не супраць, няхай будзе той комплекс. Але ў мяне ёсць пытанне: чаму так блізка ад горада, няўжо не знайшлі іншага месца?

Заўвагу эксперта «Экалогіі» аб тым, што прадстаўнікі заказчыка аб'ездзілі ўвесь раён у пошуках аптымальнай пляцоўкі, атрымала ананімнае пытанне з залі: «А ў Дразды ездзілі?».

Улада пачакала, пакуль аціхне смех і прапанавала: спачатку закладзіце лесапалосы, дайце ім вырасці, а потым ужо будуйце комплексы. Зала сустрэла гэтыя словы авацыямі.

Да мікрафона выйшаў жыхар вёскі Лахаўшчына Уладзіслаў Юркоў. Ён заклікаў да канструктыўнага і аргументаванага абмеркавання. У якасці уласных аргументаў Уладзіслаў агучыў шэраг недапрацовак, знойдзеных ім у АУНА. І зарабіў сваю порцыю апладысментаў.

Слова далі дырэктару ТАА «НПФ «Экалогія» Дзмітрыю Гурыкаву, але заля не захацела слухаць.

Прыйшлося ўмяшацца першаму намесніку старшыні райвыканкама Генадзю Бажко. Ён нават перайшоў на беларускую мову, заклікаючы ўсіх супакоіцца. У той вечар яму давялося не адзін раз ўгаворваць прысутных, і нават павышаць голас.

Устаў новы прамоўца, жыхар вёскі Канюшаўшчына Валожынскага раёна. Госць нагадаў, што два гады таму ў іх таксама пачалі будаваць велізарны свінакомплекс.

- Адкажыце на такое пытанне: чаму пры ўсіх вашых новых тэхналогіях мы пачынаем задыхацца ад смуроду? - спытаў ён.

Пазней гэты ж мужчына правёў прававой лікбез, распавёўшы, што жыхароў бліжэйшых вёсак і мікрараёнаў можна ўважаць пацярпелымі:

- Паспрабуйце прадаць дом або кватэру, дзе смярдзіць свіным гноем. Такое жыллё каштуе ўдвая танней. А вас ніхто не пытаўся, ці вы хочаце сто тысяч свіней пад бокам, - заявіў ён.

Новы выступоўца распавёў аб пачутым у польскім Любліне. Туды, маўляў, з Галандыі на дагадоўванне завозяць свіней, так як у саміх галандцаў з экалогіяй ўсё дрэнна. Але і палякі ўжо пачынаюць задумвацца.

- Так адкуль у нас гэтая гігантаманія? - спытаў госць у камісіі на сцэне.

Прадстаўнік «Экалогіі» парыраваў: колькасць свіней у Галандыі ў разы больш, чым у Беларусі. У нас такіх праблем пакуль няма.

- Так хутка будуць! - крыкнулі з залі.

Устала маладая мама, якая непакоіцца за будучыню сваіх дзяцей:

- У нас і так увесь раён прадзьмухваецца. А цяпер яшчэ і смурод на нас будзе несці.

Дырэктар «Экалогіі» на гэта адказаў абяцаннем разгледзець пытанне стварэння лесапалос.

Затым прыйшла чарга галёркі. Адзін за адным выступілі мужчына і жанчына, аб'яднаныя падобнай праблемай.

Выступаюць уладальнікі прыватных дамоў, паблізу якіх неўзабаве могуць з'явіцца гіганцкія свінакомплексы

- Мы гадамі стаялі ў чарзе, нарэшце, у 2012-м атрымалі ўчастак, пабудавалі дом, падвялі камунікацыі. І вось цяпер мы даведаліся, што каля нашага дома будзе свінарнік, - распавёў сваю гісторыю мужчына. - Я думаў, што на пенсіі буду заслужана адпачываць, а замест гэтага мне прапаноўваюць пісаць скаргі ў санстанцыю на смурод.

У жанчыны падобная гісторыя:

- У мае гады хочацца спакойна дажыць у сваёй хаце, але не даюць. Хочаце будаваць - так будуйце дзе далей. Або перасяляйце нас у новае жыллё.

Пенсіянерка паскардзілася і на забарону разводзіць свіней праз ахоўную зону.

Як высветлілася, тэма выдадзеных участкаў на тэрыторыі, дзе неўзабаве могуць з'явіцца свінафермы, хвалявала многіх.

- Чаму нас ніхто не папярэдзіў? Што нам цяпер рабіць? Перасяляйце нас! - даносіцца з залі.

Да мікрафона выйшаў мужчына, які назваўся інжынерам.

- А што будзе, калі ў нас ліўні пройдуць, як нядаўна ў Італіі? Куды гэта ўсё змые? - Падняў ён пытанне велізарных аб'ёмаў гною, які атрымліваецца ад сотні тысяч галоў свіней. - Вашы ачышчальныя за 2 мільёны еўра пры такіх аб'ёмах, гэтага мала, трэба 7-8 мільёнаў.

З-за манітора кампутара выглянуў дырэктар ТАА «Вялес-Міт» Алег Іваноў.

Ён паспяшаўся супакоіць прысутных словамі аб тым, што ў Беларусі яшчэ не ўжываліся такія эфектыўныя меры бяспекі, якія плануюць задзейнічаць на новых комплексах.

З залы прагучалі заклікі зафіксаваць у пратаколе той факт, што жыхары рэгіёну выступаюць супраць будаўніцтва комплексаў.

- Скажыце, адкуль у вас узяліся лішнія кубаметры га*на? - спытаў мужчына з першых шэрагаў, трасучы раздрукоўкамі АУНА, папраўленымі ягонымі ўласнымі разлікамі.

Завязалася спрэчка з прадстаўнікамі «Экалогіі», якія паспрабавалі папулярна адказаць на нязручнае пытанне. Але мужчына застаўся пры сваім:

- Памылкі ў разліках кажуць аб якасці вашага дакумента.

З залы загучалі новыя просьбы аднесці будучыя прадпрыемства далей ад горада.

Доктар-педыятр Марыя Байкова распавяла, што здароўе ў дзяцей з кожным пакаленнем становіцца ўсё горшае:

- Нам Чарнобыля было мала? Што мы пакінем сваім дзецям? Праз 10 гадоў не застанецца нармальнай вады - будзем купляць водаачышчальнікі ў «Вялес-Міт»?

Следам выступіў малады чалавек у чорным гарнітуры, які нагадаў, што адказнасць за магчымую экалагічную катастрофу нясуць Юрый Чыж, як уладальнік кампаніі-заказчыка, і Аляксандр Лукашэнка, як кіраўнік дзяржавы.

- Навошта гэтая палітыка? Ідзі на вуліцу і там выступай! - зашыпеў на прамоўцу сусед-пенсіянер.

У залі загаманілі. І тады загаварыў госць ноткамі прабачэння ў голасе:

- Мы разумеем, што фермы ўсё адно пабудуюць, што не ўсё залежыць ад улады. Вы нам толькі скажыце, што нам зрабіць, каб і вам дапамагчы і сабе. Колькі трэба подпісаў сабраць - тысячу, дзесяць?

У зале зноў зашумелі: «Скажыце, што нам рабіць?!».

- Улада пачула ваш крык душы, - вычарпальна адказаў на гэта Генадзь Актанаровіч.

Зноў ўстаў Эдуард Баланчук:

- Мы не можам дапамагчы ўладзе. У іх ужо пляцоўкі пад комплекс тычкамі размечаныя, - заявіў ён.

Генадзь Актанаровіч на гэта адказаў, што пастанова аб будаўніцтве яшчэ не прынятая.

- Тады мы просім вас, нашу ўладу, не даваць дазвол на гэтую будоўлю. Давайце прагаласуем за гэта!

У зале падымаецца лес рук - практычна аднагалосна.

На галёрцы ускоквае мужчына: я супраць! Ён нешта крычыць, але гул незадаволенасці глушыць яго: «Гэта правакатар! Ён працуе ў райвыканкаме! Яго сюды адмыслова пасадзілі!».

Галас сціх. Слова ўзяў сівы мужчына.

- Я правільна зразумеў, што гэтай фірме зямлю даюць у арэнду на 49 гадоў? Мне 66. Я добра, але ў мяне ўнукі. Гэта што ж атрымліваецца - ім 50 гадоў у гэтым гаў*не жыць?

Эстафету перахапіў іншы пенсіянер:

- У нас самая высокая шчыльнасць насельніцтва ў вобласці, больш за сто садовых таварыстваў. Гэта проста свінства, што нам падсунулі аж два такіх комплексы. Ну добра - калі б адзін.

Трэці пенсіянер нагадаў, што пры саветах жыхарам горада не раз атрымоўвалася пераканаць ўлады не будаваць шкодную вытворчасць:

- Цяпер нас проста ніхто не слухае. Вы паглядзіце на сцэну і вам усё стане ясна: улады сядзяць за адным сталом з заказчыкамі.

Гэтай заўвагай скарысталася доктар Байкова:

- Улады, вы за нас, за народ? Падтрымайце нас!

З залы прагучала прапанова ўключыць у афіцыйную камісію прадстаўнікоў ад простых грамадзян, каб яны маглі кантраляваць працэс прыняцця пастаноў.

Чыноўнікі адрэагавалі нервова:

- Мы сёння абмяркоўваем АУНА, а не склад камісіі.

Хто-небудзь з залы паспрабаваў ухапіцца за апошнюю саломінку:

- А што думае наш дэпутат? Выканкамаўскіх прызначаюць, а мы яго выбіралі.

Але Віктар Невяровіч, старшыня Маладзечанскага раённага Савета дэпутатаў 26 склікання, прамаўчаў усю сустрэчу, адказаў няпэўна, сказаўшы, што трэба ўсё абмеркаваць і толькі потым прымаць пастанову.

- Добра, мы сказалі, што мы думаем пра ўсё гэта. Скажыце і вы нам - вы за ці супраць будаўніцтва? - спыталі з залы ў намесніка старшыні.

- Я пакіну сваё меркаванне пры сабе, - адказаў Генадзь Актанаровіч, устаючы з-за стала.

Людзі сталі разыходзіцца.