Магістрант з Гомеля прыдумаў, як перамагчы ў букмекерскіх канторах

Ніякай містыкі – простая матэматыка.

Ставіце на ўлюбёную каманду, а яна саступае. Знакаміты трэнер не прыводзіць нацыянальную каманду да трыумфу. У клубе шмат знакамітых гульцоў, а вынік нулявы. Вы ніяк не можаце зразумець прычын? А матэматыкі могуць. Магістрант Гомельскага дзяржуніверсітэта імя Ф. Скарыны Андрэй Галкоўскі ўпэўнены, што спорту не стае строгіх лічбаў, і праводзіць статыстычны аналіз беларускага чэмпіянату ў футболе. Ягоная сістэма дасць магчымасць не толькі вызначыць вынік матчу, але і скарэктаваць стратэгію каманды перад важнай сустрэчай, піша сайт tut.by.

Эмоцыі пакіньце пры сабе

Футбол Андрэй Галкоўскі любіць, але размахваць шалікамі і скандаваць лозунгі — гэта не пра яго, а вось пасядзець на стадыёне, назіраючы за гульнёй ФК «Гомель», — для Андрэя - мілая справа. У адзін з такіх момантаў хлопцу ў галаву і прыйшла думка, што нацыянальнай вышэйшай лізе не стае статыстычнага аналізу звестак.

— Як заўзятар вызначае ўзровень гульца? «Глядзі, як абвёў, адбіў! Клас!» Лічбы кажуць пра іншае. Форвард можа забіць 12-15 мячоў за сезон, стаць найлепшым снайперам. Але калі правесці аналіз, то выявіцца, што ён забіваў у пераможных матчах, пры ліку 2:0 на карысць ягонай каманды. А нашмат карысней былі б два першыя галы і гульцы, якія іх забілі, — менавіта гэтыя мячы прынеслі вынік.

У працы Андрэю дапамагае загадчыца кафедры фундаментальнай і прыкладной матэматыкі Ларыса Марчанка:

— Кафедра займаецца імавернасна-статыстычнымі метадамі ў эканоміцы, фінансах і масавым абслугоўванні. У нас дзейнічае Гомельская школа мультыплікатыўных сетак пад кіраўніцтвам прафесара, доктара фізіка-матэматычных навук Юрыя Малінкоўскага. Гэта адна з трох вядучых сусветных школ, астатнія размешчаныя ў ЗША і Японіі. Статыстычны аналіз звестак ужываецца ў многіх галінах — у эканоміцы, біялогіі, медыцыне, фізіцы, геалогіі. Выкарыстанне апарата матэматычнай статыстыкі і дазваляе выяўляць сувязі паміж з'явамі і фактарамі, якія не бачныя на першы погляд.

Недахоп інфармацыі

Магістрант Галкоўскі садзіцца за кампутар і адкрывае шматлікія табліцы. У іх заносіць звесткі аб усіх 16 камандах вышэйшай лігі, якія з 2015 года ў адкрытым доступе пачала выкладваць Беларуская федэрацыя футбола. Колькасць удараў, кутніх, дакладнасць перадач, адсотак валодання мячом, жоўтыя карткі, забітыя мячы, час замен і іншыя паказчыкі. Лагістычная мадэль Андрэя дазваляе прагназаваць імавернасць набору балаў у гульні.

— Не проста спрагназаваць перамогу ці паразу, бывае ж і нічыя. Мы бачым, ці зможа каманда застацца ў вышэйшай лізе, удзельнічаць у еўракубках, дзе досыць салідныя прызавыя за выхад у групавы этап.

Асноўная задача даследавання — прааналізаваць, якія фактары пасляматчавай статыстыкі найбольш моцна ўплываюць на набор балаў камандай, і на іх аснове стварыць матэматычную мадэль. Яна дапаможа трэнеру будаваць або карэктаваць стратэгію гульні. Выкарыстоўваць сістэму можна будзе і агулам у дачыненні да каманды, і да кожнага гульца паасобку — паглядзець, наколькі карысны футбаліст клуба.

Вынікі маглі б быць больш дакладнымі. Андрэю не стае даступнай інфармацыі, частка звестак застаецца ўнутры клубаў.

— Гэта тэхніка-тактычныя звесткі, хуткасць перамяшчэння гульца, хуткасць працы з мячом. Самі пралічыць не зможам, мы не футбольныя спецыялісты. Да таго ж патрабуецца велізарны час на прагляд матчаў.

Супрацоўніцтва з клубамі — наступны крок даследаванняў, аб якім марыць малады навуковец. Карысць будзе і для навукі, і для гульні.

У кожнага свая сістэма

У спорце да аналізу статыстычных звестак доўгі час ставіліся халаднавата. Адзін з першых, хто выкарыстаў матэматыку ў футболе, быў савецкі трэнер Валерый Лабаноўскі, які ўжыў у 1970-1980-х гадах апарат матэматычнай статыстыкі і мадэлявання да трэніровачных і гульнявых працэсаў, індывідуальных якасцяў гульцоў і нават харчавання. Трэнер-наватар вывеў у чэмпіёны кіеўскае «Дынама»!

Другі «прыход» статыстычнага аналізу ў спорт адбыўся на амерыканскім кантыненце ў пачатку XXI стагоддзя. Пол Дэпадэста і Білі Бін выкарыстоўвалі статыстычныя метады ацэнкі звестак для бейсбольнага клуба «Oakland Атлецікс». Вынікі перасягнулі ўсе чаканні. Пасля гэтага многія клубы сталі прыцягваць да працы з трэнерскім штабам спецыялістаў у галіне матэматычнай статыстыкі. Выкарыстаць сусветныя напрацоўкі ў беларускіх рэаліях нельга. З'яўляюцца ўласныя ўнікальныя звесткі, якія неабходна знаходзіць, аналізаваць і ўлічваць. Сістэма Андрэя мадэляваліся выключна для нацыянальнага чэмпіянату, яна не прызначаная для кубкавых гульняў, у якіх на адным этапе праводзіцца два матчы. На дапрацоўку сістэмы могуць сысці гады, але матэматыка павінна стаць будучыняй спорту.