Улады значна падымуць кошты паліва, бо НПЗ скаціліся ў страты?

Намеснік кіраўніка канцэрна «Белнафтахіма» агарошыў аўтааматараў заявай аб неабходнасці ўзняцця коштаў нафтапрадуктаў.

banki24.by вывучылі пытанне і знайшлі вельмі сумныя факты ў справаздачнасці Мазырскага НПЗ і Нафтана. Перш за ўсё намеснік старшыні Белнафтахіма адзначыў, што на сусветным рынку назіраецца рост коштаў нафты, якая ў сабекошце прадукцыі НПЗ перавышае 80%. Гэта сцверджанне дакладнае: беларускія НПЗ перапрацоўваюць нафту маркі Urals, якая апошнім часам толькі даражэла.

Паводле звестак Мінфіна Расеі, кошт сумесі Urals узляцела з 45,65 USD за барэль у чэрвені 2017 года да 63,61 USD у снежні 2017 года. Мяркуючы з каціровак пачатку 2018 года, сярэдні кошт Urals за студзень будзе яшчэ вышэйшым, чым месяцам раней. Кошты нафтапрадуктаў у Беларусі рэгулююцца дзяржавай.

Апошні раз Белнафтахім падвышаў раздробныя кошты ў кастрычніку-2017. Усяго за 2017 год бензін падаражэў на 7%, дызпаліва - на 4,9%. Кошт сырой нафты, якую купляюць НПЗ, вырас за гэты ж час у далярах на 22,1%. З названых прычын прапанова павялічыць кошты нафтапрадуктаў на 23% не выглядае такой ужо неразумнай. Да таго ж, на НПЗ цісне штогадовы рост ставак акцызаў на маторнае паліва. Вось і у 2018 годзе прапануецца павысіць акцызы на 10%.

Зрэшты, пакуль кіраўнік дзяржавы не падпісаў адпаведны дакумент. Вялікія фінансавыя праблемы беларускай нафтаперапрацоўкі выявіліся ў кастрычніку 2017 года. З гэтага месяца НПЗ ад рэалізацыі прадукцыі сталі атрымліваць адны страты. І калі кастрычнік яшчэ можна растлумачыць капрамонтамі ў Мазыры, то ў лістападзе абодва заводы працавалі на поўную магутнасць. У выніку страты НПЗ ад рэалізацыі нафтапрадуктаў за кастрычнік-2017 склалі 18,9 млн BYN, за лістапад-2017 - 19,8 млн BYN. Так дрэнна справы ў заводаў не ішлі нават у першым квартале 2017 года, калі Расея зрэзала пастаўкі нафты ў адказ на нявыплаты Беларусі за газ. Рэнтабельнасць продажаў нафтаперапрацоўкі ў кастрычніку склала мінус 1,8%, у лістападзе-2017 - мінус 1,5%.

Паколькі на замежных рынках НПЗ прадаюць сваю прадукцыю сусветнымі коштамі, увесь «мінус» далі продажы ўнутры Беларусі. Больш за тое, інсайдэры на ўмовах ананімнасці паведамляюць, што ў снежні-2017 і студзені 2018 сітуацыя стала толькі горшай. Не радуюць і іншыя фінансавыя паказчыкі НПЗ. Чыстая страта галіны за кастрычнік-2017 склалі 7,7 млн BYN, за лістапад-2017 - 28,5 млн BYN. Гэта значыць, што ў кастрычніку страты ад рэалізацыі былі часткова кампенсаваныя даходамі ад інвестыцыйнай і фінансавай дзейнасці, а ў лістападзе і на гэтых радках НПЗ спрацавалі ў «мінус».

Магчыма, восенню НПЗ дадаткова падкасілі адмоўныя курсавыя розніцы. Бо менавіта ў чацвёртым квартале Нацбанк стаў збіваць панічныя настроі на біржы праз паслабленне беларускага рубля да кошыка валют. Дзеля справядлівасці варта адзначыць, што негатыўныя курсавыя розніцы магутна паўплывалі не толькі на НПЗ. У лістападзе рэальны сектар паказаў найгоршы фінансавы вынік за год, калі не браць пад увагу чэрвень. За лістапад-2017 эканоміка за выключэннем фінансавых кампаній і банкаў зарабіла ўсяго 387,7 млн BYN чыстага прыбытку супраць 954,1 млн BYN у кастрычніку. Апрацоўчая прамысловасць у лістападзе-2017 наогул адбіла чыстыя страты сумай 5,3 млн BYN.

Прычым галоўны негатыў далі не НПЗ, а цэментныя заводы, цэлюлозныя камбінаты і адзін з мабільных аператараў. Іх сукупную страту за лістапад можна ацаніць на суму да 300 млн BYN. Магчыма, камусьці з іх ўлады дапамаглі на канец года. Што тычыцца НПЗ, то дапамога ад дзяржавы наўрад ці прыйшла. Улады глядзяць на заводы як на дойных кароў бюджэту, а не як на атрымальнікаў дармовых грошай. На думку некаторых чыноўнікаў, дастаткова ўжо таго, што НПЗ разгрузілі ад залішняга сыравіны з дапамогай рээкспарту часткі нафты. У такіх умовах НПЗ спадзяюцца на ўласныя і пазыковыя рэсурсы. Да прыкладу, у канцы снежня Мазырскі НПЗ размясціў на закрытай падпісцы аблігацыі на 4,75 года пад 4,9% гадавых на 52,9 млн EUR. Пра пакупнікоў каштоўных папер не паведамляецца.