Што будзе з нафтай: сцэнары

Кошт міжнароднага нафтавага эталона Brent упаў на 26% усяго за паўтара месяца.

РБК разабраўся, якія сцэнары магчымыя цяпер на нафтавым рынку.

У аўторак, 20 лістапада, кошт нафты другі раз за тыдзень ўпаў больш чым на 6%: супалі адразу некалькі негатыўных фактараў – рост рызыкі перавытворчасці, падзенне амерыканскіх акцый на фоне асцярог запаволення эканамічнага росту ў свеце, ціск на нафтавыя каціроўкі з боку заяў прэзідэнта ЗША Дональда Трампа.

У сераду кошты карэктаваліся ўверх, але адыгралі толькі частку падзення: на 20:25 паводле Менску студзеньскія ф'ючэрсы Brent падаражэлі на 2,4%, да $64 за барэль, ф'ючэрсы WTI - на 3,8%, да $55,44 за барэль. Адскок уверх быў і пасля падзення на мінулым тыдні.

Кошт нафты можа абрынуцца яшчэ ніжэй да снежаньскай сустрэчы АПЕК

Канферэнцыя групы АПЕК+ (картэль нафтаэкспарцёраў плюс Расея, Мексіка і Казахстан) 6 снежня, на якой будуць абмяркоўвацца квоты нафтаздабычы, будзе мець ключавое значэнне для далейшага кірунку коштаў. Але пакуль захоўваецца нявызначанасць адносна калектыўнай пастановы экспарцёраў, і яна будзе ціснуць на каціроўкі.

Аналітыкі Goldman Sachs чакаюць «высокай валацільнасці нафтавых коштаў, пакуль не з'явяцца сведчанні паляпшэння фундаментальных паказчыкаў [попыт і прапанова] нафтавага рынку» (цытата паводле Bloomberg). Гэта значыць, што кошты могуць скакаць угору і ўніз, пакуль не наступіць яснасць са стратэгіяй АПЕК+.

Тэхнічныя фактары не даюць адназначнай карціны. З аднаго боку, у ф'ючэрсаў на амерыканскую нафту амаль утварыўся так званы смяротны крыж: сітуацыя, пры якой 50-дзённы слізгальны сярэдні кошт апускаецца ніжэй за 200-дзённы слізгальны сярэдні кошт. Паводле стану на 18:38 мск першы знаходзіўся на ўзроўні $67,24 за барэль, а другі - на адзнацы $67,06 (звесткі тэрмінала Bloomberg). Калі 50-дзённы слізгальны сярэдні кошт будзе ніжэйшы за 200-дзённы, гэта пагражае далейшымі распродажамі ф'ючэрсаў WTI.

З іншага боку, ф'ючэрсы на міжнародны эталон Brent з больш далёкімі тэрмінамі выканання патаннелі не так моцна, як кантракты найбліжэйшага месяца - гэта кажа на карысць аднаўлення коштаў у будучыні.

Што наважыць АПЕК+

12 лістапада міністр энэргетыкі Саудаўскай Арабіі Халід Аль-Фаліх казаў, што, магчыма, сусветным нафтавытворцам давядзецца скараціць сукупную здабычу на 1 млн бар. у дзень, каб збалансаваць рынак. Аднак цяпер Саудаўская Арабія здабывае рэкордныя аб'ёмы: як паведаміў Bloomberg са спасылкай на галіновыя крыніцы, у лістападзе тамтэйшае вытворчасць даходзіла да 10,8-10,9 млн бар. у дзень. І цяпер з’явіўся сумнеў, што Эр-Рыяд гатовы да скарачэння здабычы, пасля таго як Трамп публічна падтрымаў каралеўскія ўлады на фоне забойства саудаўскага журналіста Джамаль Хашкаджы.

«Саудаўская Арабія з'яўляецца найбуйнейшым вытворцам нафты ў свеце пасля ЗША. Яны цесна працуюць з намі і праяўляюць чуласць да маіх запытаў аб тым, каб падтрымліваць кошты нафты на разумных узроўнях», - гэтая фраза Трампа паслужыла крыніцай для спекуляцый пра тое, што ЗША ў абмен на паблажлівасць пасля забойства Хашкаджы маглі заручыцца абяцаннем Саудаўскай Арабіі не скарачаць нафтаздабычу на снежаньскім пасяджэнні АПЕК.

У сераду Трамп працягнуў слоўны ціск на Эр-Рыяд і нафтавыя кошты. «Кошты ідуць ўніз. Выдатна! <...> Дзякуй Саудаўскай Арабіі, але давайце яшчэ ніжэй!» - напісаў прэзідэнт ЗША ў Twitter.

Расея, другі найбуйнейшы ў свеце вытворца нафты, пакуль не паслала выразнага сігналу аб неабходнасці абмяжоўваць здабычу. Міністр энэргетыкі РФ Аляксандр Новак заявіў на гэтым тыдні, што вытворцам нафты трэба паглядзець, як будзе развівацца сітуацыя ў лістападзе, на пачатак снежня больш дакладна ўяўляць сабе існую сітуацыю і прагноз на зімовы перыяд.

Прэзідэнт Расеі Уладзімір Пуцін можа сустрэцца з наследным прынцам Саудаўскай Арабіі Мухамедам бен Сальманам у кулуарах саміту G20 у Буэнас-Айрэсе ў канцы лістапада, за тыдзень да пасяджэння АПЕК, паведаміў журналістам у сераду прэс-сакратар прэзідэнта РФ Дзмітрый Пяскоў. Трамп таксама казаў, што хоча сустрэцца з прынцам на саміце.

Магчымы паўтор 2014 года...

Аналітыкі чакаюць пасяджэння АПЕК 6 снежня і праводзяць паралелі з пасяджэнням 27 лістапада 2014 года. Тады картэль стаяў перад выбарам - абмежаваць нафтаздабычу, каб падтрымаць кошты, ці адпусціць кошты ўніз, але не скарачаць вытворчасць, і не саступаць рынкавую долю амерыканскім сланцавым канкурэнтам. У 2014 годзе АПЕК абраў стратэгію абароны рынкавай долі ў шкоду нафтавым коштам.

На наступны дзень пасля няўдалага лістападаўскага пасяджэння АПЕК нафтавыя кошты ўпалі на 10%, а праз месяц падзенне дасягнула 25%. Падзенне працягвалася да 2016 года (у пачатку таго года кошт Brent апускаўся ніжэй за $30, у лістападзе нафта таргавалася ніжэй за $50), пакуль група АПЕК+ не дамовілася пра рашучае скарачэнне калектыўнай здабычы.

Цяпер АПЕК стаіць фактычна перад той жа дылемай: падтрымаць кошты або сваю долю на рынку. «Калі цяпер яны не скароцяць здабычу, гарантую: усё паўторыцца, як у 2014 годзе», - папярэджвае дырэктар інвесткампаніі Tudor, Pickering, Holt&Co. Майк Брэдлі (цытата паводле Houston Chronicle).

Але сітуацыя на рынку змянілася ў параўнанні з 2014 годам не на карысць АПЕК. Перажыўшы нізкія кошты 2014-2016 гадоў, вытворцы нафты ў ЗША сталі больш гнуткімі і цяпер могуць з прыбыткам здабываць нафту нават пры коштах $30 за барэль, адзначае Bloomberg. Паколькі саўдзітам для рэнтабельнасці патрэбна больш дарагая нафта, яны не могуць сабе дазволіць далейшае падзенне коштаў.

...але базавы сцэнар - што паўтарэння не будзе

Нягледзячы на цяперашняе зніжэнне нафтавых каціровак, The Economist Intelligence Unit (EIU) чакае, што ў 2019-2020 гадах кошт Brent будзе ў сярэднім знаходзіцца ў дыяпазоне $70-80 за барэль, вынікае са свежага прагнозу EIU (ёсць у РБК). Кампанія нават прыводзіць негатыўны сцэнар, у якім кошты падымаюцца да $100 праз непрадбачаныя перабоі з пастаўкамі.

Імавернасць развязання АПЕК+ зноў абмежаваць здабычу вельмі высокая, лічыць аналітык АКРА Васіль Тануркоў. Па-першае, кошт нафты блізу $60 не задавальняе Саудаўскую Арабію, па-другое, здабыча ў ЗША працягне расці, а гэта значыць, што іншым краінам давядзецца зніжаць уласнае бурэнне, каб збалансаваць рынак. У наступным годзе барэль нафты будзе каштаваць блізу $65, прагназуе Тануркоў.

Цяперашняе зніжэнне коштаў, як і нядаўні рост да $80 за барэль, звязанае не з фундаментальнымі фактарамі, а з кан'юнктурай, кажа дырэктар Маскоўскага нафтагазавага цэнтра EY Дзяніс Барысаў. Апошнія паўгода нафтавыя каціроўкі карэлявалі з коштам ІТ-кампаній на амерыканскім фондавым рынку, які стабільна рос. Цяпер рынак падае (найбуйнейшыя тэхналагічныя кампаніі ЗША за апошні час страцілі блізу $1 трлн капіталізацыі. - Заўвага.), ФРС працягвае цыкл уздыму ставак, даляравая ліквіднасць сціскаецца, і спекулянты распрадаюць рызыкоўныя актывы, перакладаючы грошы ў ахоўныя, гэта прыводзіць і да падзення коштаў нафты, тлумачыць экспэрт.

Абвал, як у 2014 годзе, наўрад ці магчымы: па-першае, няма такога перавышэння прапановы над попытам, па-другое, у 2016 годзе на рынку з'явілася абмежаванне ў выглядзе АПЕК+, якая пры вострай неабходнасці можа ўмяшацца ў сітуацыю і скараціць здабычу, кажа Барысаў. Ён чакае, што у 2019 годзе кошт Brent захаваецца ў дыяпазоне $60-70.