Гары Паганяйла: У Беларусі адбываецца дыскрымінацыя ромаў паводле нацыянальнай прыкметы

Гэтая практыка ўкаранілася сярод міліцыі задоўга да інцыдэнту з магілёўскім інспектарам ДАІ.

У сувязі з трагічнай гібеллю лейтэнанта ДАІ з Магілёва Яўгена Патаповіча ў гарадах Беларусі прайшлі масавыя затрыманні ромаў (грамадзян цыганскай нацыянальнасці). Дзясяткі чалавек прадаўжалі знаходзіцца ў месцах абмежавання волі нават пасля таго, як Следчы камітэт назваў непрыярытэтнай версію пра «выкраданне» інспектара ДАІ «трыма цыганамі на Волзе». Многія з затрыманых заявілі аб прыніжэннях і катаванні з боку міліцыі, а кіраўнік цыганскай дыяспары ў Беларусі Алег Казлоўскі параўнаў дзеянні ўладаў з аблавамі на цыганоў і габрэяў за Гітлерам.

Сітуацыю для сайта Charter97.org пракаментаваў старшыня юрыдычнай камісіі РП ГА «Беларускі Хельсінскі Камітэт» Гары Паганяйла:

- Гэтая сітуацыя ўзнікла не сёння, і нават не ўчора. Мы, праваабаронцы, ужо не першы год звяртаем увагу і органаў міліцыі, і пракуратуры на тое, што ў дачыненні да цыганоў адбываецца так званае «прафіляванне».

Часам прымаюцца спецыяльныя пастановы аб правядзенні неабгрунтаваных «аператыўна-вышуковых мерапрыемстваў» у дачыненні асобаў так званай «цыганскай нацыянальнасці» (ромаў). Прычым гэта часта здараецца ў грубай форме, без нейкага вызначанага падставы ў дачыненні да канкрэтнай асобы.

Мы не раз звярталі ўвагу на тое, што не аднаўляюцца правы тых, хто неабгрунтавана быў затрыманы, у іх нават не просяць прабачэння. Многія ромы без нагоды фатаграфуюцца, здаюць дактыласкапію, ставяцца на ўлік - хоць пры гэтым за імі правапарушэнняў не заўважана.

Рэзанансны выпадак са знікненнем супрацоўніка ДАІ прадэманстраваў, што нічога ў нашым царстве-дзяржаве ў дачыненні да ромаў не змянілася. Як толькі з'явіліся першыя звесткі аб тым, што інспектара нібыта пасадзілі ў машыну асобы ці то цыганскай, ці то каўказскай нацыянальнасці - у краіне пачаўся чарговы хапун.

Таму пацярпелыя ад дзеянняў міліцыі ў гэтай сітуацыі грамадзяне маюць права абскардзіць яе дзеянні ў пракуратуру. Неабходна дамагацца таго, каб гэтым выпадкам былі дадзеныя выразныя прававыя ацэнкі з прыцягненнем вінаватых да дысцыплінарнай і іншай адказнасці. У затрыманых супрацоўнікі міліцыі павінны як мінімум папрасіць прабачэння і растлумачыць іх права на кампенсацыю маральнай шкоды.

Усё гэта патрабуе чарговай праверкі праваабаронцамі.

- Ці можна казаць пра дыскрымінацыю ромаў у Беларусі паводле нацыянальнай прыкметы?

- Вядома. Мы пра гэта не раз заяўлялі. Гэта і ёсць дыскрымінацыя паводле нацыянальнай прыкметы ў найчысцейшым выглядзе.

Больш за тое, калі ў афіцыйных СМІ з'яўляецца інфармацыя аб тым, што «асобы цыганскай нацыянальнасці схільныя да ўчынення злачынстваў» - гэта ёсць прапаганда такой дыскрымінацыі. Такія абагульненыя характарыстыкі недапушчальныя.

Калі нават устаноўленая віна канкрэтнай асобы - прычым тут яе нацыянальнасць? Даўно даведзена, што злачынствы ўчыняюцца на падставе зусім іншых прычын.

Правы ромаў у Беларусі рэгулярна парушаюцца, а дзяржава ўпарта не хоча звяртаць на гэта ўвагу. Часта нашы скаргі ў пракуратуру ігнаруюцца: маўляў, усё ў парадку, зваротаў ад саміх цыганоў няма.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com