Neue Zürcher Zeitung: У Беларусі на бяздомных вешаюць ярлык алкаголікаў

Швейцарскае выданне напісала пра сітуацыю з бяздомнымі ў Беларусі.

«Афіцыйна ў Беларусі няма праблемы з бяздомнымі, аднак шматлікія дабрачынныя праекты даводзяць адваротнае. Улады прыхарошваюць сітуацыю і тым пагаршаюць яе», - піша швайцарскае выданне Neue Zürcher Zeitung (пераклад - inopressa.ru).

Сетка груп актывістаў «Ежа замест бомбаў» была заснаваная ў ЗША ў 1980 годзе. У 2005 годзе гэтая ініцыятыва з'явілася і ў Менску. «Раздаючы бясплатную ежу маючым патрэбу, мясцовыя актывісты хочуць прыцягнуць увагу да сацыяльных праблем ва ўласнай краіне», - адзначае журналістка Ева Хіршы.

«Ежа замест бомбаў» на працягу некалькіх гадоў раз-пораз падвяргаецца рэпрэсіям з боку дзяржавы. Асабліва сітуацыя пагоршылася ў 2014 годзе напярэдадні чэмпіянату свету ў хакеі, які праходзіў у Менску. Міліцыя перашкаджала раздачы ежы, арыштоўвала валанцёраў», - гаворыцца ў артыкуле.

«Замест таго, каб радавацца таму, што мы бязвыплатна дапамагаем бедным, дзяржава ўстаўляе нам палкі ў колы», - кажа адна актывістка.

«Сябры арганізацыі былі не адзінымі, хто зведаў ціск. За тыдзень да чэмпіянату ў турму адпраўлялі прастытутак, алкаголікаў і бяздомных, арыштоўвалі шматлікіх актывістаў», - паказвае выданне.

У канцы чэрвеня ў Менску пройдуць II Еўрапейскія гульні - ёсць асцярогі, што напярэдадні мерапрыемства самыя неабароненыя пласты насельніцтва зноў могуць зазнаць рэпрэсіі.

Сітуацыю з бяздомнымі ў краіне прааналізаваў у сваёй справаздачы Беларускі Хельсінкскі камітэт і прыйшоў да высновы: як што дзяржава не прызнае праблемы, гэта прыводзіць да далейшай стыгматызацыі бяздомных, якіх абвінавачваюць у тым, што яны самі выбралі такі «стыль жыцця», паведамляе аўтар артыкула.

«Для былой савецкай рэспублікі з насельніцтвам у 9,5 млн чалавек праблема з бяздомнымі, здаецца, не існуе, - адзначае Хірш. – Паводле звестак перапісу насельніцтва 2009 года, па ўсёй Беларусі было толькі 587 афіцыйна зарэгістраваных бяздомных. Аднак падлічаны не былі людзі, якія жывуць на лесвічных пляцоўках, у гаражах або на закінутых лецішчах. (...) Рэальна па ўсёй краіне пражываюць, магчыма, больш за тысячу бяздомных».

«Паводле справаздачы, адзінай дзяржаўнай дапамогай бяздомным з'яўляецца выдаванне ім часовага жылля. Але нават там праблему перамяншаюць. «У нас 92 ложкі, але занятыя толькі 86, - кажа Павел Залатухін, кіраўнік дзяржаўнага прытулку ў Менску. - Калі бяздомных больш, то хай прыходзяць».

Пры гэтым, паказвае выданне, прыём у такія ўстановы моцна абмежаваны. «Так, наведваць дзяржаўны прытулак могуць толькі тыя, хто зарэгістраваны ў якасці бяздомнага ў тым жа горадзе. Аднак далёка не ва ўсіх гарадах ёсць такія цэнтры. (...) Да таго ж трэба падаць актуальную даведку аб стане здароўя з лякарні і быць цвярозым», - гаворыцца ў артыкуле.

У якасці адной з груп рызыкі ў справаздачы Беларускага Хельсінкскага камітэта называюцца былых зняволеных. «У залежнасці ад канкрэтнага прытулку для бяздомных як мінімум трэцяя частка яго жыхароў з'яўляюцца былымі вязнямі. Прынятыя ў 2012 годзе жыллёва-прававыя нормы спрасцілі высяленне былых семейнікаў, напрыклад, у выпадках, калі падчас тэрміну зняволення партнёр ці партнёрка падалі на развод і зняволены фармальна не з'яўляецца саўладальнікам кватэры. (...) Часта сем'і высяляюць былых зняволеных праз страх ці сорам, для іх няма праграмы сацыяльнай рэабілітацыі».

«Зарэгістраваўшыся ў якасці бяздомнага, у Беларусі ў пераліку на швейцарскую валюту можна атрымліваць максімум 25 франкаў у месяц і мець доступ да дробнай, вельмі нізкааплатнай працы - так пражыць не зможа ніхто», - падкрэслівае выданне.

Як і ў многіх іншых краінах, у Беларусі на бяздомных вешаюць ярлык алкаголікаў - што яшчэ больш памяншае шанцы знайсці працу. «Пры гэтым я не п'ю ні грама алкаголю», - кажа 58-гадовы бяздомны Станіслаў, былы вязень.

«Адсутнасць жылля пагражае і фабрычным рабочым з нізкімі заробкамі. Таму, хто не можа дазволіць сабе арандаваць жыллё, кампанія часта дае пакой у працоўным інтэрнаце. Але пасля змены жыллёвага заканадаўства ў 2013 годзе пры скасаванні або непадаўжэнне працоўнай дамовы работнікаў могуць выселіць з інтэрната. Раней такое было магчыма толькі ў выпадку, калі чалавек парушаў умовы дамовы», - паказвае Хірш.

«Пакуль дзяржава абвінавачвае бяздомных у іх сітуацыі, розныя арганізацыі бачаць праблему ў недастатковай сацыяльнай палітыцы дзяржавы. (...) У Станіслава ёсць толькі адно жаданне: «Я не хачу ніякай дапамогі ад дзяржавы, я хачу проста мець працу і дах над галавой» , - паведамляе Neue Zürcher Zeitung.