Беларус сышоў з IT прадаваць чыпсы – і шчаслівы

Гісторыя, у якой памер заробку значыць не ўсё.

Высветлілася, беларусы могуць не толькі прыходзіць у IT, але і сыходзіць з перспектыўнай галіны. Больш за тое, адчуваюць сябе пры гэтым выдатна. Сайт onliner.by апублікаваў аповед Кірыла, які кінуў PHP-праграмаванне, сышоў прадаваць чыпсы на заробак у пяць разоў ніжэйшы і бязмерна шчаслівы, што не звязаў сваё жыццё з IT.

Кодзіць падабалася са школы, але потым нешта пайшло не так

Усё пачалося са школы. Мне падабалася матэматыка, я хадзіў ва ўсякія гурткі, актыўна праграмаваў на Pascal і ўжо ў 7-м класе ведаў, што і далей пайду па гэтым шляху. Так што было цалкам натуральна, калі пасля 9-га класа я паступіў у радыётэхнічны каледж. Вучоба давалася лёгка, мне ўсё падабалася, і я нават не падазраваў, што хутка ўсё зменіцца.

На трэцім курсе мне падалося, што досведу ўжо дастаткова для таго, каб паспрабаваць сілы ў камерцыйным рэчышчы. Мне было 18 гадоў, хацелася працаваць і зарабляць грошы. У выніку ўладкаваўся ў адну кампанію, звязаную з тады яшчэ цалкам легальным онлайн-казіно. Там я пісаў для WordPress модулі, кодзіў на PHP. Тады ж пачало прыходзіць усведамленне: нешта не так.

З часам я зразумеў, што менавіта. Высветлілася, што рэальны працэс праграмавання адрозніваецца ад таго, што я сабе ўяўляў. Я спадзяваўся на значна больш творчы характар працы. У 19 гадоў я канчаткова ўсвядоміў: у распрацоўцы адчуваю сябе некамфортна. І гэта ў маленькай кампаніі, а ў вялікай усё абавязкова будзе яшчэ горш.

Трэба было прымаць пастанову. У той час у мяне ўжо была дзяўчына, з якой мы здымалі кватэру. Сярэдні заробак у IT на той час была нядрэнны, блізу $ 1000, у гэтым плане ўсё было выдатна. Але на душы кошкі скрэблі.

Пераломны момант надышоў у 2009 годзе. Я скончыў каледж. Далей трэба было ці паступаць у БДУІР, ці нешта кардынальна мяняць. Бацькі хоць і кусалі локці, але падтрымалі мяне. Я хацеў працаваць з людзьмі, хацеў удзельнічаць у стварэнні рэальнага фізічнага прадукту, а не пісаць код, які нават памацаць нельга. Нехта нармальна з гэтым жыве. Маўляў, мне плацяць грошы, я гатовы быць шрубкай, а праз 30 гадоў назбіраю на сваю справу, і вось тады пачнецца сапраўднае жыццё. А я хацеў займацца тым, што падабаецца, проста цяпер.

Так я стаў вывучаць лагістыку і маркетынг на завочным аддзяленні БДЭУ. Адначасова знайшоў працу з самым нізкім парогам уваходу ў сферы маркетынгу і продажаў – уладкаваўся гандлёвым прадстаўніком, пачаў прадаваць чыпсы і напоі ў шапіках. Падабалася? Не зусім. Па-першае, у параўнанні з праграмаваннем не вельмі добра атрымлівалася. Па-другое, праз недахоп часу паўсталі праблемы і з працай, і з вучобай.

Увогуле, зусім хутка я апынуўся ў вэб-студыі, дзе прадаваў кліентам сайты. Гэта былі часы дызайну і Арцемія Лебедзева, калі кожны меркаваў, што яму патрэбны ўласны сайт. Здаецца, усё добра, але я не бачыў перспектываў для росту прыбыткаў.

Праз паўгода я ўжо працаваў у аддзеле маркетынгу «Белмаркет». Памятаю, прынёс на сумоўе кніжку пра маркетынг. Калі мяне спыталі, што я ведаю, дастаў яе і сказаў, што гэта мая настольная кніга. Плюс апавёў пару анекдотаў. Так у 20 гадоў мяне ўзялі асістэнтам маркетолага ў буйную кампанію.

Захацелася есці – паспрабаваў вярнуцца ў IT

А потым здарыўся крызіс 2011 года. Было вельмі жорстка. Мы з дзяўчынай толькі-толькі пераехалі на новую здымную кватэру. Дзяўчына працавала выкладчыцай, грошай не было ўвогуле. Арэнду плацілі ў далярах, які раптам рэзка рвануў угору. Заробак жа мне выдавалі ў рублях і індэксаваць не збіраліся. Зноў трэба было нешта думаць.

Пазіраючы ў бок ужо фармаванай IT-галіны, падумаў, што час дробнымі крокамі туды вярнуцца. А што рабіць? Усім хочацца есці, асабліва калі выйшаў з таго ўзросту, калі можаш сабе дазволіць сядзець на чыёй-небудзь шыі. Так я трапіў на працу ў life :) у аддзел прадуктовага маркетынгу, дзе апроч іншага спрабаваў наладжваць сістэму самаабслугоўвання абанента.

Але заробку ўсё роўна не хапала. Да гэтага далучыліся праблемы ў асабістых стасунках. Зноў трэба было думаць. І зноў я паглядзеў у бок IT, дакладней у бок новай лабараторыі EPAM. Мне быў 21 год, я быў гатовы туды пайсці, тым больш што была высокая верагоднасць далейшага працаўладкавання ў кампанію.

Аднак здарылася наступнае. У гэты самы час мне патэлефанавалі з кадравага агенцтва. Мабыць, недзе ўбачылі маё рэзюмэ. І прапанавалі разгледзець пазіцыі ў падраздзяленні Volvo Trucks і Japan Tobacco International. Я абраў другую і з тых часоў там працую. Яшчэ ні кроплі не пашкадаваў!

Зразумела, у EPAM я нават не тэлефанаваў. У Japan Tobacco International мне прапанавалі займацца запускам новых прадуктаў. Гэта якраз тое, што мне падабалася тады. Для мяне гэта была самая лепшая школа ў жыцці. І заробак з ходу быў амаль такі ж, які я атрымліваў бы, быўшы праграмістам. Але гэта быў толькі стартавы аклад! Тым не менш хапіла і на арэнду кватэры, і на адпачынак, і на вяселле

За восем гадоў я вырас да кіраўніка каманды таленавітых аналітыкаў, сёння працую напрамую з топ-мэнэджмэнтам вялікай міжнароднай кампаніі. З праграмаваннем ужо даўно ніякіх справаў не маю. Сын нядаўна нарадзіўся, які там код! Хоць не, з IT усё ж такі апасродкавана звязаны – жыву ў новым раёне, дзе шмат айцішнікаў. Што ж, прынамсі яны не буяныя хлопцы, асяроддзе для жыцця камфортнае.

Пра цяперашні заробак казаць не магу. Скажу так. Сёння ў міжнародных кампаніях на пазіцыях, аналагічнай маёй, заробак можа перавышаць сярэдні заробак айцішнікаў у 1,5–3 разы, не лічачы дадатковых «плюшак».

Беларусам не хапае выклікаў, мы прывыклі жыць у зоне камфорту

Пры гэтым хачу падкрэсліць, што ў мяне ніколі не было мэты зарабіць кучу бабла і з'ехаць з Беларусі. Мне хацелася проста жыць у роднай краіне тым жыццём, якім хочаш, прымаючы сябе і ўсе магчымыя праблемы. Грошы – не самамэта, яны прыйдуць так ці інакш, калі ты сапраўдны прафесіянал. Але як можна жыць з адчуваннем вечнага дыскамфорту, што гэта не тваё, што яно табе чужое? Гэта я пра людзей, якія выбіраюць ці змяняюць прафесію толькі дзеля грошай.

Безумоўна, прыбытак – гэта адзін з ключавых чыннікаў, але трэба глядзець шырэй. У свеце ёсць шмат працы акрамя IT, якая можа прыносіць задавальненне ад працэсу. Там ты можаш сябе рэалізаваць і годна забяспечваць сваё жыццё. Патрэбная смеласць, каб выкарыстаць шанец і нечым ахвяраваць у самы адказны момант – вось мая формула.

Мне ўвогуле здаецца, што беларусам не хапае выклікаў. Мы прывыклі жыць у зоне камфорту. У школе цябе вядуць з першага да дзявятага класу і не прапаноўваюць ніякіх чэленджаў, не даюць праектаў, дзе ты можаш сябе праявіць. Потым цябе да апошняга курсу цягнуць ва ўніверсітэце, таксама захоўваючы ў зоне камфорту. А потым ты даеш нырца ў рэальны свет – і ўсё. З'яўляюцца сапраўдныя выклікі, але вельмі позна, беларусы да іх не гатовыя. У выніку прадаўжаюць ісці па той каляіне, па якой іх вялі раней.

Што тычыцца мяне, то я не шкадую ні пра тое, што ў свой час змяніў жыццё, ні пра тое, што некалі быў захоплены праграмаваннем. Гэта не былі страчаныя гады. Тэхнічная адукацыя дапамагае сістэмна думаць, разумець узаемасувязі паміж бізнэс-працэсамі. Менавіта таму шматлікія сучасныя бізнэсмэны – гэта былыя айцішнікі.

Ах так, і яшчэ. Сёння ангельская мова – гэта абавязковы навык для ўсіх сфераў. Можа, гучыць парадаксальна, але асабліва для тых, хто не хоча быць праграмістам. Урэшце распрацоўнікі могуць знайсці працу на расейскамоўным рынку. Астатнія ж без ведання ангельскай, хутчэй за ўсё, нічога звышнатуральнага не даб'юцца. Свет развіваецца сямімільнымі крокамі, а без аператыўнага доступу да самых перадавых практык ва ўсіх сферах мы рызыкуем назаўжды застацца на збочыне прагрэсу. Гучыць банальна, але гэта праўда.