«Ідэя Міністэрства аховы здароўя з чэкамі на імпартныя лекі выглядае смешна»

Незразумела, што задумалі чыноўнікі ад медыцыны.

Міністэрства аховы здароўя прапанавала беларусам дасылаць фота чэкаў на лекі, набытых за мяжой, калі іх кошт адрозніваецца ад коштаў на аналагічныя прэпараты ў Беларусі. Прапанова выклікала вострую рэакцыю жыхароў нашай краіны і спарадзіла больш пытанняў, чым адказаў:

«Людзі пішуць, што прэпараты для лячэння алергіі ў Маскве таннейшыя ў 3,5 разы. Некаторыя лекі для сардэчнікаў у 3 разы танней у Літве і ў 4 разы ў Польшчы».

«А можна чэкі на памперсы дасылаць? У Беластоку танней на 20 рублёў».

«Дасылайце чэкі, а мы вам падрыхтуем новы спіс, забаронены да ўвозу», - адрэагавалі беларусы.

«Даводзіцца сутыкацца з інфармацыяй, што беларускім лекарам, асабліва «на месцах», негалосна забараняюць выпісваць рэцэпты на імпартныя лекі, каб прадаваць беларускія аналагі, якія даражэйшыя і менш якасныя. Таму чалавеку часам даводзіцца падаваць чэкі на імпартныя прэпараты, каб даказаць, што яны таннейшыя», - пракаментаваў для Charter97.org на ўмовах ананімнасці сітуацыю лекар з Менску.

Навошта Міністэрства аховы здароўя хоча атрымліваць ад беларусаў чэкі на імпартныя лекі?

Charter97.org задаў гэтыя пытанні беларускаму навукоўцу-фізіку, кандыдату тэхнічных навук, экс-сакратару камісіі расследавання прычын і наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС у Вярхоўным Савеце СССР Юрыю Варонежцаву.

- Калі я быў маладым, то не ўяўляў, што існуе такі артыкул выдаткаў - «на лекі». А цяпер, на жаль, я не такі малады і некалькі сур'ёзных захворванняў маю. Таму мне гэтая тэма блізкая. Калі казаць пра людзей, якія вымушаныя часта купляць лекі, то сітуацыю я б ацаніў так: часцяком даводзіцца рабіць выбар паміж лекамі і прадуктамі харчавання.

Лекі ў дачыненні да заробкаў, пенсій, сярэдніх даходаў сярэдняга беларуса, вельмі дарагія. Я маю на ўвазе эфектыўныя лекі, якія сапраўды працуюць. Тыя ж антыбіётыкі, якія сапраўды дапамагаюць. Калі браць па адносінах да сярэдняй пенсіі, то курс лячэння складае чвэрць гэтай пенсіі, а то і траціну. Я мяркую, што ў нас у краіне вельмі дарагія лекі.

Што да ініцыятывы Міністэрства аховы здароўя - іх цяжка зразумець. Бо ў Беларусі ёсць сайт таблетка.бай. Туды заходзіш, уводзіш населены пункт, уводзіш назву леку і атрымліваеш спіс аптэк, дзе гэты прэпарат ёсць у наяўнасці. Атрымліваеш тэлефон і яго кошт. Ёсць магчымасць зарэзерваваць лекі і гэтак далей. У любой іншай краіне ёсць гэткія ж сэрвісы. Незразумела, чаму нельга даручыць якому-небудзь стажору ў Міністэрстве аховы здароўя, каб ён за два тыдні праглядзеў усе польскія, літоўскія, украінскія сайты і высветліў цэны, за якія можна набыць прэпараты.

А калі людзі будуць дасылаць чэкі, то вельмі складана атрымаць сярэднюю цану. На гэта спатрэбіцца два гады. Усё гэта выглядае проста смешна.

- Лагічна было б параўнаць якасць беларускіх і імпартных прэпаратаў. Нярэдка можна пачуць нараканні на нашы лекі. Ці згодныя вы з імі?

- Я на сабе адчуваў шэраг прэпаратаў, між іншым - звязаных з лячэннем анкалагічных захворванняў. У 2010 годзе я праходзіў курс хіміятэрапіі з выкарыстаннем швейцарскіх і амерыканскіх прэпаратаў (аддам належнае, курс праходзіў бясплатна), то ў гэтым годзе я праходзіў той самы курс, але з джэнэрыкам «беларускага разліву».

Я б сказаў, што пабочныя з'явы былі больш ярка выяўленыя. Гэта, безумоўна, можа быць суб'ектыўным фактарам, звязаным з асаблівасцямі майго арганізма. Але я гэта адчуў на сабе.

Усё яшчэ залежыць ад таго, пра які прэпарат ідзе гаворка. Шмат чаго ў Беларусі проста няма ў вытворчасці, асабліва гэта тычыцца найноўшых распрацовак ЗША, якія з'яўляюцца лідарам па колькасці новых лекаў.

А «беларускія джынэрыкі» (уласных распрацовак у нас няма), гэта прэпараты у якіх няма патэнтнай абароны ў свеце. Я не хачу сказаць састарэлыя, дыпламатычна будзе сказаць «зарэкамендавалі сябе ў свеце», а цяпер выпускаюцца ў нас.

- У шмат якіх замежных прэпаратаў няма аналагаў у нашай краіне. А прывезці імпартнае лякарства не заўсёды атрымліваецца. Часам у нашай краіне проста можа не быць ліцэнзіі на яго. Атрымліваецца замкнёнае кола.

- Адзін раз я хацеў прывезці лекі для блізкіх людзей. Звярнуўшыся ў мытню і даведаўшыся, якія ў мяне могуць быць праблемы, я проста не стаў гэтага рабіць.

У Беларусі гэта сапраўды з'яўляецца праблемай. У нас у свой час не было лекаў ад гепатыту С. Імпартныя каштавалі проста шалёныя грошы. Курс лячэння ад гепатыту С, які б дапамог вылечыцца ад гэтай хваробы з верагоднасцю блізу 50%, каштаваў ад 8 да 12 тысяч даляраў. Кошт вар'іраваўся ад генатыпу віруса.

Прайшоў працяглы час пакуль з'явіўся беларускі джэнерык і цана ўпала да 700-800 даляраў. Я б яшчэ адзначыў, што ў прыкладзе прэпарата ад гепатыту С быў моцны ціск людзей, якія захварэлі гэтай хваробай, іх блізкіх. Было створанае грамадскае аб'яднанне, якое «бамбіла» Міністэрства аховы здароўя лістамі і зваротамі.

- Многія беларускія бальніцы не прымаюць замежныя прэпараты. Да прыкладу - пры аналізе на онкамаркеры. Як вы гэта пракаментуеце?

- Ва ўсіх нашых клініках выразна вызначаныя пратаколы лячэння і абмежаваны спіс прэпаратаў, якія павінны пры гэтым выкарыстоўвацца. І, на жаль, гэта ніяк нельга «аб'ехаць». Пакуль у нас нейкі прэпарат не будзе сертыфікаваны, то нічога зрабіць нельга. Іншая справа, што некаторыя лекары, асабліва прасунутыя, ведаючы, што нейкі прэпарат шырока выкарыстоўваецца на працягу трох - пяці гадоў за мяжой, неафіцыйна ідуць на тое, каб іх пацыенты выкарыстоўвалі гэты прэпарат. Я ведаю такія прыклады і, дарэчы, з вельмі добрымі вынікамі.

- Быў гучны выпадак, калі з беларускіх аптэк прапаў «Колдрэкс», «Фервекс» і «Тэрафлю». Ці можна дзяржаве выступаць рэгулятарам у такіх пытаннях?

- У кожнага былі ў аптэчцы гэтыя прэпараты, я ўжо не кажу пра тое, што ў працоўных выправах і паездках заўсёды везлі з сабой некалькі пакуначкаў.

Я б назваў гэта проста глупствам. Калі прэпараты, што зарэкамендавалі сябе, папулярныя, дзейсныя, засоўваюцца і замяняюцца чымсьці іншым. Для нас гэта глупства, але за гэтым стаяць камерцыйныя інтарэсы і імкненні канкрэтных вытворцаў. Зразумела, што «Колдрэкс», «Тэрафлю», у склад якіх уваходзяць супрацьзапаленчыя, гарачкапаніжальныя рэчывы, можна замяніць айчыннымі прэпаратамі. Але ж гэта вельмі зручныя, усім звыклыя і эфектыўныя прэпараты.

- Пасля Чарнобыля ў нашай краіне сапраўдны ўсплёск анкалогіі, праблем з шчытападобнай залозай, іншых захворванняў. Ці не падаецца вам крывадушнасцю, калі Міністэрства аховы здароўя займаецца папулізмам замест таго, каб рабіць рэальныя крокі па лібералізацыі фармацэўтычнага рынку?

- Наша медыцына вельмі бедная, што б нам не «навязвалі» па тэлевізары, што да нас едуць лячыцца з іншых краін, што ў нас развіты «медыцынскі турызм». Калі і едзе які-небудзь іншаземец едзе ў нашу краіну, то ён адсоўвае з чаргі беларуса. Такія выпадкі былі. Створаная бачнасць таго, што ў нас дабрабыт.

Паглядзіце рэйтынг нашай краіны па выдатках на душу насельніцтва на медыцыну. Калі браць краіны Еўропы - то ў іх больш у некалькі разоў, а калі браць ЗША - у 15-20 разоў. У нас вельмі бедная медыцына. З аднаго боку, я вельмі злуюся на чыноўнікаў ад Міністэрства аховы здароўя, ёсць у мяне з імі свае падрахункі. Адзін час нават з міністрам аховы здароўя я перапісваўся. Але з іншага боку - «не страляйце ў піяніста - ён грае, як умее».

У нас ідуць каласальныя сродкі на святы, спартыўныя мерапрыемствы, у якія ўліваюцца мільёны даляраў, а з другога - бальнічныя ложкі, якім па 50 гадоў. А людзі ляжаць на іх пасля аперацый. Адзін туалет на некалькі пакояў. Вось такая ў нас медыцына ў краіне.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com