Не хачу чытаць «Вайну і мір»: Эмацыянальнае ліст 11-класніка пра праблемы ў школе

Пачытайце, якія змены ён прапануе.

Калі мы гаворым пра праблемы ў сістэме адукацыі, звычайна даем магчымасць выказацца экспертам. І чамусьці рэдка чуем меркаванні дзяцей, піша сайт rebenok.by.

Як заўважыў 11-класнік Руслан Касцевіч, ён ужо даўно «шасцяронка ў гэтым вялікім механізме». І ўнутры яму «больш бачна, чым звонку». Пачытайце, якія змены ён прапануе:

- Я хачу падзяліцца сваім бачаннем, як павінна мяняцца школа. І гэта не толькі асабліва маё меркаванне: крытыку падтрымліваюць многія мае знаёмыя са школ, гімназій, каледжаў і нават універсітэтаў, інстытутаў.

Хто я такі? І чаму вы павінны чытаць мае думкі?

- Вучуся ў 11-м класе сярэдняй школы ў Менскай вобласці;

- 16 гадоў;

- Вучуся на інтэрнэт-маркетолага. Курс на платформе SkillBox;

- Чытаю 1 кнігу ў 2 тыдня;

- Заснавальнік ПоКурcу - моладзевыя мерапрыемствы;

- У школе вучу нямецкую мову, а дома - ангельскую;

- Кантакцёр. Агулам 9 000 кантактаў у сацыяльных сетках;

- Стажыраваўся ў Альфа-Банку і Artox Media як інтэрнэт-маркетолаг;

- Пасадзіў 6817 соснаў і больш за 2000 елак + навучыў хлопца катацца на ровары.

Свабода выбару

Я спазнаў два бакі гэтага свету: інкубатарскі (школа) і самастойны (пазашкольная жыццё). І яны моцна адрозніваюцца.

У школе мы амаль не прымаем рашэнні самастойна: мы выконваем правілы, устаноўкі. Ну вось, напрыклад, настаўнік сказаў нам чытаць «Вайну і мір» Талстога. Усё. Такая сістэма не можа выхоўваць лідараў, яна можа выхоўваць толькі рабоў, паслядоўнікаў.

Так, ёсць людзі, не толькі ў школе, якім нельга даверыць права выбару. Але і ёсць іншыя, якіх бясконцыя правілы прыгнятаюць. Усвядомленым вучням трэба даць права на выбар.

Права выбіраць прадметы для вывучэння

Галоўнае, што трэба выбіраць у школе навучэнцам, на мой погляд, гэта прадметы. Уявім, што я ўжо вызначыўся з маёй будучай спецыяльнасцю, і хачу максімум энэргіі, часу пасвяціць дасягненню сваёй мэты. Няхай гэта будзе матэматык-праграміст. Навошта мне вучыць біялогію, хімію, астраномію, літаратуру? Чаму б гэты час не выкарыстоўваць для паляпшэння сваіх ведаў па матэматыцы, інфарматыцы, ангельскай? Калі на чацвёртым уроку ў 11-га класа біялогія, то той, хто не бачыць сэнсу ісці туды, няхай ідзе ў матэматычны клас.

Нам патрэбная персаналізацыя

Гэта ўсё роўна, што паставіць задачу залезці на дрэва рыбе, слану і птушцы. Ясна, што з гэтай задачай лепш справіцца птушка, а калі задачай будзе плаванне, чэмпіёнам стане рыба. Разумееце? Усё залежыць ад абставінаў. Усвядомленым навучэнцам можна нават даць права выбіраць час, калі прыходзіць і сыходзіць са школы.

Настаўнікі кажуць пра тое, што нам трэба рабіць. А можа, я і не хачу чытаць «Вайна і мір», напрыклад, а хачу прачытаць Homo Sapiens Харары. Чаму не?

Што чакае школьнікаў у будучыні? Невядомасць

Каб навучэнцы дакладна ўяўлялі сабе, якія веды патрабуюцца, каб стаць прафесіяналам, трэба мець зносіны з гэтымі прафесіяналамі. Я са сваімі напарнікамі правёў для школьнікаў і студэнтаў 27 экскурсій у ІТ-кампаніі Беларусі. Як думаеце, навошта хлопцы туды ходзяць? Ды яшчэ і плацяць нам за гэта? Таму што яны пакутуюць ад невядомасці.

Калі школа не можа дапамагчы дзецям вызначыцца з прафесіяй, то навошта яна ўвогуле патрэбная? Дзеці павінны разумець, для чаго яны ходзяць на матэматыку і іншыя прадметы. Потым са школы выходзяць бязмэтныя людзі, якія не разумеюць, што ім далей трэба ў жыцці. І ВНУ выбіраюць наўгад.

Патрэбныя рэгулярныя сустрэчы са спецыялістамі. Індывідуальная праца з кожным навучэнцам - важна выяўляць яго патрэбы, інтарэсы, здольнасці, хоць трохі адаптаваць пад яго школьную праграму. Факультатывы па інтарэсах распрацаваць. Напрыклад, Вася, будучы архітэктар, сустрэнецца на факультатыве з Жэням, які марыць пра тое ж. І вось Васю і Жэню ўжо цікава мець зносіны, вучыцца. Яны выразна разумеюць, у які ўніверсітэт паступяць, колькі ім трэба набраць балаў, у якой кампаніі будуць працаваць і хто будзе іх ментар.

Новыя школьныя прадметы

Усё большы ўпор робіцца на дакладныя прадметы: матэматыку, фізіку, хімію і іншыя. У доўгатэрміновай перспектыве тэхнічная адукацыя, як я думаю, будзе неактуальная. Машына нашмат больш дакладная, сістэмная чым чалавек.

Пры гэтым людзі не ўмеюць мець зносіны. І гэта той навык, які павінна развіваць школа, універсітэт. Камунікабельнасць - адзін з самых найважнейшых навыкаў сучаснасці. Хто плаціць вам заробак? Хто дае вам працу? Хто прадасць вам ежу? Мы ў грамадстве. Нас атачаюць людзі, з якімі трэба кожны дзень узаемадзейнічаць. Чым лепш мы разбіраемся ў людзях і ў саміх сабе, тым больш паспяхова мы зможам пабудаваць сваю кар'еру, асабістае жыццё і жыццё навакольных нас людзей. Таму трэба абавязкова ўвесці такі прадмет, як псіхалогія.

Часта сустракаў такое меркаванне, што ў ЗША людзі нашмат больш спрактыкаваныя ў прэзентацыі сябе, свайго прадукту. У іх зроблены на гэтым фокус яшчэ з ранняга ўзросту: як прадаць сябе, у добрым сэнсе. Вучаць аратарскаму майстэрству, стварэнню «сакавітых» прэзентацый. Бо ўсе судзяць людзей, прадукты, паслугі па вокладцы - на першае ўражанне. Каму хочацца вывучаць чалавека некалькі гадоў? Што ў яго ўнутры? Працадаўцы таксама часцяком павярхоўна прымаюць рашэнні.

Гэта я пра тое, што калі чалавек не валодае навыкамі аратарскага мастацтва, стварэння прэзентацый, то ён можа падацца менш прафесійным, чым напраўду.

Сучасныя падручнікі

Тут сцісла. У 10-м класе мы карысталіся падручнікам інфарматыкі 2009 года. Паўтаруся: у 2018-2019 годзе (!) Мы вывучалі інфарматыку за 2009 год. Я думаю, падручнікі Міністэрства адукацыі павінна выдаваць самыя новыя і актуальныя, асабліва па такіх прадметах, як інфарматыка. І ўсё роўна, дзе знаходзіцца школа - у горадзе ці ў вёсцы.

Атачэнне

У школе я ніколі не мог знайсці аднадумца. Гэта хутчэй асабістая праблема... Але справа нават не ў гэтым, а ў тым, што не мы выбіраем кола людзей, з якімі будзем побач 11 гадоў. І галоўнае, ты не можаш абстрагавацца ад чалавека, які цябе раздражняе. Трэба пераходзіць у іншую школу, але і там няма гарантый, што людзі стануць блізкімі па духу.

Разумею тых дзяцей, якія перайшлі на індывідуальную форму навучання. Калі аднакласнікі слухаю рэп, размаўляюць пра «быт», лаюцца мацюкамі, то ты і сам з часам такім станеш.

Атачэнне, асяроддзе фармуе чалавека. У школу прымаюць усіх, для гэтага не патрэбныя асаблівыя дасягненні, няма фільтра.

Працягласць урока

45 хвілін - гэта шмат. Чалавек, што актыўна ўзаемадзейнічае здольны ўтрымліваць увагу 15-20 хвілін, пасля чаго ён страчвае пільнасць. Ёсць метад «Памідора», які прадугледжвае разбіўку задач на 25-хвілінныя перыяды, якія суправаджаюцца кароткімі перапынкамі (3-5 мін.). Мне здаецца, гэта аптымальны варыянт.

Часам ты ледзь выседжваеш на ўроку, асабліва, калі ён праходзіць пасіўна: без твайго актыўнага ўдзелу (як лекцыі, напрыклад). Патрэбныя перапынкі.

Шмат прадметаў

Амаль кожны школьны дзень - гэта 7 прадметаў. І да канца апошняга ўрока мы настолькі знясіленыя энэргетычна, што, лічыце, уся астатняя частка дня сыходзіць на адпачынак. Навошта многае робіцца «дзеля колькасці, а не для якасці»? Трэба даць час засвоіцца матэрыялу, а гэтага часу ў нас часцяком няма. Тут парэкамендую кнігу «Думай як матэматык» Барбары Оаклі.

Сістэма адзнак

Многія вучацца дзеля адзнак, а не дзеля ведаў. Спісваюць, зазубрываюць, не разумеючы сэнсу. А ўсё таму, што трэба маме паказаць 10 - і тады яна купіць мне ровар. Не важна, як я яе здабыў, а важны сам факт - дзясятка ў мяне ёсць.

Чаму б замест зазубрывання нейкіх паняццяў не даваць вучням думаць, разважаць. Завучванне хутка «выветрыцца», калі няма разумення сэнсу. Як можа нарадзіцца ў дзяцей нешта новае, калі ім не даюць думаць? У кожнага ёсць тэлефон, які мае доступ да ўсіх ведаў свету, важна захаваць уменне думаць, якім надзелены чалавек.

Якую сістэму ацэнкі ведаў прапаную я? Вусную: A - цудоўна, B - добра, C - здавальняюча. Такі спосаб ацэньвання ведаў не будзе траўмаваць псіхіку дзяцей. Педагогі для лепшага вызначэння ўзроўню ведаў вучняў могуць ставіць у журнал звыклыя нам ацэнкі (1-5 або 1-10), але навучэнцы пра іх ведаць не павінны.

І наогул, навошта з 3-га класа ставіць адзнакі ў дзённік? Навошта ставіць мэтай навучэнцаў павысіць бал, а не веды? Навошта падзяляць дзяцей на 2 групы: разумнікі і дурні? Думаю, гэта варта пераасэнсаваць...

Страх памыліцца

Каб навучыцца чамусьці новаму, трэба зрабіць шмат памылак. Тэадор Рузвельт казаў, што не памыляецца той, хто нічога не робіць. Пры гэтым я часта заўважаю, як аднакласнікі баяцца выйсці да дошкі, таму што думаюць, што зробяць памылку і атрымаюць дрэнную адзнаку. Сістэма змушае нас баяцца памылак.

Школьная форма

Ведаю, што ў шматлікіх школах Беларусі вучні прымусова носяць дзелавую форму.

Думаю, гэта перашкаджае навучэнцам вылучыцца: паказаць сваё «я». То бок мы як бы адно цэлае: статак. Мы не можам падкрэсліць сваю індывідуальнасць. Трэба даць дзецям права выбару. І так, я ведаю, што следствам гэтага можа быць дыскрымінацыя: у мяне торба ад Gucci, а ў цябе набытая на рынку. Але гэтае пытанне можна вырашыць выдаленнем бірак/цэтлікаў з адзення, нашэннем адзення без назваў брэндаў на тканіне.

Педагагічны склад

У маёй школе шмат педагогаў узросту 50+. Гэта стварае некаторы бар'ер. Усё ж такі падлеткі раскрываюцца, знаходзяць агульную мову з больш маладымі людзьмі. У людзей 50+ гадоў мноства установак савецкіх часоў, але дзеці тады былі іншымі, зараз шмат што змянілася.

Не хачу абагульняць, мне, напрыклад, вельмі падабаецца наш педагог геаграфіі. Вельмі дэмакратычны, усебаковы і сучасны чалавек, хоць яму 55+ гадоў. Гэта значыць справа нават не ва ўзросце, а ў вобразе мыслення.

Практыка

Свет рэальны - складаецца з практыкі. Свет школьны - з тэорыі. У школе мы часта не разумеем, як веды па тэме «вагальныя рухі» спатрэбяцца ў самастойным жыцці.

Падчас сустрэчы з дарослымі людзьмі (прадпрымальнікамі, спецыялістамі) мне ніколі не даводзілася ўспамінаць біялогію, хімію, гісторыю і іншыя школьныя прадметы. Гэта значыць дзесьці 99% ведаў, якія я выкарыстаў (не лічачы расейскай мовы і базавую арыфметыку) на стажыроўцы ў двух кампаніях, пры зносінах з пазашкольнымі сябрамі, знаёмымі, былі мной набыты самастойна ў сетцы.

Тады хто растлумачыць мне, нарэшце, навошта забіваць мозг тым, што я наўрад ці буду выкарыстоўваць у жыцці? Гэты час можна выдаткаваць на больш практычныя заняткі. А час, як вядома, вычарпальны рэсурс. Школа становіцца фармальнасцю.