Завінавачанасць прадпрыемстваў Беларусі за крэдыты і пазыкі вырасла на 70,4%

Кожная дэвальвацыя рубля прабівае пралом у плацежаздольнасці галоўных беларускіх прадпрыемстваў.

У 2020 годзе гэтыя праблемы набылі гіганцкі размах, піша сайт banki24.by.

У 2015 года Нацбанк праводзіць палітыку кіраванага плавання курсу беларускага рубля. Гэта значыць, што НБРБ дапускае валютныя інтэрвенцыі для згладжвання ваганняў курсу, якія здаюцца рэгулятару празмернымі.

Ва ўладаў былі планы згарнуць інтэрвенцыі на біржы да нуля. Але за гэтыя гады Нацбанк не адмовіўся ад валютных інтэрвенцый праз цэлы шэраг прычын.

Адна з гэтых прычын - нізкая ліквіднасць біржавога валютнага рынку. Аб'ём таргоў за сесію ў спакойны час як правіла не перасягае 50 млн USD у эквіваленце.

Калі на біржу раптам выходзіць буйны пакупнік або прадавец валюты з заяўкамі каля 10 млн USD, гэта можа прывесці да скачка курсу на дзясяткі капеек за дзень. На наступны дзень курс хутчэй за ўсё адкаціць назад, але высокая валацільнасць згуляе негатыўную ролю ў фармаванні настрояў у прадпрыемстваў і насельніцтва.

Яшчэ адна прычына - велізарная пазыковая нагрузка мадэрнізаваных прадпрыемстваў. Важкая частка такіх крэдытаў і пазык на мадэрнізацыю была выдадзена ў валюце і таму любое паслабленне курсу «зайчыка» жорстка б'е па завінавачаным кампаніям.

Калі адмовіцца ад інтэрвенцый і перайсці да свабоднага плавання беларускага рубля, дзённыя і тыднёвыя ваганні курсаў на фоне панічных настрояў могуць стаць вельмі вялікімі і будуць ціснуць на слабы дзяржсектар. Дзяржпрадпрыемствы проста не вытрымаюць і пойдуць на дно паскоранымі тэмпамі.

На 1 верасня пазыкі буйных і сярэдніх прадпрыемстваў за крэдыты і пазыкі склалі 96,8 млрд BYN. У гэтай пяцігодцы абавязацельствы кампаній ужо выраслі на 70,4%.

Характэрна, што самы хуткі рост адзначаецца ў 2020 годзе. Калі за 2016-ы пазыкі павялічыліся на 4,5%, за 2017-ы - на 11,5%, за 2018-ы - на 12,5%, за 2019-ы - на 5,3%, то за 8 месяцаў 2020 года - аж на 23,6%.

Вядома ж, такая дынаміка пазык шчыльна звязана з дэвальвацыяй беларускага рубля. Самыя вялікія скокі курсу ў 2020 годзе назіраліся ў сакавіку і жніўні. За сакавік аб'ём абавязанняў прадпрыемстваў падскочыў на 11,5 млрд BYN, за жнівень - на 6,7 млрд BYN. Галоўную частку прыросту хутчэй за ўсё далі курсавыя розніцы ад пераацэнкі валютных крэдытаў і пазык у рублёвы эквівалент.

Асноўную частку завінавачанасці фармуюць прадпрыемствы прамысловасці - 53,2 млрд BYN. З пачатку 2020 года іх абавязанні выраслі на 21,4%. Сярод галін прамысловасці лідарамі паводле сумы крэдытаў і пазык сталі дрэваапрацоўка і цэлюлознікі (9,450 млрд BYN), харчпрам (791,6 млрд BYN) і машынабудаванне (5,750 млрд BYN).